Սարան Ալեքսանդրյան
Սարան Ալեքսանդրյան (ֆր.՝ Sarane Alexandrian, հունիսի 15, 1927[1], Բաղդադ, Mandatory Iraq - սեպտեմբերի 11, 2009[2], Իվրի սյուր Սեն), ֆրանսահայ փիլիսոփա, էսսեիստ և արվեստաբան։
Սարան Ալեքսանդրյան | |
---|---|
Ծնվել է | հունիսի 15, 1927[1] |
Ծննդավայր | Բաղդադ, Mandatory Iraq |
Մահացել է | սեպտեմբերի 11, 2009[2] (82 տարեկան) |
Մահվան վայր | Իվրի սյուր Սեն |
Գերեզման | Պեր Լաշեզի աճյունասափորանոցային դիակիզարան |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
Մայրենի լեզու | ֆրանսերեն |
Մասնագիտություն | փիլիսոփա և գրական քննադատ |
Կայք | sarane-alexandrian.com |
Վաղ կյանք խմբագրել
Ալեքսանդրյանը ծնվել է ֆրանսիացի մորից և հայ հորից՝ Վարդան Ալեքսանդրյանից, որը բժիշկ-ստոմատոլոգ էր Ֆեյսալ I թագավորի արքունիքում։ Վեց տարեկանում նրան ուղարկել են Փարիզ՝ մնալու մորական տատիկի մոտ[3]։
Գրական կարիերա խմբագրել
Ալեքսանդրյանի մերձեցումը դադաիզմին և սյուրռեալիզմին կայացել է 1943 թվականի ամռանը, երբ 16 տարեկանում նա հանդիպել է Բեռլինի դադաիստական խմբի առանցքային կերպարներից մեկին՝ Ռաուլ Հաուսմանին, որը որպես փախստական ապրում էր Լիմոժի մոտ գտնվող Պեյրա-լը-Շատո բնակավայրում։ 1947 թվականից նա ծառայել է որպես Անդրե Բրետոնի վերջին քարտուղար և դարձել է սյուրռեալիստական ուղղվածության կարևոր դեմքերից մեկը[3]։
Ալեքսանդրյանը Նիցշեի «Զվարթ գիտություն» ( Die fröhliche Wissenschaft ) գրքում ներկայացված փիլիսոփայության ջատագովն էր։ Նա ղեկավարում էր Supérieur Inconnu ամսագիրը (վերնագիր, որը տրամադրել է Բրետոնը), որը մեծարում էր չորս արժեքներ, որոնք կիսում են սյուրռեալիստները և Ալեքսանդրյանը՝ երազանքները, սերը, գիտելիքը և հեղափոխությունը։ Քեթրին Միլեթը ամսագրի նշանավոր հեղինակներից էր։
Ալեքսանդրյանը Վիկտոր Բրաուների ընկերն էր, Շառլ Ֆուրիեի երկրպագուն և Մատա Հարիի ջերմեռանդ պաշտպանը։
Մահացել է 2009 թվականի սեպտեմբերի 11-ին։ Թաղված է Պեր Լաշեզի աճյունասափորանոցային դիակիզարանում, պատի մեջ։
Անձնական կյանք խմբագրել
Ալեքսանդրյանը 1959 թվականին ամուսնացել էր Մադլեն Նովարինայի հետ, որը մահացել է 1991 թվականին[3]։
Աշխատություններ խմբագրել
Ալեքսանդրյանն ավելի քան 40 գրքի հեղինակ է։ Նրա ամենահայտնի գործերն են.
- André Breton par lui-même (Անդրե Բրետոնն իր իսկ խոսքերով), 1971
- Hans Bellmer (Հանս Բելմեր), 1971
- Les Libérateurs de l'amour (Սիրո ազատագրողները), 1977
- Surrealist Art (Սյուրռեալիստական արվեստ), 1985 (Thames & Hudson World of Art)
- Max Ernst (Մաքս Էռնստ), 1986
- Histoire de la littérature érotique (Էրոտիկ գրականության պատմություն), 1989
- LJUBA, Փարիզ, Cercle d'Art, 2003
Գրականություն խմբագրել
- Gallimard (1974). Dans le Surréalisme et le rêve, p. 246-9. Paris. Հեղինակը նախ քննարկում է Բրետոնի երազանքը, ապա առաջարկում վերլուծություն։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 http://en.isabart.org/person/94672
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.independent.co.uk/news/obituaries/sarane-alexandrian-french-art-historian-poet-and-righthand-man-to-andr-breton-1810460.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Sarane Alexandrian: French art historian, poet and right-hand man to André Breton, The Independent obituary by Marcus Williamson