Յոհան Քրիստիան Բախ (գերմ.՝ Johann Christian Bach, սեպտեմբերի 5, 1735(1735-09-05)[1], Լայպցիգ, Սաքսոնիայի կյուրֆիուրսություն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[2] - հունվարի 1, 1782(1782-01-01)[1][3][4][…], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[2]), կլասիցիզմի դարաշրջանի երգահան։

Յոհան Քրիստիան Բախ
Բնօրինակ անունգերմ.՝ Johann Christian Bach
Ծնվել էսեպտեմբերի 5, 1735(1735-09-05)[1]
Լայպցիգ, Սաքսոնիայի կյուրֆիուրսություն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[2]
Երկիր Սաքսոնիայի կյուրֆիուրսություն և  Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
Մահացել էհունվարի 1, 1782(1782-01-01)[1][3][4][…] (46 տարեկան)
Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[2]
ԳերեզմանSt Pancras Old Church, Camden
Ժանրերօպերա և սիմֆոնիա
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր և դաշնակահար
Գործիքներերգեհոն
ԿրթությունThomasschule zu Leipzig?
ԱմուսինCecília Grassi?
 Johann Christian Bach Վիքիպահեստում

Յոհան Սեբաստիան Բախի տասնութերորդ զավակը և ամենակրտսեր՝ տասնմեկերորդ որդին[5]։ Իտալիայում մի քանի տարի ապրելուց հետո 1762 թվականին տեղափոխվել է Լոնդոն[6]։ Հայտնի է նաև որպես «Լոնդոնյան Բախ»[7] կամ «Անգլիական Բախ», քանի որ ապրել և ստեղծագործել է Լոնդոնում։

Ազդեցություն է գործել Հայդնի և Մոցարտի համերգային ոճի վրա։ Թողել է հարուստ երաժշտական ժառանգություն՝ սիմֆոնիաներ, դաշնամուրի սոնատներ, դաշնամուրի համերգներ, օպերաներ և այլն։ Զգալի ավանդ է ներդրել հատկապես սոնատի ժանրը զարգացնելու, թարմացնելու, նորացնելու ասպարեզում[8]։ Բախի երաժշտությունը արտացոլում է «գալանտ» կամ ռոկոկո ոճի հաճելի մեղեդայնությունը։ Թեև նրա ստեղծագործությունները չեն առանձնանում խորությամբ, սակայն դրանց հատուկ է նրբաճաշակություն, զգայունություն և ստեղծագործական երևակայություն։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118505521 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 Бах, Иоганн Себастьян (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. III. — С. 216—218.
  4. 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  5. Bagnoli, Giorgio (1993). The La Scala Encyclopedia of the Opera. Simon and Schuster. էջ 38. ISBN 9780671870423.
  6. Burnett, Henry (2017). Composition, Chromaticism and the Developmental Process: A New Theory of Tonality. Routledge. էջ 211. ISBN 9781351571333.
  7. Siblin, Eric (2011). The Cello Suites: J. S. Bach, Pablo Casals, and the Search for a Baroque Masterpiece. էջ 234. ISBN 9780802197979.
  8. Norwich, John Julius (1985–1993). Oxford Illustrated Encyclopedia. Judge, Harry George., Toyne, Anthony. Oxford [England]: Oxford University Press. էջ 28. ISBN 0-19-869129-7. OCLC 11814265.

Գրականություն խմբագրել

  • Бах Иоганн Кристиан / Милка А. П. // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  • Heinz Gärtner. Johann Christian Bach. München: Nymphenburger Verlagshandlung 1989. Engl. Übs. Portland OR 1994. ISBN 0-931340-79-9
  • Heinrich Peter Schökel. Johann Christian Bach und die Instrumentalmusik seiner Zeit. Wolfenbüttel 1926
  • Charles S. Terry. John Christian Bach. London 1926, 2. Auflage 1967, Nachdruck 1980
  • Fritz Tutenberg. Die Sinfonik Johann Christian Bachs. Wolfenbüttel 1928
  • Ernest Warburton. A Study of Johann Christian Bach’s Operas. Diss. Oxford 1969
  • Christian Esch. Lucio Silla. Vier Opera-Seria-Vertonungen aus der Zeit zwischen 1770 und 1780, in: Sammlung musikwissenschaftlicher Abhandlungen Band 88, Verlag Valentin Körner, Baden-Baden 1994, 2 Bde. ISBN 3-87320-588-2
  • Scheck, Gustav. Die Flöte und ihre Musik. B. Schott’s Söhne, Mainz, 1975. VEB Deutscher Verlag für Musik, Leipzig, 1981. Стр. 179

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Քրիստիան Բախ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 238