Կալենի հանձնաժողով, (պաշտոնապես՝ Բրիտանական Կոլումբիայի փողերի լվացման հետաքննության հանձնաժողով) փողերի լվացման հետաքննության մարմին է, որը հիմնադրվել է Կանադայի Բրիտանական Կոլումբիա նահանգի կողմից:  Ներկայումս ներկայացվել են բոլոր ապացույցները, և Կալենի հանձնաժողովին իր եզրակացությունները ներկայացնելու համար մինչև 2022 թվականի մայիսի 20-ը ժամանակ է տրվել[1]: Գտածոները ներկայացվել են Բրիտանական Կոլումբիայի գլխավոր դատախազին 2022 թվականի հունիսի 2-ին և պահանջում են, որ Բրիտանական Կոլումբիայի գլխավոր դատախազը, նախքան հրապարակելը, դրանք վերանայի[2]: Ակնկալվում էր, որ արդյունքները կհրապարակվեն 2022 թվականի հունիսի 15-ին[3]:

Մանդատ և լսումներ խմբագրել

Հանձնաժողովին հանձնարարվել է ուսումնասիրել, թե արդյոք կարգավորման համակարգային խափանումները հանգեցրել են բրիտանական խաղատներում եւ անշարժ գույքի ոլորտում փողերի լվացման[4]: Հանձնաժողովը հավաքել է 200 վկաների ցուցմունքներ, այդ թվում՝ նախկին վարչապետ Քրիստի Քլարկ[5], նախկին խաղային բիզնեսի ղեկավար Ռիչ Քոլմեն[6], և այլոց, ավելի քան 130 օր տևած հետաքննության ընթացքում[7]: 2021 թվականից սկսվում են կողմերի եզրափակիչ քննարկումները[8]: Ակնկալվում է, որ վերջնական զեկույցը նահանգի կառավարությանը կներկայացվի այս տարվա վերջին[9]: Ավստրալացի պրոֆեսորը, Վանկուվերի մոդել է անվանել Բրիտանական Կոլումբիայում փողերի լվացման հետ կապված իրավիճակը[10]:

Նախապատմություն խմբագրել

2019-ի մայիսին նահանգի կառավարությունը, երեք զեկույցներից հետո հետաքննությունը ղեկավարելու համար, նշանակեց Բրիտանական Կոլումբիայի Գերագույն դատարանի դատավոր Օսթին Քալենին[11], հայտարարելով, որ հարյուր միլիոնավոր ապօրինի կանխիկ գումար դոլարներ ազդել են մարզում շքեղ մեքենաների արտադրության, խաղային բիզնեսի և անշարժ գույքի վրա[5]: Հաղորդվում է նաև, որ նա մասամբ պատասխանատու է նահանգում համաճարակի բռնկման համար[12]: Հետաքննությունն ի սկզբանե նախատեսվում էր ավարտել 2021 թվականի մայիսին, սակայն կովիդ-19 համաճարակը և Բրիտանական Կոլումբիայի 2020 թվականի ընդհանուր ընտրությունները հետաձգումներ են առաջացրել: Զեկույցը ներկայացվել է 2022 թվականի հունիսի 2-ին[13]:

Հարցման մանրամասներ խմբագրել

Հետաքննությունը պարզել է, որ Վանկուվերի մոդելը միավորել է Բրիտանական Կոլումբիայի, Լաս Վեգասի և Մակաոյի խաղատները: Միջոցները Վանկուվեր են ուղարկվել չինական ընդհատակյա բանկերի միջոցով՝ չինական եւ ասիական անդրազգային հանցավոր ուղիներով[14]: Կանադայի թագավորական ձիասպորտի նախկին հանձնակատար Փիթեր Հերմանի խոսքով՝ այս ներհոսքը դադարեցվել է 2015 թվականին՝ նոր կանոնների ուժի մեջ մտնելուց հետո[10]:

Հերմանին վարձել են նահանգում փողերի լվացման իրավիճակը հետաքննելու համար։  Նրա բացահայտումները հրապարակվել են կեղտոտ փողերի մասին զեկույցների երկու մասերում: Զեկույցներից ստացված հիմնական եզրակացություններից մեկը այն գնահատականն է, որ Վանկուվերի անշարժ գույքի շուկան լվացել է ավելի քան 5 միլիարդ դոլար (բոլոր գործարքների մոտ 5 տոկոսը)[15]:

Հետաքննության նախնական բյուջեն կազմել է 15 միլիոն դոլար[16]: Հանձնաժողովի ստեղծումից ի վեր՝ 2019 թվականի մայիսին, հետաքննությունն անցկացրել է 133 օր ապացույցների լսումներ, կանչվել է 199 վկա (ևս 23 վկա երդվել է), անցկացվել է հինգ հասարակական ժողով ամբողջ Բրիտանական Կոլումբիայում անցկացվել են հազարավոր ժամեր անկախ հետաքննություններ, հետազոտություններ և հարցազրույցներ. և վերջնական զեկույցը, որ նախատեսված էր 2019 թվականի մայիս ամսին, ուշացումներով է ներկայացվել[17]:

