Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (Վիեննա)
Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (գերմ.՝ Peterskirche), բարոկկո ոճի կաթոլիկ ծխական եկեղեցի Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում։ Կառուցվել է 18-րդ դարի սկզբին։ Վիեննայի արքեպիսկոպոս Ֆրանց կարդինալ Քյոնիգն այն 1970 թվականին փոխանցել է Opus Dei թեմի քահանաներին[3]։
| Սուրբ Պետրոս եկեղեցի գերմ.՝ Peterskirche | |
|---|---|
.JPG) | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Ավստրիա |
| Տեղագրություն | Ներքին Քաղաք[1][2] |
| Հասցե | Petersplatz[1] |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Թեմ | Վիեննայի թեմ |
| Հիմնական ամսաթվերը | 1701 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ավստրիայի ճարտարապետական ժառանգության օբյեկտ[1] |
| Նվիրված | Պետրոս առաքյալ |
| Անվանված | Պետրոս առաքյալ |
| Ճարտարապետական ոճ | բարոկկո ճարտարապետություն |
| Հիմնադրված | 1701 |
| Առաջին հիշատակում | 1137 |
| 20 մետր | |
| Երկարություն | 50 մետր |
| Լայնություն | 20 մետր |
 | |
 | |
 St. Peter's Church, Vienna Վիքիպահեստում | |
| peterskirche.at | |
Պատմություն խմբագրել
Եկեղեցու ամենահին շենքը, որից այսօր ոչինչ չի մնացել, թվագրվում է վաղ միջնադարով, և ենթադրություններ կան, որ այն կարող է լինել Վիեննայի ամենահին եկեղեցին (Ռուպրեխտսկիրխե)։ Այն կառուցվել է հռոմեական ճամբարի տեղում։
Այս եկեղեցին փոխարինվել է ռոմանական ոճով՝ միանավով և երկնավերով։ Ենթադրվում է, որ այն հիմնադրվել է Կարլոս Մեծի կողմից մոտ 800 թվականին։ Եկեղեցուց դուրս կա Վեյրի ռելիեֆային քանդակը, որը նվիրաբերվել է եկեղեցու հիմնադրմանը Կարլոս Մեծի կողմից։ Վիեննայում Սուրբ Պետրոսի եկեղեցին առաջին անգամ հիշատակվում է 1137 թվականին։ Մոտավորապես 12-րդ դարի վերջում եկեղեցին անցել է Շոտլանդիայի աբբայության ենթակայությանը։
Միջնադարյան եկեղեցին ուներ երեք խորան, հարավում՝ սովորական արևելյան ուղղվածության փոխարեն, աբսիդով։ Այս անսովոր հատկանիշը բազմաթիվ քննարկումներ է առաջացրել փորձագետների շրջանում, և ենթադրվում է, որ եկեղեցին հարմարեցվել է նախկինում գոյություն ունեցող աշխարհիկ շինությամբ։ Եկեղեցին շրջապատված էր խանութներով, իսկ մոտակայքում գտնվող շենքում էր գտնվում «Stadtguardia» կառույցը՝ ժամանակակից ոստիկանության նախակարապետը։ Հին եկեղեցին այրվել է 1661 թվականին և ժամանակավորապես վերանորոգվել է։ Նոր եկեղեցի կառուցելու որոշումը ընդունվեց սուրբ Երրորդության Եղբայրության ժամանումով, որի անդամ էր Լեոպոլդ I կայսրը։ Նա երդվել էր վերակառուցել այս եկեղեցին, երբ Վիեննան տուժեց ժանտախտից 1679-1680 թվականներին։
Նոր շինություն խմբագրել
Նոր՝ բարոկկո ոճով եկեղեցու շինարարությունը սկսվել է մոտ 1701 թվականին՝ ճարտարապետ Գաբրիելե Մոնտանիի ղեկավարությամբ, որին փոխարինել է Յոհան Լուկաս ֆոն Հիլդեբրանդտը 1703 թվականին։ Դիզայնը ոգեշնչվել է Սուրբ Պետրոսի տաճարից (Վատիկան)։ Ֆրանչեսկո Մարտինելին եղել է գլխավոր ճարտարապետը[4]։ 1722 թվականին շենքի մեծ մասն ավարտված էր, իսկ 1733 թվականին այն վերջնականապես օծվեց Սուրբ Երրորդության եղբայրության կողմից։ Նոր եկեղեցին Վիեննայի առաջին գմբեթարդ կառույցն էր բարոկկո ոճով։ Հասանելի տարածքի սահմանափակության պատճառով այն կառուցվել է կոմպակտ ձևով՝ իր օվալաձև ինտերիերով ապշեցուցիչ տարածությամբ և ուղղանկյուն կցորդներով։ Եկեղեցու ներսը ոսկեշաղախ է։
