Մասնակից:Գայանե Մինասյան/Ավազարկղ6

Կիկլոպյան որմնադրությունը (շարվածք) քարեգործության մի տեսակ է, գտնված միկենյան դարաշրջանում, կառուցված կրաքարե ծանր քարերից, մոտավորապես իրար հարմարեցված, հնարավորինս հարթեցված, հարակից քարերի միջև կավե հավանգով կամ առանց հավանգի։ Քարերը սովորաբար չմշակված են թվում, սակայն դրանք կոպտորեն մշակվում են մուրճով, իսկ քարերի միջև բացերը լրացվում են կրաքարի ավելի փոքր կտորներով։

Կիկլոպյան որմնադրության ամենահայտնի օրինակները գտնվել են Միկենքում և Տիրինսում, սրանց ճարտարապետական ոճը բնորոշ է միկենյան ամրոցներին։ Նմանատիպ ոճի որմնադրություններ գտնվել են նաև այլ քաղաքակրթություններում և տերմինը օգտագործվել է այս տեսակի տիպիկ քարագործությունը նկարագրելու համար, ինչպիսին է օրինակ ՝Rajgir-ը։

Տերմինը գալիս է դասական հույների այն համոզմունքից, որ միայն առասպելական Կիկլոպներն ունեին ուժ տեղափոխելու Միկենայի և Տիրինսի պատերը կազմող հսկայական քարերը: Պիլինի Բնական պատմությունը հաղորդում է որ այս ավամդույթը վերագրվում է Արիստոտելին, որ կիկլոպները գյուտարարներ էին՝ որմնադրության աշակերտներից, և նրանցից էլ առաջացել է նրանց կիկլոպյան անվանումը։

Ընթացիկ սահմանումներ

Պատերի փորագրությունները եղել են ընդհանուր առմամբ հիմքից, ոչ մեծ խորությամբ։ «Կիկլոպյան» տերմինը սովորաբար կիրառվում է Միկենյան ամրացման համակարգերի բնորոշ որմնադրությանը, նկարագրում է հսկայական, չմշակված կրաքարե քարերից կառուցված պատերը, որոնք կոպտորեն հարմարեցված են միմյանց: Հսկայական քարերի արանքում կրաքարերի ավելի փոքր կտորներ են լցնում: Քարերը արտաքինից կարող են մուրճով մշակված երևալ, սակայն դրանք այնքան էլ խնամքով ընտրված քարեր չեն։Շատ մեծ քարեր բնորոշ են Միկենյան, Տիրինսի, Արգոսի,Կրիսայի և Աթենքի Ակրոպոլիսի միկենյան պատերին: Ինչ-որ չափով ավելի փոքր քարեր են հանդիպում Միդեայի պատերին, մինչդեռ մեծ կրաքարե սալերը բնորոշ են Գլայի պատերին: Քարե որմնադրությունն օգտագործվում է միայն դարպասների ներսում և շրջակայքում։

Historical accounts

Pausanias described the Cyclopean walls of Mycenae and Tiryns:

There still remain, however, parts of the city wall [of Mycenae], including the gate, upon which stand lions. These, too, are said to be the work of the Cyclopes, who made for Proetus the wall at Tiryns. (2.16.5) Going on from here and turning to the right, you come to the ruins of Tiryns. ... The wall, which is the only part of the ruins still remaining, is a work of the Cyclopes made of unwrought stones, each stone being so big that a pair of mules could not move the smallest from its place to the slightest degree. Long ago small stones were so inserted that each of them binds the large blocks firmly together.(2.25.8)

Difference between ashlar masonry (left) and Cyclopean masonry (right), shown in the blue rectangle; Lion Gate, Mycenae, 13th century BCE

Modern archaeologists use "Cyclopean" in a more restricted sense than the description by Pausanias; while Pausanias attributes all of the fortifications of Tiryns and Mycenae, including the Lion Gate, to the Cyclopes, only parts of these walls are built in Cyclopean masonry. The accompanying photograph shows the difference between Cyclopean masonry (shown in the blue rectangle), and the ashlar masonry of the Lion Gate.

Locations of Cyclopean structures

The entrance of a Mycenaean citadel in the Bronze Age, Lion Gate. It demonstrated the monumentalizing occurring in Greece and showed the power of the citadel.

Apart from the Tirynthian and Mycenaean walls, other Cyclopean structures include some beehive tombs in Greece and the fortifications of a number of Mycenean sites, most famously at Gla.

In Sicily there are many Cyclopean structures especially in Erice, in the western part of the island.

In Cyprus, the Kition archaeological site in present-day Larnaca, has revealed cyclopean walls. In the ancient city of Rājagṛha (now Rajgir, Bihar, India), cyclopean walls can be seen.

The Nuraghe of Bronze age Sardinia also are described as being constructed in cyclopean masonry, as are some of the constructions of the Talaiot culture abounding on Menorca and present to a lesser extent on Mallorca.

One of the largest and least known is the "acropolis" in Alatri, an hour south of Rome. It also seems to have a portal the summer solstice sun shines and some think it is also has a number of other astronomical significant points to it. It is thought to be the second largest in Europe after Athens.Կաղապար:Citeneeded