Չուլալոնգկորն կամ Ռամա V, ծնված որպես՝ Փհրա Բատ Սոմդետ Փհրա Պորամինթհրա Մահա Չուլալոնգկորն Փհրա Չունլա Չոն Կլաո Չաո Յու Հուա (թայ՝ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) (սեպտեմբերի 20, 1853(1853-09-20)[2][3][4], Մեծ պալատ, Բանգկոկ, Siam - հոկտեմբերի 23, 1910(1910-10-23)[2][3][4], Amphorn Sathan Residential Hall, Բանգկոկ, Siam), Սիամի միապետը 1868-1910 թվականներին։ Եղել է Չակրի դինաստիայի հինգերորդ ներկայացուցիչը։ Համարվում է Սիամի պատմության մեծագույն թագավորներից մեկը։ Չուլալոնգկորնի անունը կապվում է Սիամի մոդեռնիզացիայի, խոշոր պետական և սոցիալական բարեփոխումների ինչպես նաև Ֆրանսիական Հնդկաչինի և Բրիտանական Կայսրության գաղութարարչական քաղաքականության դեմ մղված պայքարների հետ։ Ռամային հաջողվել է իր երկիրը զերծ պահել գաղութացումից[5]։ Երկրում կարևոր բարեփոխումներ կատարելու և այն անկախ պահելու շնորհիվ Չուլալոնգկորնին էր շնորհվել Փհր Պիյա Մահարատ (พระปิยมหาราช – մեծն սիրված արքա) տիտղոսը։

Փհրա Բատ Սոմդետ Փհրա Պորամինթհրա Մահա Չուլալոնգկորն Փհրա Չունլա Չոն Կլաո Չաո Յու Հուա
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
Միապետ
Հոկտեմբերի 1, 1868 - Հոկտեմբերի 23, 1910
Նախորդող Մանգկուտ (Ռամա IV)
Հաջորդող Վաջիրավուդ (Ռամա VI)
 
Մասնագիտություն՝ միապետ, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, սպա, գրող և պետական գործիչ
Դավանանք բուդդայականություն և Թհերավադա
Ծննդյան օր Սեպտեմբերի 20, 1853
Ծննդավայր Մեծ պալատ, Փհրա Նախոն, Սիամ
Վախճանի օր Հոկտեմբերի 23, 1910
(57 տարեկանում)
Վախճանի վայր Դուսիտ պալատ, Փհրա Նախոն, Սիամ
Թաղված Ուոթ Բենչամաբոֆիտ Դուսիտվանարամ և Chakri Maha Prasat Throne Hall
Դինաստիա Չակրի
Քաղաքացիություն  Siam[1]
Ի ծնե անուն թաի.՝ จุฬาลงกรณ์ บดินทรเทพยมหามกุฎ บุรุษยรัตนราชรวิวงศ์ วรุตมพงศบริพัตร สิริวัฒนราชกุมาร և անգլ.՝ Chulalongkorn Bodindradeva Mahamongkut Burusayaratana Rajravivongse Varutamabhong Paripatra Sirivatana Rajakumar
Հայր Մոնգկուտ
Մայր Դեբսիրինդրա
Ամուսին Սունանդհա Կումարիրատանա, Չաո Չոմ Մանդա Չում Կրայրոեկ, Սավանգ Վադհանա, Սաովաբհա Փհոնգսրի, Սուխումալա Մարասրի, Դարա Ռասմի, Սաովաբհակ Նարիրատանա, Չաո Չոմ Մանդա Թալաբ, Daksinajar?, Ubolratana Narinaga?, Saisavali Bhiromya?, Khae Phungbun?, Prayuravongse?, Seang Kalayanamitr?, Sud Sukumolchan?, Morakot Phenkul?, Yoi Isarankura?, Uam Bisalayaputra?, Cham Kalayanamitr?, Tabtim Rojanadis?, Chao Chom Manda Bua?, Mod Bunnag?, Chan Sukumolchan?, Sai Sukumolchan?, Ruan Sundarasardula?, Wad Kalayanamitr?, Thipkeson Na Chiengmai?, Nueang Sanidvongs?, On Bunnag?, Chao Chom Manda Phrom?, Wong Netrayana?, Sae Rojanadis?, Kesorn Sanidvongs?, Luan Niyavanonda?, Jiw Kapittha?, Hem Amatayakul?, Khian Kalayanamitr?, Auan Bunnag?, Kimniaw?, Charoui Pramoj?, Chan Saeng-Chuto?, Nuang Bunyarattapan?, Yuan Bunnag?, Yuan Saeng-Chuto?, Lamai Suwannathat?, Sawang Na Nagara?, Sangwan Amatayakul?, Kho Snidvongs?, Chiad Ladavalya?, Pis Bunnag?, Paw Malakul?, Puk Bunnag?, Pum Malakul?, Prakong Amatayakul?, Nom Jotikasthira?, Phoem Sucharitakul?, Phandhasarnurak?, Narivarakanarak?, Tham Bunnag?, Liam Bunnag?, Sadab Ladavalya?, Somburn Manprasert?, Keaw Bunnag?, Sae Bunnag?, Arb Bunnag?, Aiam Bunnag?, Erb Bunnag? և Pan Malakul?
Զավակներ 33 որդի
44 դուստր
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Սբ. Միքայելի և Սբ. Գևորգի շքանշան, Անդրեաս առաքյալի շքանշան, Grand Cordon of the Order of the White Elephant, Սուրբ Ստեփանոս Հունգարացու շքանշան, Կառլոս III շքանշան, Սև արծվի շքանշան, Քրիզանտեմի վերին օրդեն, Սուրբ Հուբերտի շքանշան, Սուրբ Օլաֆի շքանշան, Royal Order of Kamehameha I, Սերովբեների արքայական շքանշան, Փղի շքանշան, Սուրբ Ավետման բարձրագույն շքանշան, Սրբեր Մավրիկիոսի և Ղազարի շքանշան, Order of the Royal House of Chakri, Order of the Nine Gems, Թաիլանդի թագի շքանշան, Chakra Mala Medal, Սատապե թագի շքանշան, Հավատարմության շքանշան, Լյուդվիգի շքանշան, Knight Grand Cordon of the Order of Chula Chom Klao, Եռակի շքանշան և Order of Heinrich the Lion

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. http://www.nytimes.com/2008/09/12/world/asia/12thai.html
  2. 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  5. «Քո բառարանը» (23 նոյեմբերի, 2011). «Chulalongkorn» (ցանց). Կենսագրություն. «Քո բառարանը». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 1 դեկտեմբերի, 2011-ին. ««Երբ Թաիլանդին սպառնում էր արևմտյան գաղութարարությունը, նրա վարած արտաքին քաղաքականությունը զերծ պահեց երկիրը գաղութացումից, իսկ ներքին քաղաքականությունը հիմք հանդիսացավ թագավորության մոդեռնիզացիային։ »»

Արտաքին հղումներ խմբագրել