Ջոն սթրիթի թատրոն

**Ջոն սթրիթի թատրոն**
Ջոն սթրիթի թատրոն;
Տեսակ	թատրոն
Երկիր	ԱՄՆ
Գտնվելու վայրը	Նյու Յորք շրջան
Հիմնադրման ամսաթիվ	դեկտեմբերի 7, 1767
	John Street Theatre (Manhattan) Վիքիպահեստում

Ջոն սթրիթի թատրոն (անգլ.՝ John Street Theatre), թատրոն, որ գոյություն է ունեցել Ներքին Մանհեթենի Ջոն սթրիթ փողոցում, XVIII դարի երկրորդ կեսին։

Թատրոնի հիմնադրել է անգլիացի դերասան Դեյվիդ Դուգլասը (անգլ.՝ David Douglass, 1720—1786), ով 1750 թվականից բնակվել է Յամայկայում։ Այնտեղ նա ծանոթացել է հյուրախաղերով հանդես եկող թատերախմբի ղեկավար Լյուիս Խալամի հետ (անգլ. Lewis Hallam, 1714—1756): Խալամի մահից քիչ անց Դուլգասն ամուսնացել է նրա այրու հետ։ Նրանք սկսում են միասին ղեկավարել Խալամի թատերախումբը, որն ստացել էր «Ամերիկյան թատերախումբ» անվանումը (անգլ. American Company)^[1]^[2]^[3]^[4]: Խումբը հյուրախաղերով շրջում էր երկրով մեկ։ Նրանց ելույթ ունեցած վայրերում ստեղծվում էին ժամանակավոր թատրոններ։ Այսպես, Նյու-Յորքում ստեղծվում են երկու ժամանակավոր թատրոններ, երրորդը, որը բացվել էր 1767 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Ջոն-սթրիթ փողոցում, ներկայիս 15-21 տների տեղում^[5]^[6], դառնում է այդ քաղաքի առաջին հիմնական թատրոնը^[7]։

Շինությունը կառուցվել է Ֆիլադելֆիայում գտնվող Սաութուոք (անգլ.՝ Southwark Theatre) հիմնական թատրոնի նմանությամբ, որը կառուցվել էր դրանից տասը տարի առաջ։ Ֆիլադելֆիայի թատրոնը եղել է երկրի առաջին մշտական թատրոնը, և իր հերթին կառուցվել է Լոնդոնի թատրոնների սկզբունքով^[8]։ Ջոն սթրիթի թատրոնը փողոցից 18 մետր հեռու էր։ Թատրոնի դիմային հատվածի տեսքը հայտնի չէ^[6], սակայն դրամատուրգ Ուիլիամ Դանլապը նկարագրել է թատրոնի շենքը որպես «կարմիր գույնով ներկված տգեղ փայտե կառույց»^[5]։