Զեկույցը ներկայացվել է 2022 թվականի հունիսի 2-ին, և ակնկալվում է, որ դրա եզրակացությունները կհրապարակվեն 2022 թվականի հունիսի 15-ին: Ակնկալվում է, որ բացահայտումները կնպաստեն Կանադայում փողերի լվացման դեմ պայքարի դաշնային միջոցների ընդունմանը[3]:

Վկայական խմբագրել

Բրիտանական Կոլումբիայի վիճակախաղի կորպորացիայի փողերի լվացման դեմ պայքարի հետաքննությունների և հետախուզության բաժնի նախկին ղեկավարի ցուցմունքների համաձայն՝ կասկածելի գործողությունների հետաքննությունն իր պարտականությունների մեջ չի մտնում: Վանկուվերում կազմակերպված հանցագործությունից ապօրինի եկամուտ ունեցող անձանց համար սովորական պրակտիկա էր հարյուր հազարավոր դոլարներ բերել 20 դոլար արժողությամբ թղթադրամներով, դրանք փոխանակել խաղատան քարտերի հետ, այնուհետև ավելի մեծ թղթադրամներով հետ վերցնել[18], հետազոտողները գործընթացը անվանում են մաքրում[19]: Բրիտանական Կոլումբիայի վիճակախաղի կորպորացիայի նախկին ավագ քննիչի խոսքով՝ ինքը համոզված է եղել, որ անօրինական միջոցների ներհոսքը շարունակվել է առնվազն 2009 թվականից: Նա նշել է, որ բաշխման թույլատրելի առավելագույն դրույքաչափի բարձրացումը բարդացրել է խնդիրը՝ քրեական տարրեր ներգրավելով[20]: Խաղային քաղաքականության նախկին գործադիր տնօրեն Լարի Վանդեր Գրաֆը հայտարարել է, որ կարծում է, որ 2009 թվականին կազինոյում կանխիկ գնումների սահմանափակումների ներդրումը կարող է մեղմել խնդիրը՝ կանխելով փողերի լվացումը. այդ սահմանափակումները կիրառելու բոլոր կոչերն անտեսվել են[21][18]:

Հանձնաժողովի առաջին միջանկյալ զեկույցը, որը հրապարակվել է 2020 թվականի դեկտեմբերին, հաղորդել Է, որ Կանադայի կառավարությունը խոչընդոտել է հանձնաժողովի փաստաբանների կողմից կարևոր փաստաթղթեր մուտք գործելու փորձերին, և որ տրամադրված ցանկացած գրառում "խմբագրվել է այնքանով, որ չի պարունակում որևէ իմաստալից տեղեկատվություն": Ի պատասխան դրան՝ Բրիտանական Կոլումբիայի գլխավոր դատախազ Դեյվիդ Էբին հայտարարել է, որ իրեն անհավատալիորեն անհանգստացնում է հետաքննության հետ չհամագործակցելու մասին հաղորդագրությունները: Քալենը նաև զեկույցում գրել է, որ հանձնաժողովին արգելվել է նաև հարցազրույցներ անցկացնել Կանադայի ֆինանսական գործարքների և հաշվետվությունների վերլուծության կենտրոնի հետ կապված դաշնային դատախազների հետ[22]: Զեկույցում ասվում է նաև, որ Բրիտանական Կոլումբիայի վիճակախաղի կորպորացիայի գործադիր տնօրենը անտեսել է փողերի լվացման դեմ պայքարի դաշնային հրահանգները՝ թույլ տալով այդ գործարքները, քանի որ դրանք մեծ եկամուտ էին բերում[23][24]:

Տվյալներ խմբագրել

Զեկույցում եզրակացվում է, որ Կանադային չի հաջողվել կանգնեցնել տարեկան տասնյակ միլիարդավոր դոլարների լվացվող դրամական միջոցների հոսքը[25]:

Հետաքննությունը մի քանի բացահայտումներ արեց, որոնցից ամենակարևորն այն է, որ նահանգը պետք է ստեղծի փողերի լվացման դեմ պայքարի իր աշխատանքային խումբը[26]:Այս ենթադրությունը հիմնված է մեկ այլ առանցքային եզրակացության վրա, որը վկայում է Կանադայի փողերի լվացման դեմ պայքարի դաշնային ռեսուրսների անվստահելիության մասին[27]:

Քննադատություն խմբագրել

Վերջնական զեկույցը խիստ քննադատության է ենթարկվել դիմորդների կողմից, ովքեր հայտարարել են, որ իրենց ելույթում բավարար աջակցություն չեն ստացել: Բրիտանական Կոլումբիայի գլխավոր դատախազ Դեյվիդ Էբին համաձայնել է՝ խոստանալով ապագայում դիմումատուների պաշտպանությունն ուժեղացնելու ուղիներ փնտրել[28]:

