Չափն անցավ
«Չափն անցավ» (ռուս.՝ «Пересолил»), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի փոքրիկ հումորային պատմվածքը, որը վերաբերում է գրողի վաղ ստեղծագործական շրջանին։
| Չափն անցավ ռուս.՝ Пересолил | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1885 |
| Հրատարակչություն | Օսկոլկի |
| Հրատարակվել է | նոյեմբերի 16 (28), 1885 և 1885 |
Ստեղծման պատմություն խմբագրել
Պատմվածքն առաջին անգամ հրատարակվել է 1885 թվականի նոյեմբերին պետերբուրգյան «Осколки» ամսագրում (№ 46)[1]։ Ստորագրվել է Ա. Չեխոնտե կեղծանունով, որը գրողը հաճախ է օգտագործել իր վաղ ստեղծագործություններում[2]։ 1886 թվականին ընդգրկվել է «Խայտաբղետ պատմվածքներ» (ռուս.՝ «Пёстрые рассказы») ժողովածուում, որն իր մեջ ներառել է Չեխովի 77 ստեղծագործություն[3]։
Կերպարներ խմբագրել
- Գլեբ Գավրիլովիչ Սմիրնով - հողաչափ, որը կանչվել է հեռավոր գեներալի կալվածքում աշխատելու համար,
- Կլիմ - կառապանը, որն ստանձնեց հողաչափին կայարանից տեղափոխել կալվածք,
- Կայանի ժանդարմ - ժանդարմ, որը Սմիրնովին հուշեց, թե որտեղ կարելի է գտնել կառապանին։
Սյուժե խմբագրել
«Գնիլուշկի» կայարան ժամանած հողաչափ Գլեբ Գավրիլովիչ Սմիրնովը գտնում է Կլիմ անունով մի կառապանի, որը համաձայնում է նրան սայլով տանել Դևկինո կալվածք, որը գտնվում է կայարանից 30-40 վերստ հեռավորության վրա։ Ճանապարհին վրա է հասնում մթնշաղը և, տպավորված լինելով խավարից և շրջակա ամայությունից, Գլեբ Գավրիլովիչը սկսում է անհանգստանալ ու վախենալ ավազակների հարձակումից։ Շուտով նրա անհանգստությունը վերածվում է կասկածի, թե Կլիմն ինքը ավազակ է և ծրագրում է հարձակվել նրա վրա։
Կառապանի մոտ տպավորություն ստեղծելու և հարձակումը կանխելու համար Սմիրնովը սկսում է ստել Կլիմին՝ իրեն ներկայացնելով որպես ուժեղ և անվախ մարդ, որն ինքն է սիրում «կռվել ավազակների հետ»։ Ի վերջո, վախը նրան ստիպում է այնպիս ստեր հորինել, որ արդեն Կլիմը իսկապես վախենում է և սարսափած փախչում անտառ՝ սայլը թողնելով իր ուղևորի հետ։ Գլեբ Գավրիլովիչը զգալի ջանքեր էր գործադրում Կլիմին վերադարձնելու և ճանապարհը շարունակելու համար։
Էկրանավորում խմբագրել
Պատմվածքի հիման վրա 1959 թվականին «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի կողմից ստեղծվել է համանուն տիկնիկային մուլտֆիլմը։
Պատմվածքն էկրանավորվել է «Այս տարբեր, տարբեր, տարբեր դեմքերը...» (ռուս.՝ Эти разные, разные, разные лица…) հեռուստատեսային ալմանախի շրջանակներում։ Այս ֆիլմում բոլոր դերերը խաղացել է Իգոր Իլյինսկին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Летопись жизни и творчества А. П. Чехова / Рос. акад. наук. Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М.: Наследие, 2000—… — Т. 1: 1860—1888. — 2000. — С. 182—216.
- ↑ Русские писатели и поэты. Краткий биографический словарь. Москва, 2000. — С. 539—541
- ↑ Пестрые рассказы / А. Чехонте (Ан. П. Чехов). — Санкт-Петербург : Журн. «Осколки», 1886
Գրականություն խմբագրել
- Чехов А. П. Сочинения в 18 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1976. — Т. 4. [Рассказы, юморески], 1885—1886. — С. 213—216.
- Хронологическая часть: 1885 // Летопись жизни и творчества А. П. Чехова. — М.: Наследие, 2000. — Т. 1: 1860-1888. — С. 182—216.
- Русские писатели и поэты. Краткий биографический словарь. — М.: РИПОЛ-КЛАССИК, 2000. — С. 539—541.