Մերիպիլուս հսկա
| Մերիպիլուս հսկա | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||
|
||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||
| Meripilus giganteus
|
Մերիպիլուս հսկա (լատին․՝ Meripilus giganteus), Albatrellaceae ընտանիքին պատկանող սունկ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
0,5-0,8 մ տրամագծով պտղամարմինը կլորավուն է, կազմված բազմաթիվ ճյուղավորված կարճ ոտիկների վրա նստած գլխիկներից, որոնք ամրացած են ուռուցիկ, պալարաձև հաստացած ընդհանուր ոտիկին։ Կիսագնդաձև կղմինդրաձև դասավորված գլխիկները գորշագույն կամ բաց շականակագույն են, չորանալուց հետո փայտացած, մանր թեփուկներով, կնճռոտված և առանց փայլի։ Կոշտ մսալի պտղամիսն ունի բաց գունավորում, կտրելիս մգանում է՝ արագ սև գույն ստանալով, ունի յուրահատուկ սնկի հոտ։ Խողովակները կարճ են՝ մինչև 6 մմ երկարությամբ։ Սպիտակ են կամ մոխրագույն անցքերը, մանր են միջինը 3-4 անցք 1 մմ հեռավորության վրա, կլոր և նուրբ ծոպերով։ Լայն էլիպսաձև և համայրա գնդաձև սպորները 5-6 x 4,5-5 մկմ են, պատված են յուղի 1 կաթիլով[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Մերիպիլուս հսկան տարածված է Եվրոպայում, Ասիայում և Հարավային Կովկասում (Վրաստանում և Հայաստանում)։ Հայաստանում հայտնաբերված է Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում՝ «Դիլիջան» ազգային պարկում, Բերդ և Նոյեմբերյան քաղաքներում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է հազվադեպ, մեծ խմբերով, հաճարենու և կաղնու բների ստորին մասերում, լայնատերև անտառներում, 1200-1800 մ բարձրությունների վրա, հանդիպում է սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին։ Քսիլոտրոֆ է, առաջանում է սպիտակ փտում[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Հայաստանում պահպանվում է «Դիլիջան» ազգային պարկի համապատասխան էկոհամակարգի կազմում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերիպիլուս հսկա» հոդվածին։ |