Վիքիպեդիա

Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի նախագահների ցուցակ

Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Սերբիայի բարձրագույն գիտակրթական հաստատություն։ Հիմնադրվել է 1886 թվականի նոյեմբերի 1-ին ՝ որպես Սերբիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա։ Սերբացի բժիշկ եւ բուսաբան Իոսիֆ Պանչիչը 1887 թվականին նշանակվեց Ակադեմիայի առաջին նախագահ։ Նա, ինչպես նաև Ակադեմիայի առաջին անդամները, ընտրվեց արքա Միլան Օբրենովիչի կողմից ՝ Համագումարի (Խորհրդարանի) կողմից հաստատված օրենքի համաձայն[1]. Ակադեմիայի Նախագահը, համաձայն «Գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի մասին» օրենքի 24-րդ հոդվածի, ընտրվում է նրա ժողովի կողմից։ Քվեարկությունը գաղտնի է. Հաղթող է ճանաչվում այն թեկնածուն, ով ունի ձայների առնվազն 50% -ը։ Եթե երկու շաբաթ անց հաղթող չլինի, ապա քվեարկվում է երկրորդ քվեարկությունը։ Ներկայումս Ակադեմիայի Նախագահը նյարդաբան Վլադիմիր Կոստիչն է, ով այս պաշտոնում է 2015 թվականից։ Ակադեմիայի Նախագահը նրա ներկայացուցիչն է և գործում է նրա անունից։ Նա գումարում է Վեհաժողովի, Նախագահության և Գործադիր կոմիտեի նիստերը, վերահսկում է նրանց գործունեությունը և կատարում է նաև մի շարք այլ գործառույթներ[2]։

