Ջոյս Մուջուրու
Ջոյս Տեուրայի Րոպա Մուջուրու (շոնա՝ Joice Teurai Ropa Mujuru, ապրիլի 15, 1955[1], Mount Darwin, Southern Rhodesia, Federation of Rhodesia and Nyasaland[1]), ի ծնե Ռունաիդա Մուգարի (շոնա՝ Runaida Mugari), զիմբաբվեացի քաղաքական գործիչ, երկար ժամանակ շարունակ եղել է Ռոբերտ Մուգաբեի զինակիցը։ Հանդիսանում է քաղաքացիական պատերազմի մասնակից, ZANU կուսակցության ղեկավար, Սոլոմոն Մուջուրուի կինը։ 1980-ական թվականներից տարբեր պաշտոններ է զբաղեցրել կառավարությունում, 2004-ից 2014 թվականներին եղել է Զիմբաբվեի առաջին փոխնախագահը։ Հեռացվել է պաշտոնից և կուսակցությունից՝ հականախագահական դավադրության մեղադրանքով։
| Ջոյս Մուջուրու | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Զիմբաբվեի Աֆրիկյան ազգային միություն - Հայրենասիրական ճակատ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Women's University in Africa? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ |
| Ծննդյան օր | ապրիլի 15, 1955[1] (69 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Mount Darwin, Southern Rhodesia, Federation of Rhodesia and Nyasaland[1] |
| Քաղաքացիություն |  Զիմբաբվե
|
| Ամուսին | Solomon Mujuru? |
| Կայք՝ | vpmujuruoffice.gov.zw |
Քաղաքացիական պատերազմի պարտիզանուհին խմբագրել
Ծնվել է Մաունտ-Դարվին քաղաքում՝ Արևմտյան Ռոդեզիայի հյուսիս-արևելքում։ Ըստ ազգության շոնա է։ 18 տարեկան հասակում՝ չավարտելով միջնակարգ դպրոցը, միացավ անկախության և մեծամասնության կառավարման համար մղվող զինված պայքարին։ Կրել է պարտիզանական Teurai Ropa մականունը, որը թարգմանաբար շոնա լեզվից նշանակում է «Արյուն թափող»։ Այդ ժամանակ էլ իր իսկական անուն՝ Ռունաիդան փոխել է և դարձել՝ Ջոյս։ 1977 թվականին ամուսնացավ Սոլոմոն Մուջուրուի հետ, որը հանդիսանում էր ZANU կուսակցության ZANLA ռազմական թևի գլխավոր հրամանատարի տեղակալ։
Կառավարության անդամ․ մեղադրանքներ և սանկցիաներ խմբագրել
Զիմբաբվեի անկախության հռչակումից հետո 1980 թվականի ապրիլի 18-ից մինչև 2014 թվականի դեկտեմբերի 9 Ջոյս Մուջուրուն զբաղեցրել է պետական բարձրաստիճան պաշտոններ։ 25 տարեկան հասակում ստացել է առաջին պաշտոնը և դարձել ամենաերիտասարդ նախարարը։ Կառավարության անդամ լինելով, ավարտել է միջնակարգ կրթությունը[2]։
- 1980—1985 — սպորտի և երիտասարդության գործերի նախարար
- 1985—1988 — պետական նախարար, վարչապետի դիվանատան տնօրեն
- 1988—1992 — հասարակական զարգացման նախարար
- 1992—1996 — նախարար — Կենտրոնական Մաշոնալենդի նահանգապետ
- 1996—1997 — տեղեկատվության, փոստի և հեռուստահաղորդակցության նախարար
- 1997—2004 — գյուղատնտեսության և ջրային ռեսուրսների նախարար
Որպես գյուղատնտեսության նախարար 2000-ականների սկզբին Ջոյս Մուջուրուն ներգրավված է եղել ագարակների գրավման ընկերության մեջ, որոնք պատկանում էին սպիտակ տերերին[3]։ Մուջուրուի մասնակցությունը զավթումների մեջ դարձել է լայն հասարակական նվաճում։ 2001 թվականից Ջոյս Մուջուրուն ընդգրկված է ամերիկյան սանկցիոն ցանկի մեջ։ Բացի այդ Մուջուրուն ընդգրկված է ամերիկյան սանկցիոն ցանկի մեջ[4]։
Առաջին փոխնախագահ խմբագրել
2004 թվականի սեպտեմբերին ZANU կուսակցության կանանց կազմակերպությունը առաջադրել է Ջոյս Մուջուրուի թեկնածությունը առաջին փոխնախագահի պաշտոնի համար[5]։ Ռոբերտ Մուգաբեն ընդունեց այդ թեկնածությունը և 2004 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Մուջուրուն երդում տվեց։ Հետագայում փոխնախագահի պաշտոնում Մուջուրուին են հաջորդել՝ Ջոզեֆ Մսիկան, Ջոն Նկոմոն։
2008 թվականի ընտրություններին Ջոյս Մուջուրուն ընտրվել է Զիմբաբեի պառլամենտ[6]։ Առաջին փոխնախագահի հարաբերությունների պետության գլխի հետ տարբերվում էին, Մուջուրուն անվանում էր իրեն Մուգաբեի «դուստր»[7]։ Նրա դիքորոշումը մնաց նույնը, երբ 2007 թվականին Սոլոմոն Մուջուրուն մեղադրվեց դավադրության մեջ Մուգաբեի դեմ։ Ջոյս Մուջուրուն համարվում էր Մուգաբեի պոտենցիալ ժառանգորդը նախագահական պաշտոնի համար։
Պարտություն քաղաքական բանավեճում խմբագրել
Դրությունը կտրուկ փոխվեց Ջոյս Մուջուրուի և նախագահի ազդեցիկ կնոջ՝ Գրեյս Մուգաբեի միջև տեղի ունեցած կոնֆլիկտի պատճառով։ 2014 թվականի վերջում Մուջուրուն մեղադրվեց նախագահի դեմ դավադրության մեջ։ Ջոյսը հեռացվեց ZANU կազմակերպությունից և զրկվեց առաջին փոխնախագահի պաշտոնից։ Հաջորդ օրը այդ պաշտոնը զբաղեցրեց Էմերսոն Մնանգագվան։ 2005 թվականի ապրիլին Մուջուրուն հեռացվեց նաև կուսակցությունից[8]։
Մուջուրուն մեկնաբանել է իր հեռացումը, ասելով, որ դավադրության հետ կապված մեղադրանքները «ծիծաղելի են»։ Նա չի ձերբակալվել և այլ պատիժների չի ենթարկվել։ Նախկին փոխնախագահը նույնիսկ շարունակեց իր քաղաքական գործունեությունը, հայտնելով նոր ընդդիմադիր կուսակցության ստեղծման մասին։ Այս նախաձեռնությունը հավանության արժանացավ MDC ներկայացուցիչների կողմից[9]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012. — ISBN 978-0-19-538207-5
- ↑ Profile: The Mujuru couple. Minister in education
- ↑ Profile: The Mujuru couple. Business interests
- ↑ Zimbabwe 'illegal gold sale bid'
- ↑ ZIMBABWE: Mujuru sworn in as vice president
- ↑ Robert Mugabe accuses Joice Mujuru of plot to unseat him
- ↑ Грейс над Джойс
- ↑ Minister Mutsvangwa 'strips' Joice Mujuru, reveals all
- ↑ Robert Mugabe’s new opponent: his 'daughter' Joice Mujuru