Վիքիպեդիա

Ռեգգի

Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։
Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։
Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։

Ռեգգի, ռեգգեյ (անգլ.՝ Reggae), երաժշտական ժանր, որը ծնունդ է առել Ճամայկայում` 1960-ական թվականների վերջերին։ «Ռեգգի» եզրույթը կիրառվում է նաև ժամանակակից Ճամայկայի և ճամայկայական սփյուռքի ժողովրդական երաժշտության վերաբերմամբ[1]։

Ռեգգի ոճի ամենակարկառուն ներկայացուցիչ Բոբ Մառլին 1980 թվականին։

Պատմություն խմբագրել

1968 թվականին «Toots and the Maytals» համույթի կողմից թողարկված «Do the Reggay» սինգլը համարվում է առաջին երգը, որում օգտագործվել է «ռեգգի» եզրույթը՝ նշելով նորահայտ ժանրը և այն ներկայացնելով համաշխարհային լսարանին[2][3]։ Թեև «ռեգգի» եզրույթը երբեմն գործածում են ճամայկայական ժողովրդական պարային երաժշտության շատ տեսակների վերաբերմամբ, սակայն առավել ճշգրտորեն այն բնորոշում է երաժշտական մի առանձնահատուկ ոճ, որը մեծապես ազդվել է ավանդական մենթոյից, ամերիկյան ջազից և ռիթմ ու բլյուզից, մասնավորապես՝ Նոր Օռլեանի R&B-ից, Fats Domino-ից և Allen Toussaint-ից՝ զարգացնելով ավելի վաղ ի հայտ եկած սքա և ռոքստեդի ժանրերը[4]։ Ռեգգին սովորաբար առնչվում է նորություններին, հասարակական բամբասանքին, քաղաքական մեկնաբանություններին։ Տարածվել է առևտրական թոհուբոհին խառնված ջազի ասպարեզում՝ սկզբնական շրջանում ‘Rudie Blues’, ապա՝ ‘Ska’, այնուհետև՝ ‘Blue Beat’ և ‘Rock Steady’անվանումների ներքո[5]։ Ընդ որում՝ հենց սքան և ռոքսթեդին են համարվում այն ակունքները, որոնցից անմիջականորեն ծնունդ է առել ռեգգին[6]։

Ոճի տեսակետից ռեգգին իր մեջ համակցում է երաժշտական որոշ տարրեր ռիթմ և բլյուզից, ջազից, մենթոյից (գյուղական ժողովրդական պարեղանակի տեսակ է)[7], կալիփսոյից[8], ինչպես նաև աֆրիկյան ավանդական ժողովրդական ռիթմերից։ Ռեգգիի հեշտությամբ ճանաչվող տարրերից է լարային ստակատտոն։ Նրա տեմպը սովորաբար սքայից դանդաղ է, ռոքսթեդիից՝ արագ[9] Կանչի և արձագանքի դրույթը հստակ արտահայտված է ռեգգի երաժշտության մեջ, որը վարվում, առաջ է տարվում գլխավորապես թմբուկի և բաս կիթառի միջոցով[10][11]։ Այդ ոճով կատարողներից առավել հայտնիներից են Ջեքի Ջեքսոնը՝ Toots and the Maytals-ից[12], Կառլտոն Բարրեթը՝ Bob Marley and the Wailers-ից[13], Լլոյդ Բրևեթը՝ The Skatalites-ից[14], Փոլ Դուգլասը՝ Toots and the Maytals-ից[15], Lloyd Knibb-ը՝ The Skatalites-ից[16], Winston Grennan[17],, Sly Dunbar-ը[18] և Էնթնի Բենբոու Քրիրին՝ The Upsetters-ից[19]։ Բաս կիթառը գերիշխող դեր է խաղում ռեգգիում՝ ապահովելով մեղեդու ռիթմը։ Իսկ երգերի տեքստերը ճամայկայական անգլերենով են կամ իյարական բարբառով։ Ընդ որում՝ երգերի խոսքերում զգալի է հասարակության արատավոր կողմերի և կրոնի քննադատությունը[20], թեև քիչ չեն նաև սիրուն, անձնական այլ ապրումներին, հույզերին նվիրված երգերը։

Ռեգգին տարածում է գտել աշխարհի շատ երկրներում, առաջին հերթին՝ Պանամայում, Վենեսուելայում, Գայանայում և հարավամերիկյան այլ երկրներում։ 1980 թվականին Զիմբաբվեում Բոբ Մառլիի տված համերգներից հետո ռեգգին բավականին մեծ տարածում ստացավ նաև Աֆրիկայում։ Այդ ժանրի երաժշտության բազմաթիվ երկրպագուներ կան նաև եվրոպական երկրներում, հատկապես՝ Մեծ Բրիտանիայում և այն վայրերում, որտեղ գոյություն ունեն ճամայկայական սփյուռքի գաղթօջախներ։ Իսկ բուն Ճամայկայում ռեգգին դարձել է եկամտի ամենամեծ աղբյուրներից մեկը[21]։

Ռեգգիի ենթատեսակները խմբագրել

Ռեգգիի ենթատեսակներն են սկինհեդ(այլ կերպ` վաղ ռեգգի), նիյաբինգհի, դաբ, դենսհոլ, ռութս ռեգգի, դաբ փոեթրի, ռագգա, ռեգգեֆյուժն, ռեգգետոն ոճերը։

