ՈւՃԳՀ ճարտարապետության և դիզայնի թանգարան
Ուրալի ճարտարապետա-գեղարվեստական համալսարանի ճարտարապետության և դիզայնի թանգարան (ռուս.՝ Музей архитектуры и дизайна УрГАХУ), գտնվում է Եկատերինբուրգի Պատմական կենտրոնում, Գորկու 4ա հասցեում։
ՈւՃԳՀ ճարտարապետության և դիզայնի թանգարան | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | թանգարան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Եկատերինբուրգ |
| Հասցե | Gorkogo Street? |
| Հիմնադրվել է | 1975 |
| Կայք | museumarch.com |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
1974 թվականի նոյեմբերի 18-ին Սվերդլովսկի 250-ամյակի օրը տեղի է ունեցել Եկատերինբուրգի Պատմական հրապարակի հանդիսավոր բացումը։ Այս եզակի համալիրի ստեղծողներից են եղել Սվերդլովսկի ճարտարապետական ինստիտուտի ռեկտոր Ն. Ս. Ալֆովովը և նրա առաջատար մանկավարժներ Վ. Ա. Պիսկունովը, Գ. Ի. Դուբրովինը, Ա. է. Կորոտկովսկին, Ա. Վ. Օվեչկինը, ինչպես նաև Սվերդլովսկ քաղաքի նախագծի ճարտարապետ Լ. Պ. Վինոկուրովը։
Ի երախտիք ճարտարապետական ինստիտուտի կողմից Պատմական հրապարակի ստեղծման պատմական հուշահամալիրի շենքի մի մասը հանձնվել է Սվերդլովսկի ճարտարապետական ինստիտուտին`պատմության հիմնախնդիրների և Ուրալյան ճարտարապետության զարգացման հեռանկարների թանգարանի ստեղծման համար, որը բացվել է 1975 թվականի մարտի 29-ին։
1970-ական թվականների վերջում Արդյունաբերական արվեստի ամբիոնի պրոֆեսոր Վ. Ա. Վլադիմիրսկու նախաձեռնությամբ լայնածավալ աշխատանք է կատարվել թանգարանի բակում ուրալյան գործարանների մեծածավալ սարքավորումների ցուցադրման համար։ 1985 թվականին թանգարանը վերանվանվել է Ուրալի ճարտարապետության և արդյունաբերական տեխնիկայի թանգարան, 2012 թվականին՝ Ուրալի ճարտարապետա-գեղարվեստական համալսարանի ճարտարապետության և դիզայնի թանգարան։
Թանգարանի շենք խմբագրել
1975 թվականին թանգարանի կազմում ընդգրկվել են Եկատերինբուրգ նախկին մեխանիկական գործարանի կորպուսի (այժմ դաշնային նշանակության հուշարձաններ) 19-րդ դարի արդյունաբերական ճարտարապետության հուշարձաններ՝
- Գործարանի գլխավոր մեխանիկի գծագրանոցը և գրասենյակը (նախկում Եկատերինբուրգի գործարանի սղոցարան)՝ վերականգնված ճարտարապետներ Միխայիլ Մալախովի և Իվան Սվիյազևի կողմից 1832-1834 թթ. գլխավոր մեխանիկի գրասենյակում։
- 1834 թվականին ճարտարապետներ Միխայիլ Մալախովի և Իվան Սվիյազևի նախագծով կառուցված Գորկու փողոցի կողմում գտնվող գործարանի պատի կենտրոնական դարպասներ։
- 1857 թվականին կառուցված անտառի չորացման կորպուս (անտառանյութի խանութ)։
- 1860 թվականին կառուցված պահեստային կորպուս։
- 1848 թվականին կառուցված հավաքման և փականագործների արտադրամասի արևելյան պատը։
2008-2015 թվականներին թանգարանային համալիրի վերակառուցման շրջանակներում[1] բոլոր շենքերը միավորվեցին մեկ բազմաֆունկցիոնալ համալիրի մեջ, որտեղ թանգարանի հետ միասին տեղակայվել է Ուրալի դիզայնի զարգացման կենտրոնը։ Թանգարանի ցուցասրահները գտնվում են փայտանյութի և պահեստների կորպուսի պատմական շենքերում, վարչական սենյակները`գլխավոր մեխանիկի նախկին գրասենյակում և նորակառույց շենքերում։
Մշտական ցուցադրություն խմբագրել
«Քարե գոտու ճարտարապետություն» ցուցադրությունը նվիրված է Ուրալում ճարտարապետության և քաղաքաշինության պատմությանը։ 17-20-րդ դարի վերջին Ուրալի ճարտարապետության լավագույն օրինակները ներկայացված են մակետների, գրաֆիկայի, գեղանկարչության, 19-րդ դարի վերջին լուսանկարներում։
Յոթ բաժինները ներկայացնում են ճարտարապետության զարգացման հիմնական փուլերը և ծանոթացնում են պատմական ոճերի հետ՝ սկսած ժողովրդական փայտե ճարտարապետության և բարոկկոյի ավանգարդ ոճերից մինչև ժամանակակից ճարտարապետություն։ Ներկայացված են Սոլիկամսակա ճարտարապետական անսամբլի, Դալմատովա վանքի մեծածավալ մոդելները, Սևերսկի, Կիշտիմսկի, Լիսվենսկի և Բիլիմբաևսկի արդյունաբերական ճարտարապետության հուշարձանները, Ուրալի կլասիցիզմի դպրոցի հիմնադիր Միխայել Մալախովի լավագույն աշխատանքները՝ ստեղծված ուրալյան դպրոցների աշակերտների և Ուրալի պետական ակադեմիա ճարտարապետության և արվեստի և Ուրալ ճարտարապետության, շինարարության և բիզնեսի քոլեջի ուսանողների կողմից։
Մակետային շարքը համալրում է «Տեսարժան վայրեր. Եկատերինբուրգ» վիրտուալ շրջագայությունը[2]։ 15-րդ շարքի վավերագրական ցիկլը հետաքրքիր պատմություն է քաղաքի ճարտարապետական ոճերի առանձնահատկությունների մասին` 45 հուշարձանների օրինակով։
Թանգարանի անվանումներ խմբագրել
- 1975-1985 թթ.՝ Ուրալի ճարտարապետության զարգացման հեռանկարների և պատմության խնդիրների թանգարան
- 1985-2012 թթ.՝ Ուրալի ճարտարապետության և արդյունաբերական տեխնիկայի թանգարան
- 2012 թվականից՝ Ուրալի ճարտարապետա-գեղարվեստական համալսարանի ճարտարապետության և դիզայնի թանգարան
Գրականություն խմբագրել
- Архитектура и техника Каменного пояса (Из фондов Музея истории архитектуры и промышленной техники Урала). Екатеринбург, 2003.