Մոիսեյ Պլիսով
Մոիսեյ Գորդեևիչ Պլիսով (ռուս.՝ Моисей Гордеевич Плисов, 1783, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 28, 1853, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն), գաղտնի խորհրդական, սենատոր։
| Մոիսեյ Պլիսով | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1783 |
| Ծննդավայր | Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հուլիսի 28, 1853 |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Սանկտ Պետերբուրգ |
| Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
| Մասնագիտություն | գիտնական |
| Պարգևներ և մրցանակներ |    և |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1784 թվականի հուլիսի 26-ին (օգոստոսի 6)[1]։ Նա սերում է հոգեւորականների ընտանիքից, սկզբում սովորել է Պոլտավայի աստվածաբանական ճեմարանում, որտեղից հետո ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի մանկավարժական ինստիտուտ, որն ավարտել է 1807 թվականին։ Լինելով լավագույն ուսանողներից մեկը՝ 1808 թվականի ապրիլին ուղարկվել է արտասահման՝ կրթությունը շարունակելու Գյոթինգենի և Հայդելբերգի համալսարաններում, մասնակցել է քաղաքական տնտեսության, ֆինանսների և առևտրի վերաբերյալ դասախոսություններին։
Գիտական գործունեություն խմբագրել
Ռուսաստան վերադառնալուց հետո 1811 թվականի հուլիսի 30-ին նշանակվել է Մանկավարժական ինստիտուտի քաղաքաիրավական գիտությունների ուսուցիչ, իսկ նույն թվականի օգոստոսի 5-ից սկսել է դասավանդել այդ նույն գիտությունները ինստիտուտում 1809 թվականի օգոստոսի 6-ին քաղաքացիական պաշտոնյաների համար բացված հանրային դասընթացներում։ 1812 թվականի նոյեմբերի 27-ից՝ դոցենտ է, 1816 թվականի դեկտեմբերի 30-ին նրան շնորհվել է պալատական խորհրդականի աստիճան։ 1817 թվականի հունվարին նշանակվել է Գլխավոր մանկավարժական ինստիտուտի գրադարանավար և ինստիտուտի տեսուչի օգնական։ 1817 թվականի դեկտեմբերի 30-ից եղել է արտակարգ պրոֆեսոր։
Որոշ ժամանակ դասավանդել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանում[2]։ 1820 թվականի մայիսից Միխայիլ Անդրեևիչ Բալուգյանսկու փոխարեն կարդում էր դասախոսություններ քաղաքական տնտեսությունից, իսկ հուլիսից՝ պրոֆեսոր Կուկոլնիկի փոխարեն՝ հռոմեական իրավունք, 1822 թվականի մարտի 20-ին հեռացվել է համալսարանից։
Քաղաքացիական ծառայություն խմբագրել
Համալսարանից հետո Մ.Գ.Պլիսովը որոշ ժամանակ եղել է կոմս Ն.Պ.Ռումյանցևի գրադարանավարը։ 1823 թվականի օգոստոսից եղել է պետական ծառայության մեջ. սկզբում նշանակվել է ֆինանսների նախարարությունում՝ որպես հատուկ հանձնարարություններով պաշտոնյա, այնուհետև ղեկավարել է Պետական գույքի վարչության առաջին վարչությունը, 1825 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ստացել է կոլեգիալ խորհրդականի կոչում։
1826 թվականի հունիսին նշանակվել է Պետական գույքի վարչության անտառտնտեսության գիտական կոմիտեի անդամ, 1828 թվականի փետրվարին նշանակվել է Նորին կայսերական մեծության սեփական կանցլերության II վարչությունում՝ ավագ պաշտոնյայի կոչումով, 1829 թվականի մարտի 1-ին ստացել է պետական խորհրդականի կոչում, 1830 թվականի սեպտեմբերի 12-ին Պլիսովը հեռացվեց Ֆինանսների նախարարությունից և նույն թվականի հոկտեմբերի 30-ին նշանակվեց Կանցլերի II դեպարտամենտի կոմիտեի անդամ՝ մուրհակների և փոխառությունների վերաբերյալ կանոնադրության նախագիծ կազմելու համար, 1833 թվականի հունվարի 29-ին նշանակվել է լիիրավ պետական խորհրդական։ Այնուհետեւ շարունակել է աշխատել կանցլերի այլ բաժիններում եւ օտար դավանանքների հոգևոր գործերի վարչությունում, որտեղից 1841 թվականին իր իսկ խնդրանքով ազատվել է աշխատանքից։ 1842 թվականի փետրվարի 22-ին նշանակվել է արդարադատության նախարարությանը կից ստեղծված խորհրդակցության անդամ։ 1847 թվականի հունվարի 27-ից նա ծառայում էր Ռուսաստանի գավառներում` արդարադատության նախարարությունում ՝ Կազանում, Պերմում, Վյատկայում և Օրենբուրգում։ Այնուհետև նա աշխատեց որպես Սենատի 3-րդ դեպարտամենտի II բաժանմունքի գլխավոր դատախազ և 1852 թվականի մարտի 30-ին Գաղտնի խորհրդականի կոչման հետ մեկտեղ նշանակվեց Սենատի անդամ[1]։ Մինչև իր մահը՝ 1853 թվականը, աշխատել է Սենատի 6-րդ վարչությունում։
Մահացել է 1853 թվականին հունիսի 27-ին[3] Մոսկվայում։ Թաղվել է Սանկտ Պետերբուրգում Սմոլենսկի ուղղափառ գերեզմանատանը[4], գերեզմանը կորել է։
Պարգևներ խմբագրել
- Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան (04/14/1819)
- Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան (12/31/1825)
- Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան (01/28/1830)
- Սուրբ Ստանիսլավի 2-րդ աստիճանի շքանշան (04/21/1835)
- Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան (05/21/1839)
- Սուրբ Աննայի 1-ին աստիճանի շքանշան (04/20/1850)
Գրականություն խմբագրել
- Плисов, Моисей Гордеевич // Русский биографический словарь : в 25 томах. — СПб.—М., 1896—1918.
- Плисов, Моисей Гордеевич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Правительствующий сенат. Список сенаторов / Н. А. Мурзанов. — СПб.: Сенат. тип., 1911. — С. 38.
- ↑ Ещё 8 января 1820 года он был определён инспектором внешних университетских курсов.
- ↑ По данным «Русский биографический словарь|Русского биографического словаря» и Мурзанов, Николай Алексеевич|Н. А. Мурзанова (см. «Правительствующий сенат. Список сенаторов) умер 28 июля.
- ↑ «Петербургский некрополь. Т. 3. — С. 431». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.