Յակով Մեստեչկին
Յակով Մեստեչկին (նաև՝ Յակով Գրիգորևիչ Մեստեչկին, Յան Մեստեչկին), հոկտեմբերի 30, 1916, Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 3, 2009, Կիև, Ուկրաինա), ուկրաինացի և խորհրդային օպերատոր, Հայրենական մեծ պատերազմի տարիների ռազմաճակատի կինոօպերատոր, Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործիչ (1998 թվական)։
| Յակով Մեստեչկին | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 30, 1916 |
| Ծննդավայր | Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 3, 2009 (92 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կիև, Ուկրաինա |
| Գերեզման | Բայկովո գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Կրթություն | Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ |
| Մասնագիտություն | կինոօպերատոր, կինոռեժիսոր և կինեմատոգրաֆ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |        և  |
| Անդամություն | Ուկրաինայի կինեմատոգրաֆիստների ազգային միություն |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1916 թվականի հոկտեմբերի 17-ին (30-ին) Օդեսայում, հրեա հաշվապահի և բուժքրոջ ընտանիքում։ Ավարտել է բանֆակը։ 1939 թվականից մինչև 1934 թվականը աշխատել է Օդեսայի հունվարյան ապստամբության անվան գործարանում։ Լուսանկարչությամբ ոգևորված լինելը նրան դրդել է ընդունվել Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի համառուսական պետական ինստիտուտի օպերատորական ֆակուլտետ, որը գերազանց ավարտել է 1940 թվականին։ Այնուհետև կես տարի աշխատել է որպես օպերատորի օգնական Լենինգրադի կինոխրոնիկայի ստուդիայում, քանի դեռ զինվորական կոմիսարիատը չէր ուղարկել նրան Մոսկվայի կարմիր դրոշի շքանշանակիր կապի ռազմական ավիացիոն ուսումնարան, որտեղ սովորել է 1940 թվականի հոկտեմբերից մինչև 1942 թվականի ապրիլը[1]։
1942 թվականի հունիսին գտնվելով Մոսկվայում՝ 1942 թվականի հունիսին, գտնվելով Մոսկվայում, կինոժամանակագիրների մոբիլիզացիայի համար կանչվել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ և տեխնիկ-լեյտենանտի կոչումով ուղարկվել Կարելյան ռազմաճակատի կինոխումբ[1][2]։
1945 թվականից օպերատոր և Ուկրաինայի կինոժամանակագրության ռեժիսոր էր։ 1996 թվականին «Միայն վեց վայրկյան» վավերագրական ֆիլմի համար արժանացել է Մոսկվայի համամիութենական կինոփառատոնի սպորտային ֆիլմերի առաջին մրցանակին[1]։
1939 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ է, իսկ 1958 թվականից` Կինեմատոգրաֆիստների միության (ԽՍՀՄ) անդամ է[1]։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
Օպերատոր խմբագրել
- 1945 թվական` Հաղթողների սպարտակիադա, Իվան Կոժեդուբ, Մեր թեկնածու Գրեչկո, Ուկրաինա վերածնվել է, Համաժողովրդական տոնակատարություն
- 1947 թվական` Ակադեմիկոս Բոգոմոլեց, Խորհրդային արվեստ, Լվովյան համագումար
- 1948 թվական` Համաժողովրդական տոն, Ուկրաինայի երեսունամյակը, Առաջինը ԽՍՀՄում
- 1949 թվական` Ժդանովի հայրենիքում, Մարինցիների հաղթանակը, Վիննիչինայի ֆիզկուլտուրնիկները, Տարաս Շևչենկոյի թանգարան, Ուկրաինայի կոմունիստական կուսակցության քսանվեցերորդ համագումար
- 1950 թվական` Արդար դատավճիռ, Ուկրաինայի դաշտերում, Ազովստալի պողպատագործները, Մարինցիների նոր հաղթանակը
- 1951 թվական` Գյուղատնտեսական ցուցահանդեսները Ուկրաինայում, Ուկրաինայի վերամիավորումը, Նրանք վերադարձան հայրենիք, Սպորտային Ուկրաինան
- 1952 թվական` Մի դպրոցում, Բարեկամություն
- 1953 թվական` Բորիսլավի նավթագործ բանվորները, Համալսարան Բուկովինում
- 1954 թվական` Կուսակցության կոչին, Ուկրաինայի գյուղատնտեսական ակադեմիա, Մեծ բարեկամության երեք հարյուրամյակը
- 1955 թվական` Գյուղական դասախոսարան, Երեսունհազարամյակ, Ուկրաինական ԽՍՀՄ
- 1956 թվական` Վոլինյան անկյունաձև ջրավազան, Հանրապետական օլիմպիադա, Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության սպարտակիադա` գլխավոր օպերատոր
