Մեգիդո
Մեգիդո (եբրայերեն՝ מגידו, արաբ․՝ مجیدو, հունարեն՝ Ἁρμαγεδών, Արմագեդոն), բլուր Իսրայելի հովտի արևմտյան մասում, Իսրայելի տարածքում, ներկայիս նույնանուն բնակավայրի մոտ։ Հայտնի է հիմնականում հունարեն Արմագեդոն բառի շնորհիվ (հին հունարեն՝ Ἁρμαγεδών), որը har Megiddo բառակապակցության եբրայերեն գրադարձությունն է (եբրայերեն՝ הַר מְגִדּוֹ, բառացիորեն՝ Մեգիդո լեռ)։
| Մեգիդո | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | tell? և հնագիտական հուշարձան |
| Երկիր |  Իսրայել |
| Վարչատարածքային միավոր | Megiddo, Israel? |
| Վայր | Jezreel Valley? |
| Մասն է | Biblical Tels - Megiddo, Hazor, Beer Sheba? |
| Մակերես | 16,05 հեկտար և 290,85 հեկտար |
| Ձևավորում | մ. թ. ա. 7000 |
Հնում Մեգիդոն կարևոր քաղաք-պետություն էր։ Պեղումները 26 մշակութային շերտ ունեն, ինչը ենթադրում է, որ բնակավայրը այստեղ գոյություն ուներ շատ երկար ժամանակ։ Մեգիդոն տեղակայված է Կարմել լեռնաշղթայի ռազմավարական կարևոր նշանակության անցուղու մոտակայքում։ Այն պետության կողմից պահպանվում է որպես ազգային պարկ։
Պատմություն խմբագրել
Բլուրը կազմված է մոտ 60 մ բարձրություն ունեցող հին բնակավայրերի 26 շերտերից։ Հին ժամանակներում այս տեղը զբաղեցնում էր կարևոր ռազմավարական դիրք։ Առևտրային հիգլխավոր ուղիները և ռազմական երթուղիները անցնում էին Մեգիդոյի միջով։
Մեգիդոյում մարդկության կեցության առաջին հետքերը թվագրվում են մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակում։ Մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակում այս վայրում արդեն կար հսկայական պարիսպ ունեցող քաղաք, որը եգիպտական ռազմաքաղաքական ամենակարևոր կենտրոնն էր Քանանում։
Հին Կտակարանի համաձայն՝ հենց այս հովտում Աստված հրաշքով փրկեց Իսրայելը քանանցիների թագավոր Հավինից (Դատ. 4), առավել հայտնի որպես Ասորի թագավոր, որը նվաճվեց Իսրայել ցեղի առաջնորդ Հիսուս Նավինի կողմից (ՀսՆ. 12։19)։ Քիսոն գետի (Քիշոն) ափին Բաալի քրմերը մահապատժի են ենթարկվել Եղիա մարգարեի աչքի առաջ։ Այստեղ փարավոն Նեխո II-ի ձեռքով ընկավ Հովսիա թագավորը։
Ճակատամարտ Մեգիդոյի մոտ խմբագրել
- Մ. թ. ա. 15-րդ դարում այստեղ եգիպտական փարավոն Թութմոս III-ը կռվում էր Քանանի թագավորների դեմ։
- Մ.թ.ա. 7-րդ դարում այստեղ փարավոն Նեխո II-ը ջախջախեց Յհրեաների թագավոր Հովսիային։
- 1799 թվականին Նապոլեոնը ջախջախեց Օսմանյան կայսրության զորքերին։
- 1918 թվականին անգլիական գեներալ Էդմունդ Ալենբին ջախջախեց Օսմանյան կայսրության զորքերին։
Հնագիտություն խմբագրել
Բլրի հնագիտական հետազոտությունները սկսվել են 1903 թվականին Գոթլիբ Շումախերի կողմից (Գերմանիա)։ 1920 թվականների պեղումները ցուցադրվում են Երուսաղեմի Ռոքֆելերի թանգարանում։ Առավել հետաքրքիր գտածոների թվին են վերաբերում Երկաթե դարի հսկայական ախոռների և մի քանի շինությունների հետքեր։
2005 թվականին հայտարարվեց Մեգիդոյի շրջակայքում Սուրբ Երկրի ամենահին եկեղեցու մնացորդների (3-րդ դարի վերջ կամ 4-րդ դարի սկիզբ) հայտնաբերման մասին[1]։ Նույն թվականին Հացոր և Բեր Շեվա բլուրների հետ միասին Մեգիդո բլուրը հայտարարվեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության հուշարձան։
2013 թվականի ամռանը հնագետ Յոտամ Տեպպերի արշավախմբի կողմից Մեգիդոյի մոտակայքում հայտնաբերվեցին գտածոներ, որոնք ցույց էին տալիս, որ անցյալում այստեղ եղել է Երկաթ մականունով լեգենդար VI հռոմեական լեգեոնը (լատ.՝ Legio VI Ferrata)[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «ekathimerini.com | Greek inscription in 'oldest church'». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 20-ին.
- ↑ Артём Ефимов — В Израиле нашли лагерь «железного» Шестого легиона (2013 թ․ հուլիսի 4). «Все так же рвется к небесам». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 22-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Мегиддо и Мегиддон в Библейской энциклопедии архимандрита Никифора
- Мегиддо в Еврейской энциклопедии Брокгауза и Ефрона
- Национальный парк Тель-Мегидо Արխիվացված 2013-06-30 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեգիդո» հոդվածին։ |