Չոգորի (հագուստ)
Չոգորի, բլուզ կամ ժակետ, կորեական ազգային հագուստի՝ հանբոկի հիմնական տարրը, թե՛ տղամարդկանց և թե կանանց համար։ Չոգորին փակում է ձեռքերը և մարմնի վերևի հատվածը[1][2][3]։
| Չոգորի (հագուստ) | |
| Հանգըլ | 저고리 |
| Մաքքյուն- Ռայշաուեր |
chŏgori |
| Նոր ռոմանականացում | jeogori |
Ստուգաբանություն խմբագրել
Չոգորին հագնում են դեռևս հին ժամանակներից, այս հագուստի տարրը Կորեական երեք թագավորությունների ժամանակաշրջանում հայտնի է եղել յու (유, 襦), պոկսամ (복삼, 複杉), վիխե (위해, 尉解) անուններով, և հայտնի չէ, թե որ ժամանակաշրջանում է այս հագուստի համար սկսեցին օգտագործել «չոգորի» բառը։ Գորյոյի դինաստիայում՝ Չխուննյոլ թագավորի (կոր.՝ 충렬왕, 忠烈王; 1236—1308, թագավորել է՝ 1274—1308) կառավարման վերջում։ Առաջին փաստաթուղթը, որտեղ հիշատակվել է «չոգորի» բառը՝ Չխոնջոնը (կոր.՝ 천전의, 遷奠儀): Վոնգյոնի թագուհին (կորեերեն՝ 원경왕후, վոնգյոն-վանխու) հագել էր չոգորի դագաղի դուրս բերման արարողության ժամանակ։ 1420 թվականի փաստաթուղթը (Սեջոնի ժամանակաշրջան) ամրագրում է չոկկորի (赤古里) և տանջոկորի (短赤古里) բառերը, միայն թե հայտնի չէ, թե դա եղել է կորեերենի թարգմանություն հանջայով։ Մինչև Գորյոյի կառավարելը Սիլլայում հանդերձանքի վերևի տարրը կոչվում էր «վիխե» (կոր.՝ 위해, 尉解), և այդ բառը Սիլլայի լեզվից էր և մինչև հիմա էլ օգտագործվում է բարբառներում՝ ուտխի և ուչխի տարբերակներով[1][2][3]։
Ամենավաղ գտնված չոգորին, նմուշը յանչխոնական տոհմական գերեզմանատնից (թվագրվում է1400—1450 թվականներին)[4], ինչպես նաև նմուշը, գտնված Սանվոնս տաճարում գտնվող Բուդդայի արձանից (ենթադրաբար, թողել էին, որպես զոհաբերություն), թվագրված 1460-ական թվականներին[5]։
Արտաքին տեսք խմբագրել
4. սոմե 5. կորիմ 6. ու
7. տորյոն 8, 11. չինդոն 9. կիլ
10. պերե 12. կիտ 13. տոնջոն
Չոգորին բաղկացած է բազմաթիվ մասերից։ Հիմնականները թվարկված են ստորև։
- Կիլ (길) - հիմքը առջևից և հետևից։
- Կիտ (깃) - օձիք։
- Տոնջոն (동정) - հանովի օձիք։
- Կորիմ (고름), նաև օտկորիմ (옷고름) - ժապավեններ, որոնցով չոգորին կապում են կրծքին[6]։
- Տոմե (도매) - թևքեր։
- Կկիտոն (끝동), ցայտերանգ թևքածալ, որը ամրանում է կանացի չոգորիի թևքերին։
Չոգորիի ձևը ժամանակի ընթացքում փոխվել է. գոյություն ունեն այս հագուստի բազմաթիվ տեսակներ, որոնք տարբերվում են ձևով, օգտագործվող կտորով, կարի տարբերակով[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 «저고리» (Korean). Empas / EncyKorea. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 2,0 2,1 «저고리» (Korean). Doosan Encyclopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 3,0 3,1 3,2 «저고리» (Korean). Empas / Britannica. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Jeogori Before 1910». Gwangju Design Biennale. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ «Sejodaeuihoejangjeogori». Cultural Heritage Administration, South Korea. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ «KBS Global». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
- Lee Ho-jeong (2007 թ․ մայիսի 7). «Clothing with stories of fertility and faith». JoonAng Daily.
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չոգորի (հագուստ)» հոդվածին։ |