Ջեյբան Սամագանով
Ջեյբան Սամագանով (ղրղզ.՝ Жээнбай Самаганов, հունվարի 6, 1915, Ichke-Jergez, Ռեյֆորդ Չեթմեն Դևիսը, Սեմիրեչյեի մարզ, Թուրքեստան, Ռուսական կայսրություն - 1980, Բիշքեկ, Ղրղզական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ղրղզ քննադատ, գրականագետ, թարգմանիչ և գրող։ Եղել է Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ։ Եղել է ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ[1]։
Ջեյբան Սամագանով | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 6, 1915 |
Ծննդավայր | Ichke-Jergez, Ռեյֆորդ Չեթմեն Դևիսը, Սեմիրեչյեի մարզ, Թուրքեստան, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | 1980 |
Մահվան վայր | Բիշքեկ, Ղրղզական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | գրող |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Պարգևներ և մրցանակներ |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1915 թվականին, Իչկե-Ջերգեզ փոքրիկ գյուղի աղքատ ընտանիքում։ Վաղ տարիքում զրկվելով ծնողներից` մեծացել է մանկատանը։ 1935 թվականին ավարտել է Ֆրունզեի մանկակավարժական ուսումնարանը, աշխատել է որպես ուսուցիչ, իսկ 1937-1939 թվականներին ծառայել է Խորհրդային բանակում։ Եղել է Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից և հաշմանդամ[2]։
Վիրավորվելու պատճառով Խորհրդային բանակից զորացրվելուց հետո սովորել է Ժուսուպ Բալասագընի անվան Ղրղզստանի ազգային համալսարանում, որն ավարտել է 1944 թվականին։ Այնուհետև սովորել է ասպիրանտուրայում։ 1947-1952 թվականներին աշխատել է Ղրղզական ԽՍՀ ԳԱ Լեզվի և գրականության ինստիտուտում որպես կրտսեր գիտաշխատող։ 1952-1953 թվականներին որպես պատասխանատու քարտուղար է աշխատել Ղրղզական ԽՍՀ Գրողների միությունում, ինչպես նաև` աշխատել է գրական-գեղարվեստական և հասարակական-քաղաքական «Ալա Տոո» հանդեսի խմբագրությունում[2]։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
1945 թվականին Ջեյբան Սամագանովն սկսել է իր գրական-քննադական գործունեությունը։ Նա գրել է ավելի քան 30 գրական-քննադատական հրապարակախոսական հոդվածներ, ինչպես նաև ստեղծել է «Մաքսիմ Գորկին և ղրղզական գրականությունը» մենագրությունը[2]։
Ջենբայ Սամագանովը եղել է ղրղզական խորհրդային գրականության 10-րդ դասարանի դպրոցական քրեստոմատիայի կազմողներից մեկը։ Ջ. Սամագանովի հոդվածները հիմնականաում սուր բանավիճական բնույթի էին և շոշափում էին Ղրղզստանի գրական կյանքի առավել վիճելի հարցեր։ Ջ. Սամագանովը շատ է աշխատել բնօրինակ և թարգմանված գեղարվեստական ստեղծագործությունները խմբագրելու, ղրղզերեն լեզվով թարգմանություների վրա։ Մասնավորապես, նա թարգմանել է Հարիեթ Բիչըր Սթոուի Քեռի Թոմի խրճիթը վեպը[2]։
Մատենագրություն խմբագրել
Ռուսերեն լեզվով խմբագրել
- Дж. Самаганов М. Горький и киргизская литература. — Фрунзе: Киргизгосиздат, 1958. — 174 с.
- Дж. Самаганов Киргизские советские писатели (Биобиблиогр. справочник) // Писатели Советского Киргизстана / Ред.: Е. К. Озмитель; Оформ.: И. А. Ефимова; Технич. ред.: С. Чотцев; Коррект.: А. А. Берзина, С. А. Кузнецова. — Фрунзе: Киргизгосиздат, 1958. — 269 с. — 7000 экз.
- Дж. Самаганов Писатели Советского Киргизстана (Биобиблиогр. справочник). — Фрунзе: Кыргызстан, 1969. — 643 с.
Թարգմանություններ խմբագրել
- Հարիեթ Բիչըր Սթոու, «Քեռի Թոմի խրճիթը», 1959
- Ն. Դուրով, «Փախստականը» (պատմվածք), 1970
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Дж. Самаганов Киргизские советские писатели (Биобиблиогр. справочник) // Писатели Советского Киргизстана / Ред.: Е. К. Озмитель; Оформ.: И. А. Ефимова; Технич. ред.: С. Чотцев; Коррект.: А. А. Берзина, С. А. Кузнецова. — Фрунзе: Киргизгосиздат, 1958. — 269 с. — 7000 экз.