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «B.C. grants Cullen commission six more months to file money laundering report». vancouversun (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2022-04-22-ին.
  2. «Government to review money-laundering inquiry report before public release, says Eby». The Globe and Mail (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2022-06-04-ին.
  3. 3,0 3,1 «Findings of public inquiry into money laundering in B.C. to be released on Wednesday | Globalnews.ca». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-06-11-ին.
  4. Cooper, Sam (August 19, 2021). «Canada needs U.S.-style racketeering laws, current organized crime laws failing, B.C. AG tells Feds». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  5. 5,0 5,1 «Closing submissions in B.C. money laundering inquiry call for more inter-agency co-operation». CBC News. October 15, 2021. Վերցված է 16 October 2021-ին – via The Canadian Press.
  6. Judd, Amy; Cooper, Sam (May 6, 2021). «Former B.C. gaming minister Rich Coleman recalled by Cullen Commission». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  7. «Cullen Commission to reconvene to hear key witness». Global News (ամերիկյան անգլերեն). June 25, 2021. Վերցված է 2021-10-16-ին.
  8. «Closing submissions underway in B.C. money laundering probe». Global News (ամերիկյան անգլերեն). October 15, 2021. Վերցված է 2021-10-16-ին.
  9. Cordasco, Lisa (October 3, 2021). «Legislature resumes Monday with promises of forestry reform and limits to anti-vaccine passport protests». The Vancouver Sun (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  10. 10,0 10,1 Hager, Mike (October 27, 2020). «Bosses hampered crackdown on casino crimes, RCMP commander, BCLC investigators tell money laundering inquiry». The Globe and Mail (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  11. Kane, Laura (February 24, 2020). «Dirty money has warped the economy, B.C. government says as laundering inquiry starts». National Post (անգլերեն). Վերցված է 16 October 2021-ին – via The Canadian Press.
  12. Meissner, Dirk (May 16, 2019). «B.C. to hold public inquiry into money laundering; final report due May 2021». National Observer (անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին – via The Canadian Press.
  13. «Cullen commission money laundering report due in May gets extension to December». CBC News. March 19, 2021. Վերցված է 16 October 2021-ին – via The Canadian Press.
  14. Cooper, Sam (March 1, 2021). «'Vancouver Model' money laundering connects B.C., Las Vegas and Macau casinos, inquiry hears». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  15. Levinson-King, Robin (11 May 2019). «How gangs used Vancouver's real estate market to launder $5bn». BBC News. Վերցված է 31 October 2021-ին.
  16. «Vaughn Palmer: Money-laundering inquiry is a big ask legally, plus deadline is costly». vancouversun (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2022-06-11-ին.
  17. «Media - Cullen Commission». cullencommission.ca. Վերցված է 2022-06-11-ին.
  18. 18,0 18,1 Meissner, Dirk (January 29, 2021). «B.C. lottery president says cash limits at casinos no panacea against illegal money». CBC News. Վերցված է 16 October 2021-ին – via The Canadian Press.
  19. Miljure, Ben (September 10, 2021). «Money laundering inquiry hears BCLC bowed to pressure from casino brass on investigations». CTV News (անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  20. Woodward, Jon (November 12, 2020). «'Stop taking the money,' senior gambling investigator warned before he was fired: Cullen Commission testimony». CTV News (անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  21. Meissner, Dirk (November 13, 2020). «B.C. Lottery Corp. acted too slowly on dirty money in casinos, inquiry hears». CBC News. Վերցված է 16 October 2021-ին – via The Canadian Press.
  22. Cooper, Sam (December 10, 2020). «B.C. money-laundering commissioner rebukes Ottawa for failing to provide important records». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  23. Cooper, Sam (February 11, 2021). «BC Lottery Corp. CEO ignored federal anti-money laundering direction on bags of cash: inquiry». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  24. Cooper, Sam (March 26, 2019). «B.C. Liberal minister intervened to raise betting limits, ignoring money laundering warnings about Chinese VIPs». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-10-16-ին.
  25. Hunter, Justine. «Federal anti-money-laundering agency failed to stop flow of billions in criminal activity from B.C., report finds». The Globe and Mail (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2022-06-28-ին.
  26. «Hits and misses with the Cullen Commission report on money laundering». Business in Vancouver (անգլերեն). Վերցված է 2022-06-28-ին.
  27. «Canada's Federal Anti-Money Laundering Resources Are Unreliable: BC Public Inquiry». Better Dwelling (ամերիկյան անգլերեն). 2022-06-16. Վերցված է 2022-06-28-ին.
  28. «Whistleblowers disappointed the Cullen Commission report did not go further | Watch News Videos Online». globalnews.ca (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-06-28-ին.