- 1957 թվական` Կիևի երիտասարդների համաշխարհային վեցերորդ փառատոն` գլխավոր օպերատոր, Նորապսակների սիրտը, Ուկրաինայի քառասունամյակը
- 1958 թվական` Կիևյան երկիր, Կյանքի ճանապարհ
- 1959 թվական` Դժվարությամբ բարեկամությունը, Ազատագրված եզրամասի երիտասարդությունը, Զինավարժությունների ժամանակ
- 1960 թվական` Նոր ուղու դպրոցը, Պատանի զապորոժցիները, Ուկրաինան 60-ական թվականներին, Ընտանիք և դպրոց
- 1961 թվական` Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության երկիր` կենցաղային ծով, Տարասյան սարին
- 1962 թվական` Մենք մի ջոկատից ենք, Նրանց ժպտում է Պրահան, Վասիլի Դրոկին
- 1963 թվական` Սուվորովականները, Մենք ընկերներ դարձանք, Մենք Պոլիտեխնիկից ենք, Ուկրաինայի հարավում
- 1964 թվական` Մաքուր 40 րոպե, Խոսք գեներալի մասին, Տարաս Շևչենկո
- 1965 թվական` Նրանք պաշտպանում են գարնանը, Ռուսաստանի Դաշնության օդատիեզերական ուժեր
- 1966 թվական` 9,95, Ընկերներ` մրցակիցները, Միայն վեց վայրկյան
- 1967 թվական` Հավերժ կենդանի, Եվ Լիսենկոյի լարերը կենդանի են, Ուկրաինա` 67-րդ տարի
- 1968 թվական` Կտրիճները
- 1969 թվական` Արծվիկ, Ավելի բարձր, ավելի հեռու, ավելի արագ, Սպորտային տարվա հերոսները
- 1972 թվական` Կրկին չեմպիոնները, Մոլորակի ամենաարագ մարդը ապրում է Կիևում, Դնեպրի մոտ, Եվրոպայի ձիավորները
- 1975 թվական` Ուժ և համարձակություն
- 1976 թվական` Երկնքում միայն ասերն են, Իռա, Իռոչկա, Իրինա, Ֆուտբոլը` իմ տենչն է
- 1977 թվական` Հինգ օր ամառվա սկզբին
- 1978 թվական` Ուլյանովների կիևյան հասցեները
- 1981 թվական` Լենին` առաջնորդ
- 1986 թվական` Օլիմպիական նշանառություն
- 1988 թվական` Խաղաշրջանակները, հրաշք խաղաշրջանակները
- 1989 թվական` Տագնապի ազդանշանը
- 1990 թվական` Այգիներ
- 1991 թվական` Սամբո` Եվրոպայի չեմպիոնատ
- 1992 թվական` Չերնոբիլի հերոսների հիշատակը
Ռեժիսոր խմբագրել
- 1963 թվական` Ուկրաինայի հարավում
- 1978 թվական` Ուլյանովների կիևյան հասցեները
- 1990 թվական` Այգիներ
Մրցանակներ խմբագրել
- Առաջին աստիճանի «Հայրենական պատերազմի պարտիզան» մրցանակ (1943 թվականի դեկտեմբերի 27)
- Կարմիր աստղի շքանշան (1944 թվականի նոյեմբերի 20)
- Մեդալ «Խորհրդային Զապոլյարիայի պաշտպանության համար» (1944 թվականի դեկտեմբերի 5)
- Երկրորդ աստիճանի հայրենական պատերազմի երկու շքանշան (1945 թվականի հունիսի 16, 1985 թվականի ապրիլի 6)
- Մեդալ «Պրահայի ազատագրման համար» (1945 թվական)
- Մեդալ «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ Գերմանիայի դեմ հաղթանակի համար» (1945 թվական)
- Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործիչ (1988 թվական)
- Երրորդ աստիճանի «Վաստակի համար» շքանշան (2004 թվական)[3]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Яков Местечкин / оператор, режиссёр, фотокорреспондент, фронтовой кинооператор». csdfmuseum.ru (ռուսերեն). Музей ЦСДФ. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 12-ին.
- ↑ День Победы! 13.06.2001(չաշխատող հղում) (Ստուգված է 17 Նոյեմբերի 2011)
- ↑ «Указ Президента України № 381/2004 від 31.03.2004 «Про відзначення державними нагородами України працівників підприємств, установ і організацій міста Києва»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Документальное кино XX века. Кинооператоры от А до Я / автор-составитель: В. И. Горбатский. — М.: Материк, 2005. — С. 131. — 248 с. — 500 экз. — ISBN 5-85646-138-x
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Глибчук У. «Поздравляем, вы опоздали на собственные похороны...» // Зеркало недели. — 1 сентября 2007. — № 32. Архивировано из первоисточника 16 Հուլիսի 2007.
- Липков А. Кадры, снятые без дублей: Боевые будни фронтовых операторов Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine