Մուշեղ Գ Մամիկոնյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մամիկոնյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Մուշեղ Գ Մամիկոնյան, հայ սպարապետ, որն արաբների կողմից Պարսկաստանի նվաճման ժամանակ կռվել է արաբների դեմ։ Սպանվել է 636 թվականին Ալ-Քադիսիայի ճակատամարտում։
| Մուշեղ Գ Մամիկոնյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 6-րդ դար |
| Ծննդավայր | Հայկական մարզպանություն |
| Մահացել է | 636[1][2] |
| Մահվան վայր | Al-Qādisiyyah, Najaf Governorate, Իրաք[3] |
| Քաղաքացիություն |  Սասանյան Պարսկաստան |
| Մայրենի լեզու | հայերեն |
| Մասնագիտություն | զորավար |
| Ծնողներ | հայր՝ Դավիթ Մամիկոնյան[4][2] |
| Երեխաներ | Մուշեղ Դ Մամիկոնյան[5][6] |
Ընտանիք խմբագրել
Վիճելի է Մուշեղ Գ Մամիկոնյանի ընտանիքը։ Հայ պատմիչ Սեբեոսը նրան անվանում է Դավիթ Մամիկոնյանի որդի[7]։ Ըստ Քրիստիան Սեթիփանիի, Դավիթը հավանաբար Համազասպի որդին էր, որն էլ Մուշեղ Բ Մամիկոնյանի որդին էր[8]։ Սակայն Կիրիլ Թումանովը Դավիթին համարում է Վահան Բ-ի որդի։ Պատմաբանները, սակայն, միակարծիք են, որ Մուշեղը Համազասպ Դ-ի և Գրիգոր Ա Մամիկոնյանի ավագ եղբայրն էր, որոնք երկուսն էլ իշխաններ էին։
Մահ խմբագրել
636 թվականին Մուշեղ Գ-ն՝ 3000 հոգանոց բանակի գլխավորությամբ, և Սյունյաց իշխան Գրիգոր Բ Նովիրակը՝ 1000 հոգու գլխավորությամբ, միացան Սասանյան զորքերի սպահբեդ (զորավար) Ռոստամ Ֆարոխզադին, որը պատրաստվում էր Քադիսիայում ճամբարած մուսուլման արաբների դեմ ճակատամարտին։
Մուշեղ Գ-ն, իր երկու զարմիկների՝ քրոջ որդու և իր որդի Գրիգոր Բ-ի հետ միասին զոհվել է ճակատամարտում, որտեղ զոհվել է նաև Սասանյան զորավար Ռոստամ Ֆարոխզադը և Սասանյան բանակի մեծ մասը[9]։
Երեխաներ խմբագրել
Ըստ Կիրիլ Թումանովի և մի քանի այլ պատմաբանների՝ Մուշեղն ուներ որդի՝ Մուշեղ Դ Մամիկոնյան անունով, որը նույնպես սպարապետ և իշխան էր[8][10]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 139 et 143. — ISBN 978-2-7018-0226-8
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 332.
- ↑ Histoire de l'Arménie des origines à 1071 — P. 296.
- ↑ 4,0 4,1 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 138—142. — ISBN 978-2-7018-0226-8
- ↑ Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 332—333.
- ↑ Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 143. — ISBN 978-2-7018-0226-8
- ↑ Sebeos, chapter XXX.
- ↑ 8,0 8,1 Settipani 2006.
- ↑ Pourshariati 2008.
- ↑ Toumanoff 1990
Աղբյուրներ խմբագրել
- Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. London and New York: I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-645-3.
- Settipani, Christian (2006). Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle (ֆրանսերեն). Paris: de Boccard. ISBN 978-2-7018-0226-8.
- Toumanoff, Cyrille (1990). «Vice-rois iraniens (Marzpans) d'Arménie». Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle : Tables généalogiques et chronologiques (ֆրանսերեն). Rome. էջեր 506–507.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Գրականություն խմբագրել
- (in French) Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle, 2006
- (in French) Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l’Antiquité jusqu’au XIXe siècle ; Tables
généalogiques et chronologiques, Rome, 1990.