Գաղտնի հիմնադրամ, հաշիվ է կամ ֆոնդ, որն օգտագործվում է տարբեր եկամուտներ և ծախսեր ծածկելու համար, հատկապես, եթե դրանք կոռուպցիոն կամ անօրինական են[1]։ Նման միջոցները կարող են թաքնված լինել և պահվել օրինական նպատակներով օգտագործվող գումարներից առանձին: Պետական կամ ազդեցիկ պաշտոնյաները կարող են օգտագործել հատուկ հիմնադրամներ՝ արտոնյալ վերաբերմունքի, նախնական տեղեկատվության (օրինակ ՝ ֆինանսական գործարքների վերաբերյալ փակ տեղեկատվություն) և այլ ծառայությունների դիմաց[2]։ Միջոցներն իրենք չեն կարող գաղտնի պահվել, բայց միջոցների աղբյուրը, դրանց ստացման եղանակները կամ ինչ նպատակներով են դրանք օգտագործվում, կարող են թաքնված լինել: Կառավարության գործունեության վրա ազդելու համար կեղծ միջոցների օգտագործումը կարող է դիտվել որպես ժողովրդավարական գործընթացի խաթարում:

Պահուստային ֆոնդը կարող է նաև լինել պահուստային հաշիվ, որն օգտագործվում է կազմակերպության եկամտի տատանումները նվազեցնելու համար։ Պահուստային ֆոնդը բարձր են պահում, երբ դրանք ցածր են և հակառակը: Այս տեսակի բարեգործական հիմնադրամն իր էությամբ կոռումպացված չէ, բայց, այնուամենայնիվ, եկամտի կառավարման ձև է, որը հակված է հասարակությանը մոլորության մեջ գցել կազմակերպության ֆինանսական վիճակի վերաբերյալ[3]։

Օրինակներ խմբագրել

1952 թվականին Ռիչարդ Նիքսոնի ելույթը ինչ-որ չափով հաջող փորձ էր նախընտրական քարոզարշավի վրա միջոցների վատնման հետ կապված սկանդալը փարատելու համար[4]։ Տարիներ անց Նիքսոնի երկրորդ ժամկետի վերընտրման նախագահական արշավը հատուկ միջոցներ օգտագործեց Սպիտակ տան լռությունը գնելու համար[5]։

Առևտրականներն օգտագործում էին պահուստային ֆոնդերի համակարգ, որը կոչվում էր խոհեմության պահուստներ, երբ վարչությունը ընկերությանը հայտնում էր յուրաքանչյուր առևտրի շահույթի կամ վնասի մի մասը, իսկ մնացածը պահում էր: Այս համակարգն ի սկզբանե օգտագործվել է առևտրի բաժնի շահույթը կարգավորելու համար, բայց նաև թույլ է տվել ընկերությանը թաքցնել խոշոր շահույթները 2000-2001 թվականների Կալիֆոռնիայի էներգետիկ ճգնաժամի ժամանակ[6]։

Ստուգաբանություն խմբագրել

Պահուստային ֆոնդը ի սկզբանե ծովային տերմին էր, որը վերաբերում էր այն կանխիկ գումարին, որը նավի անձնակազմը հավաքում էր կաթսաներից քերված ճարպը (ցեխոտ) վաճառելով խոզի ճարպ արտադրողներին: Այս գումարը պահվում էր նավի հաշիվներից առանձին և օգտագործվում էր թիմի փոքր գնումներ կատարելու համար[7][8]։



Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Slush fund». Dictionary.com Unabridged. Վերցված է 4 Jun 2017-ին.
  2. Law, Jonathan. A Dictionary of Finance and Banking, 5 ed. ed., 2014. http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199664931.001.0001/acref-9780199664931-e-3516
  3. Wherry, Frederick F., ed. (2015). «Accounting, Critical». The SAGE Encyclopedia of Economics and Society.
  4. LaGesse, David (January 17, 2008). «The 1952 Checkers Speech: The Dog Carries the Day for Richard Nixon». U.S. News & World Report.
  5. Weiner, Tim (October 31, 1997). «Transcripts of Nixon Tapes Show the Path to Watergate». The New York Times.
  6. Fox, Lauren (2004). Enron: The Rise and Fall.
  7. "slush fund, n." OED Online. Oxford University Press, September 2016. Web. 8 September 2016.
  8. Garg, Anu. A.Word.A.Day mailing list, 2017-Mar-01. http://wordsmith.org/words/slush_fund.html