Գմբեթը հիմնականում մշակվել է Մաթիաս Շտայնլի կողմից, ով նաև պատասխանատու էր ներքին հարդարման և քերովբեական գլուխներով նստարանների համար։ Որմնանկարներն ի սկզբանե նկարել է իտալացի Անդրեա Պոցցոն, ում նկարները հեռացվել են նրա մահից հետո։ Գմբեթի որմնանկարը ներկայացնում է Աստվածամոր թագադրումը։ Հաղթական կամարի վրա կարելի է տեսնել կայսեր Լեոպոլդ I-ի զինանշանը։ Գմբեթի շուրջ պատկերված են չորս ավետարանիչների (Մարկոս, Մատթեոս, Ղուկաս և Հովհաննես) և եկեղեցու չորս հայրերի պատկերները, որոնք նկարել է վիեննացի նկարիչ Ջ.Գ. Շմիդտը։ Նույն նկարիչը նկարել է նաեւ Սուրբ Միքայելի կողային մատուռում գտնվող խորանին։
Բարոկկո ոճի բարձր զոհասեղանը ստեղծվել է Անտոնիո Գալի Բիբիենայի և նրա Բոլոնեզյան արհեստանոցի (շինարարական) և Մարտինո Ալտոմոնտեի (1657-1745) (զոհասեղանի) կողմից։ Խորանին պատկերված է «Երուսաղեմում Սուրբ Պետրոսի և Հովհաննեսի կողմից Կաղերի բժշկությունը»։ Նույն նկարիչը նկարել է նաև Սուրբ ընտանիքի կողային մատուռում գտնվող զոհասեղանը։ Ավագ խորանի վերևում գտնվող Անարատ Հղության փոքրիկ նկարը 19-րդ դարի նկարիչ Կուպելվիզերի հեղինակն է։ Սուրբ Ընտանիքի և Սուրբ Միքայելի կողային մատուռներում գտնվող սրբավայրերը պարունակում են նահատակներ հռոմեական կատակոմբներից, որոնք նվիրաբերվել են կարդինալ Կոլլոնիցի կողմից 1733 թվականին։ Նրանք հագցվել են այս շրջանում և դրվել ապակե դագաղների մեջ։
Ոսկեզօծ ամբիոնը Մաթիաս Շտայնլի (1726) ստեղծագործությունն է, որն ունի հովանոցի վերևում Սուրբ Երրորդության պատկերը։ Ամբիոնի դիմաց կա սուրբ Հովհաննես Նեպոմուկի նահատակության ոսկե-արծաթյա պատկերը, որը քանդակել է Լորենցո Մատյելին։ Գագաթին դրված է Աստվածամոր արձանը։
Տարիների ընթացքում նկարներն ավելի մուգ էին դարձել, իսկ ինտերիերը սկսեց մոխրագույն տեսք ստանալ։ 1998-2004 թվականներին եկեղեցին ենթարկվել է վերանորոգման, ինչի արդյունքում նկարները վերադարձրել են իրենց նախնական գունավորումն ու պայծառությունը։
Տեղակայում խմբագրել
Եկեղեցին գտնվում է Պետերսպլաց հրապարակում, անմիջապես Գրաբենի կողքին և Ժանտախտի սյան արևմուտքում։ Յունգֆերգասսե փողոցը կտրում է հետիոտնային գոտին և տանում ուղիղ դեպի եկեղեցի։ Եկեղեցին հիմնականում ծածկված է շրջակա շենքերով և պարզորոշ երևում է միայն ուղիղ առջևից։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Եկեղեցու ինտերիեր -
Տիրամոր թագադրում -
Բարոկկո ամբիոն -
Օրգան
.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.
- ↑ «Geschichte und Einrichtungen des Opus Dei in Österreich». Official website (գերմաներեն). Opus Dei Information Office. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
- ↑ Martinelli Francesco (Franz). In: Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Band 4, 1995, ISBN 3-218-00546-9.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (Վիեննա)» հոդվածին։ |