Սերբիայի գիտությունների ու արվեստի ակադեմիայի շենքը

Սերբիայի գիտությունների և մշակույթի ակադեմիայի նախագահներ խմբագրել

№ Նկար Անուն Տարիներ Պաշտոնավարման տարիներ Մասնագիտություն և գիտական գործունեություն Пр. 
1   Իոսիֆ Պանչիչ
սերբ.՝ Јосиф Панчић 		1814—1888 1887—1888 Բժիշկ, բուսաբան, սերբական թագավորական ակադեմիայի առաջին նախագահ։ Նա հայտնաբերել է նոր տեսակի փշատերև, որը կոչվում է Պանչիչի եղևնի կամ Սերբական եղևնի (սերբ.՝ Панчићева оморика)։ [3][4][5]
2   Չեդոմիլ Մյատովիչ
սերբ.՝ Чедомиљ Мијатовић 		1842—1932 1888—1889 Տնտեսագետ, պատմաբան, դիվանագետ։ Սերբիայի պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ։ Մեծ Բրիտանիայում ծառայել է որպես սերբական մշակույթը զարգացնող անհատ և քաղաքական գործիչ։ [5][6][7]
3   Դիմիտրիե Նեշիչ
սերբ.՝ Димитрије Нешић 		1836—1904 1892—1895 Մաթեմատիկոս։ Դասավանդել է էվկլիդյան և վերլուծական երկրաչափություն, եռանկյունաչափություն, հանրահաշիվ, դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվ։ Մաթեմատիկայի մի քանի դասագրքերի հեղինակ է։ [5][8]
4   Միլան Միլիչևիչ
սերբ.՝ Милан Милићевић 		1831—1908 1896—1899 Գրող, ազգագրագետ, պատմաբան, աշխարհագետ։ Սերբիայի պատմության և ազգագրության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ է։ [5][9]
5   Յովան Ռիստիչ
սերբ.՝ Јован Ристић 		1831—1899 1899 Քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, պատմաբան։ Սերբիայի պատմության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ [5][9]
6   Սիմա Լոզանիչ
սերբ.՝ Сима Лозанић 		1847—1935 1899—1900
1903—1906 		Քիմիկոս, մի շարք աշխատությունների հեղինակ [5][9]
7   Յովան Միշկովիչ|sr|Јован Мишковић}}
սերբ.՝ Јован Мишковић 		1844—1908 1900—1903 Զինվորական։ Եղել է սերբական բանակի գլխավոր շտաբի պետ։ Պատմության և աշխարհագրության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ [5][9]
8   Ստոյան Նովիկովիչ
սերբ.՝ Стојан Новаковић 		1842—1915 1906—1915 Քաղաքական գործիչ, գրող, դիվանագետ, բանասեր, պատմաբան։ 1865 թվականին եղել է գիմնազիայի պրոֆեսոր և ընտրվել Սերբիայի գիտական ընկերության անդամ։ Նա Բարձրագույն դպրոցի պրոֆեսոր էր, որը հետագայում վերափոխվեց Բելգրադի համալսարանի։ [5][10]
9   Յովան Ժույովիչ
սերբ.՝ Јован Жујовић 		1856—1936 1915—1921 Երկրաբան։ Նա զբաղվում էր Սերբիայի երկրաբանության, հնէաբանության հետազոտություններով։ 1880-1900 թվականներին պատրաստել է Սերբիայի առաջին երկրաբանական քարտեզը։ Սերբական երկրաբանության մի շարք դասագրքերի հեղինակ է։ [5][11]
10   Յովան Ցվիյիչ
սերբ.՝ Јован Цвијић 		1865—1927 1921—1927 Սերբ աշխարհագրագետ, ազգագրագետ և երկրաբան, Սերբիայի թագավորական ակադեմիայի նախագահ և Բելգրադի համալսարանի ռեկտոր։ Համարվում է Բալգանագիտության՝ որպես գիտական ուղղության հիմնադիր։ [5][12]
11   Սլոբոդան Յովանովիչ
սերբ.՝ Слободан Јовановић 		1869—1958 1928—1931 Քաղաքական գործիչ, պատմաբան, իրավաբան։ Սերբիայում և այլ երկրներում կառավարության և իրավունքի պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ։ Ավելի քան 40 տարի նա եղել է Բելգրադի համալսարանի ռեկտոր։ [5][13]
12   Բոգդան Գավրիլովիչ|srr|Богдан Гавриловић}}
սերբ.՝ Богдан Гавриловић 		1864—1947 1931—1937 Մաթեմատիկոս։ Նա 20-րդ դարի մաթեմատիկոսներից էր, Սերբիայում ժամանակակից մաթեմատիկայի ներդրողներից մեկը։ [5][14]
13   Ալեքսանդր Բելիչ
սերբ.՝ Александар Белић 		1876—1960 1937—1960 Փիլիսոփա։ 1913 թվականին Լյուբոմիր Ստոյանովիչի հետ հիմնադրել է «Կուժնոսլովենսկի բանասեր» հանդեսը, որի խմբագիրն էր 1913-1960 թվականներին։ Լեզվաբանության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ [5][15]
14 Պատկեր:Ilija Đuričić.jpg Իլյա Ջուրիչիչ
սերբ.՝ Илија Ђуричић 		1898—1965 1960—1965 Անասնաբույժ, անասնաբուժության ոլորտում մի շարք աշխատանքների հեղինակ։ [5]
15   Վելիբոր Գլիգորիչ
սերբ.՝ Велибор Глигорић 		1899—1977 1965—1971 Գրող, գրականագետ։ Հեղինակ է մի շարք աշխատությունների։ Դասավանդել է Բելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում։ [5]
16   Պավլե Սավիչ
սերբ.՝ Павле Савић 		1909—1994 1971—1981 Ֆիզիկոս, քիմիկոս։ Իրականացրել է հետազոտություններ միջուկային ֆիզիկայի, միջուկային քիմիայի, ցածր ջերմաստիճանի ֆիզիկայի և բարձր ճնշման ֆիզիկայի բնագավառներում։ [5][16][17]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Գորդանա Ռադոյչիչ-Կոստիչ. «Սերբիայի թագավորական ակադեմիա (1886-1890)» (սերբերեն). Կայքը Սերբիայի գիտությունների ակադեմիայի եւ արվեստի. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  2. ↑ «Սրպսկեի գիտության ակադեմիայի կանոնադրություն» (PDF) (սերբերեն). Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի կայք. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  3. ↑ «Јосиф Панчић» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.(չաշխատող հղում)
  4. ↑ «Biografija najvećeg prirodnjaka 19. veka» (սերբերեն). National Geographic Srbija. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 Slobodan Bubnjević. «Novi predsednik i novi akademici» (սերբերեն). Журнал «Vreme». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  6. ↑ Соња Ћирић. «Ко је био Чедомиљ Мијатовић?» (սերբերեն). «Политика». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
  7. ↑ «Чедомиљ Мијатовић» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
  8. ↑ «Dimitrije Nešić» (անգլերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1896-1900)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  10. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1906-1910)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  11. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1911-1915)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  12. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1921-1925)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  13. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1926-1930)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  14. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1931-1935)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  15. ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1936-1940)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  16. ↑ Slobodan Bubnjević (11 ноября 2010). «Pavle Savić» (սերբերեն). Журнал «Време». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  17. ↑ «Великани науке: Павле Савић» (սերբերեն). РТС. 9 ноября 2010. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սերբիայի_գիտությունների_և_արվեստի_ակադեմիայի_նախագահների_ցուցակ&oldid=9291409» էջից