Գործիքավորում խմբագրել

Այս ոճում օգտագործվում են թմբուկ, կիթառ, սաքսաֆոն, փող և շեփոր։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

  • «Reggae» (1970 թ.) — վավերագրական
  • «The Harder They Come (1972) — գեղարվեստական
  • «Rockers (1978) — գեղարվեստական
  • «Babylon (1980) — գեղարվեստական
  • «Countryman (1982) — գեղարվեստական
  • «Reggae — The Story of Jamaican Music» (2002) — վավերագրական
  • «Радуга» (2005) — վավերագրական
  • «Made in Jamaica» (2006) — վավերագրական
  • «Roots Time» (2006) — գեղարվեստական
  • «Մառլի» (2012) — վավերագրական

Տես նաև խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Горбут А. В. Ямайский Патуа и сила языка в музыке Регги //Сумма философии. Вып. 7. — 2007.
  • Рахманина М. Популярные молодежные субкультуры конца XX-начала XXI вв //Редколлегия. — С. 128.
  • Сосновский Н. Хайле Селассие, песенки рэгги и мифы исторического сознания //Иностранная литература. — 1992. — №. 8-9. — С. 281—288.
  • Stephen Davis and Peter Simon, Reggae International (1982)
  • Stephen Davis and Peter Simon, Reggae Bloodlines, rev. ed. (1979, reissued 1992)
  • Malika Lee Whitney and Dermott Hussey, Bob Marley: Reggae King of the World, 2nd ed. (1994)
  • Kevin O’Brien Chang and Wayne Chen, Reggae Routes (1998)
  • Chuck Foster, Roots, Rock, Reggae: An Oral History of Reggae Music from Ska to Dancehall (1999)
  • Lloyd Bradley, Prince Buster. This Is Reggae Music: The Story of Jamaica’s Music. Grove Press (2001)
  • Steve Barrow, Peter Dalton. The Rough Guide to Reggae. Rough Guides; 2nd edition (2001)
  • Dave Thompson, Reggae & Caribbean Music (2002)
  • Jonathan Runge. Rum & Reggae’s French Caribbean. (Rum & Reggae series). Rum & Reggae Guidebooks Inc (2003)
  • Lou Gooden. Reggae Heritage: Jamaica’s Music History, Culture & Politic. 1stBooks Library (2003)
  • Steve Barrow and Peter Dalton, The Rough Guide to Reggae, 3rd ed., rev. and expanded (2004)
  • Peter Manuel with Kenneth Bilby and Michael Largey, Caribbean Currents: Caribbean Music from Rumba to Reggae, rev. and expanded (2006)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Stephen Davis. "Reggae." Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press. Web.16 Feb. 2016.
  2. ↑ «Frederick "Toots" Hibbert Biography». biography.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 2-ին.
  3. ↑ «reggae». Dictionary.com Unabridged. Random House, Inc. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 10-ին.
  4. ↑ Geoffey Himes (1979 թ․ հունվարի 28). «Return of Reggae». The Washington Post.
  5. ↑ "Reggae." The Oxford Dictionary of Music, 2nd ed. rev. Ed. Michael Kennedy. Oxford Music Online.Oxford University Press. Web. 16 Feb. 2016.
  6. ↑ Wilton, Peter. "reggae." The Oxford Companion to Music. Ed. Alison Latham. Oxford Music Online.Oxford University Press. Web. 16 Feb. 2016.
  7. ↑ Stephen Davis. «Reggae» (second ed.). The New Grove Dictionary of Jazz.
  8. ↑ Anderson, Rick. “Reggae Music: A History and Selective Discography”. Notes 61.1 (2004): 206–214.
  9. ↑ All About Jazz (2009 թ․ հոկտեմբերի 1). «Various Artists | Rocksteady: The Roots Of Reggae». Allaboutjazz.com. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 29-ին.
  10. ↑ «Reggae - music». Britannica.com. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  11. ↑ [1]
  12. ↑ Limited, Jamaica Observer. «Jackie Jackson: Bass player extraordinaire». Jamaica Observer. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  13. ↑ «100 Greatest Drummers of All Time». Rolling Stone. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  14. ↑ «Skatalites Bassist Lloyd Brevett Dead at 80». Billboard.com. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  15. ↑ «Red Bull Music Academy Daily». daily.redbullmusicacademy.com. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  16. ↑ “Lloyd Knibb revolutionised Jamaican drumming, says PJ”. Jamaica Observer. Web. May 27, 2011. <«Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)> Retrieved November 22, 2016.
  17. ↑ Pareles, Jon (2000 թ․ նոյեմբերի 4). «Winston Grennan, 56, Jamaican Drummer». Nytimes.com. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  18. ↑ «Sly and Robbie facts, information, pictures - Encyclopedia.com articles about Sly and Robbie». Encyclopedia.com. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.
  19. ↑ Moskowitz, David Vlado (2018 թ․ մայիսի 9). «Caribbean Popular Music: An Encyclopedia of Reggae, Mento, Ska, Rock Steady, and Dancehall». Greenwood Publishing Group. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին – via Google Books.
  20. ↑ Ben Ratliff (1999 թ․ սեպտեմբերի 20). «It's About New Beginnings And Keeping the Faith». The New York Times. էջ 5.
  21. ↑ Bennetzen, Jørgen, and Kirsten Maegaard. “Reggae”. Fontes Artis Musicae 29.4 (1982): 182–186.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռեգգի&oldid=9468281» էջից