Թատրոնը բացվել է «Երկրպագուների խորամանկությունները» կատակերգության բեմադրությամբ^[9]։ 1769 թվականի մայիսի 29-ին «Կողպեք» (անգլ. The Padlock) ներկայացման մեջ դերասան Լյուիս Խալամ կրտսերը կատարել է Մունգոյի դերը։ Հետագայում նրա օգտագործած սև դեմքի (blackface) գրիմը շատ տարածված է դառնում^[10]^[11]։ 1774 թվականին մայրցամաքային առաջին կոնգրեսը ներկայացումների բեմադրությունն արգելող որոշում է ընդունում, որից հետո թատերախումբը ժամանակավորապես դադարեցնում է ելույթները և տեղափոխվում Վեստ Ինդիա^[12]։ 1777 թվականին Անկախության պայքարի ժամանակ անգլիացիների` քաղաք գալով թատրոնը վերանվանվել է` կոչվելով «Արքայական թատրոն» (անգլ. Theatre Royal): Ներկայացումների բեմադրությունները վերսկսվում են^[6]։ 1783 թվականին, քաղաքի ազատագրումից հետո, նախորդ թատերախումբը վերադառնում է թատրոն։ Այդ շրջանում թատրոնի աջակիցներն էին Ջորջ Վաշինգտոնը և Ջոն Ադամսը^[13]։ 1792 թվականին թատրոն է գալիս դերասան Ջոն Հոդգինսոնը (անգլ. John Hodgkinson), ով շուտով շատ հայտնի է դառնում։ 1794 թվականին նա ղեկավարել է թատերախումբը^[14]։ Այդ ժամանակ արդեն թատրոնի շենքը պիտանի չէր օգտագործման համար, և 1795 թվականին դրա ղեկավարությունը որոշում է նոր շենք կառուցել Պարկ Ռոուում^[15]։ Տեղափոխումը տեղի է ունենում 1798 թվականին, հենց այդ ժամանակ էլ քանդվում է Ջոն Սթրիթի շենքը^[16]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Heather S. Nathans Early American Theatre from the Revolution to Thomas Jefferson: Into the Hands of the People. — Cambridge Studies in American Theatre and Drama. — Cambridge University Press, 2003. — Т. 19. — С. 30. — 246 с. — ISBN 0521825083
↑ George O. Seilhamer History of the American Theatre. — Ardent Media, 1968. — Т. 1. — С. 30. — 376 с.
↑ Edward T. James Notable American Women 1607-1950: A Biographical Dictionary. — Harvard University Press, 1971. — Т. 1. — С. 121. — 729 с. — ISBN 0674627342
↑ James A. Coombs The Colonial American Stage, 1665-1774: A Documentary Calendar / Odai Johnson, William J. Burling. — Fairleigh Dickinson Univ Press, 2001. — С. 255. — 519 с. — ISBN 0838639038
↑ ^5,0 ^5,1 Dunlap, 2005, էջ 32
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 211
↑ Wilmeth, Bigsby, 1998, էջ 39
↑ William R. Ferris The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures: The Mid-Atlantic region / Robert P. Marzec. — Greenwood Publishing Group, 2004. — С. 168. — 496 с. — ISBN 0313329540
↑ «AN OLD REALTY CURIO, 17 JOHN STREET, SOLD» (անգլերեն). The New York Times. 1906 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
↑ Nick Tosches Blackface: au confluent des voix mortes. — Editions Allia, 2003. — С. 15. — 318 с. — ISBN 284485110X
↑ Walter Prichard Eaton Dramatic Evolution and the Popular Theatre: Playhouse Roots of Our Drama. — The American Scholar, 1935. — Т. 4. — № 2. — С. 148-159.
↑ Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 42
↑ «JOHN ST. THEATRE SITE BRINGS $100,000» (անգլերեն). The New York Times. 1909 թ․ հունվարի 9. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
↑ Wilmeth, Bigsby, 1998, էջ 309
↑ Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 300
↑ William R. Ferris The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures: The Mid-Atlantic region / Robert P. Marzec. — Greenwood Publishing Group, 2004. — С. 168. — 496 с. — ISBN 0313332665

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն սթրիթի թատրոն» հոդվածին։

[1] Heather S. Nathans Early American Theatre from the Revolution to Thomas Jefferson: Into the Hands of the People. — Cambridge Studies in American Theatre and Drama. — Cambridge University Press, 2003. — Т. 19. — С. 30. — 246 с. — ISBN 0521825083

[2] George O. Seilhamer History of the American Theatre. — Ardent Media, 1968. — Т. 1. — С. 30. — 376 с.

[3] Edward T. James Notable American Women 1607-1950: A Biographical Dictionary. — Harvard University Press, 1971. — Т. 1. — С. 121. — 729 с. — ISBN 0674627342

[4] James A. Coombs The Colonial American Stage, 1665-1774: A Documentary Calendar / Odai Johnson, William J. Burling. — Fairleigh Dickinson Univ Press, 2001. — С. 255. — 519 с. — ISBN 0838639038

[Dunlap—2005——32-5] 5,0 ^5,1 Dunlap, 2005, էջ 32

[Cambridge_Guide_to_American_Theatre—1996——211-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 211

[Wilmeth,_Bigsby—1998——39-7] Wilmeth, Bigsby, 1998, էջ 39

[8] William R. Ferris The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures: The Mid-Atlantic region / Robert P. Marzec. — Greenwood Publishing Group, 2004. — С. 168. — 496 с. — ISBN 0313329540

[9] «AN OLD REALTY CURIO, 17 JOHN STREET, SOLD» (անգլերեն). The New York Times. 1906 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.

[10] Nick Tosches Blackface: au confluent des voix mortes. — Editions Allia, 2003. — С. 15. — 318 с. — ISBN 284485110X

[11] Walter Prichard Eaton Dramatic Evolution and the Popular Theatre: Playhouse Roots of Our Drama. — The American Scholar, 1935. — Т. 4. — № 2. — С. 148-159.

[Cambridge_Guide_to_American_Theatre—1996——42-12] Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 42

[13] «JOHN ST. THEATRE SITE BRINGS $100,000» (անգլերեն). The New York Times. 1909 թ․ հունվարի 9. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.

[Wilmeth,_Bigsby—1998——309-14] Wilmeth, Bigsby, 1998, էջ 309

[Cambridge_Guide_to_American_Theatre—1996——300-15] Cambridge Guide to American Theatre, 1996, էջ 300

[16] William R. Ferris The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures: The Mid-Atlantic region / Robert P. Marzec. — Greenwood Publishing Group, 2004. — С. 168. — 496 с. — ISBN 0313332665

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]