Միլիցա Նեչկինա
Միլիցա Վասիլևնա Նեչկինա (ռուս.՝ Милица Васильевна Нечкина, փետրվարի 12 (24), 1899, Նեժին, Չեռնիգովի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] - մայիսի 16, 1985, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), սովետական պատմաբան, ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1958 թ.), ՌԽՖՍՀ (1966 թվականից՝ ԽՍՀՄ) մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամ (1947 թ.)։
Միլիցա Նեչկինա Милица Нечкина | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 12 (24), 1899 Նեժին, Չեռնիգովի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Մահացել է | մայիսի 16, 1985 (86 տարեկան) Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն, .svg){kind=small} Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | պատմաբան և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Մոսկվայի պետական համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | Ռուսաստանի պատմություն, պատմություն[2] և Դեկաբրիստներ[2] |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Կազանի Դաշնային համալսարան |
| Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | ռուսերեն[2] |
| Գիտական ղեկավար | Միխայիլ Պոկրովսկի |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Yelena Druzhinina? և Evgenia Rudnitskaya? |
| Պարգևներ |     և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ավարտել է Կազանի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետը (1921 թ.), ապա ասպիրանտուրա՝ Մոսկվայում։ Դասավանդել է Մոսկվայի 1-ին համալսարանում (1924 թ.-ից 1926 թվականներին), Արևելքի աշխատավորների համալսարանում (1925 թ.-ից 1928 թվականներին)։ 1934 թ.-ից 1954 թվականներին եղել է Մոսկվայի համալսարանի պատմության ֆակուլտետի, 1946 թվականից՝ նաև Հասարակական գիտությունների ակադեմիայի պրոֆեսոր (1958 թ.-ից 1965 թվականներին՝ Սովետական հասարակության պատմության ամբիոնի ղեկավար)։ 1935 թվականից աշխատում է ԽՍՀՄ ԳԱ պատմության ինստիտուտում։
Գիտական հետազոտություններ խմբագրել
Նեչկինայի գիտական հետազոտությունները նվիրված են XIX դարի ռուսական հեղափոխական շարժման և հասարակական մտքի պատմության, պատմագրության, պատմական գիտության, պատմության մեթոդաբանության հարցերին։ Նրա աշխատություններում իր ամբողջական արտացոլումն է գտել դեկաբրիստների շարժումը («Ա․ Ս․ Գրիբոյեդովը և դեկաբրիստները», 1947, ԽՍՀՄ պետական մրցանակ, 1948, «1825 թվականի դեկտեմբերի 14-ի ապստամբությունը», 1951, «Դեկաբրիստների շարժումը», հատոր 1-2, 1955)։ Նեչկինայի մասնակցությամբ և ղեկավարությամբ շարունակվում է «Դեկաբրիստների ապստամբության» (հատոր 7, 9-12, 1950 թ.-ից 1969 թվականներին) արխիվային նյութերի հրատարակությունը։ 1927 թվականին լույս է տեսել նրա «Միացյալ սլավոնների ընկերությունը» աշխատությունը։ Մեծ է Նեչկինայի ավանդը Ռուսաստանում առաջին հեղափոխական իրադրության հարցի մշակման ու լուսաբանման գործում, բազմաթիվ ուսումնասիրություններ է գրել XIX դարի 1960-ական թվականներին հեղափոխական իրադրության, ականավոր հեղափոխականներ Ն․ Չեռնիշևսկու, Ն․ Օգարյովի, «Զեմլյա ի վոլյա» կազմակերպության գործունեության և այլնի մասին։ «Ն․ Գ․ Չեռնիշեսկին հեղափոխական իրադրության տարիներին» («Իստորիչեսկիե զապիսկի», հատոր 10, 1941), «1859 թ.-ից 1861 թվականների հեղափոխական իրադրությունը Ռուսաստանում» (հատոր 1-6, 1960 թ.-ից 1974 թվականներին) հոդվածների ժողովածուն և այլն։ Նեչկինայի ուսումնասիրությունները դասակարգային պայքարի և պատմության մեջ ժողովրդի դերի մասին լույս են տեսել «ԽՍՀՄ պրոլետարիատի պատմություն» (1930 թ.-ից 1935 թվականներին) և այլ կոլեկտիվ աշխատություններում։ Նեչկինայի ղեկավարությամբ հրատարակվել են «ԽՍՀՄ-ում պատմական գիտության պատմության ուրվագծեր» աշխատության 2-4 հատորները (1960 թ.-ից 1966 թվականներին), «Պատմությունը և պատմաբանները» (1965, 1966, 1972) հոդվածների ժողովածուն։
Նեչկինայի ԽՍՀՄ պատմության բուհական և դպրոցական առաջին դասագրքերի (բազմաթիվ հրատարակություններ թարգմանվել են հայերեն) հեղինակ է։ Գործուն մասնակցություն է ունեցել Սովետական մեծ և փոքր հանրագիտարանների ստեղծմանը։ Նեչկինային աշակերտել են մեծ թվով հայ պատմաբաններ։
Նեչկինան հետազոտել է 60-ական թվականների հեղափոխական շարժումների հետ կապված բազմաթիվ կարևոր հարցեր։ Նրա կողմից է առաջ քաշվել հեղափոխական շարժման երկու՝ Լոնդոնյան և Պետերբուրգյան կենտրոնների առկայության հարցը, բացահայտվել նրանց միջև եղած կապը։ Նեչկինայի ուսումնասիրությունների մի ամբողջ շարք նվիրված է «Լենինը` ռուսական հողափախական շարժման պատմաբան» թեմային։ Նեչկինայի ղեկավարությամբ հրատարակվել են «Պատմություն և պատմաբաններ» տարեգրքի 10 հատորները։ Պատմագրական ուսումնասիրության օրինակ է հանդիսանում Նեչկինայի «Վասիլի Օսիպովիչ Կլյուչևսկի» ֆունդամենտալ մենագրությունը (1974)։
Պարգևատրվել է Լենինի 3, Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Нечкина Милица Васильевна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
Աղբյուրներ խմբագրել
- Պրոֆ. Մ. Գ. Ներսիսյան, պրոֆ. Կ. Ս. Խուդավերդյան «Մ. Վ. Նեչկինա» (Ծննդյան 80-ամյակի առթիվ), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1981, էջ 266-270
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 232)։ 
|