Անդորրայի տնտեսություն, զարգացած և ազատ շուկայական տնտեսություն, որը պայմանավորված է ֆինանսներով, մանրածախ առևտրով և զբոսաշրջությամբ[1]: Երկրի համախառն ներքին արդյունքը 2023 թվականին կազմել է 5,70 միլիարդ ԱՄՆ դոլար[1]։ Ֆրանսիայից և Իսպանիայից գնորդների համար Անդորրան գրավիչ է որպես անվճար նավահանգիստ, նաև զարգացրել է ակտիվ ամառային և ձմեռային զբոսաշրջային հանգստավայրեր[1]: Ունենալով մոտ 270 հյուրանոց և 400 ռեստորան, ինչպես նաև բազմաթիվ խանութներ, զբոսաշրջային առևտուրն աշխատում է ներքին աշխատուժի աճող մասի վրա[1]: Տարեկան այցելում է մոտ 10 միլիոն զբոսաշրջիկ[1]։

Իրականացվում է սպառողական ապրանքների, այդ թվում՝ ներմուծվող ապրանքների առևտուր, քանի որ դրանք մաքսազերծ են, Անդորրայում ավելի քիչ թանկ են, քան հարևան երկրներում[1]: Անդորրայի անմաքս կարգավիճակը նույնպես էական ազդեցություն է ունեցել Եվրամիության (ԵՄ) հետ նրա հարաբերությունների վրա[1]: ԵՄ-ի հետ անմաքս կարգավիճակի և հարաբերությունների վերաբերյալ նրա բանակցությունները սկսվեցին 1987 թվականին՝ Իսպանիայի անդամակցությունից անմիջապես հետո[1]: Համաձայնագիր, որն ուժի մեջ է մտել 1991 թվականի հուլիսին, սահմանում է առանց մաքսատուրքի քվոտաներ և սահմանափակումներ դնում որոշ ապրանքների վրա՝ հիմնականում կաթնամթերքի, ծխախոտի և ալկոհոլային խմիչքների վրա[1]: Անդորրային թույլատրվում է պահպանել գների տարբերությունները ԵՄ այլ երկրներից, և այցելուները օգտվում են սահմանափակ անմաքս արտոնություններից[1]:

Անդորրայի ընտրությունների արդյունքները մինչ այժմ ցույց են տալիս, որ շատերն աջակցում են կառավարության բարեփոխումների նախաձեռնություններին և կարծում են, որ երկիրը պետք է որոշ չափով ինտեգրվի Եվրամիությանը, որպեսզի շարունակի վայելել իր բարգավաճումը[1]: Չնայած վարելահողերը կազմում են երկրի 2%-ից պակասը, գյուղատնտեսությունը Անդորրայի տնտեսության հենարանն էր մինչև զբոսաշրջության աճը[1]: Ոչխարաբուծությունը եղել է գյուղատնտեսական հիմնական գործունեությունը, սակայն ծխախոտագործությունը ևս շահութաբեր է[1]: Անդորրայի սննդամթերքի մեծ մասը ներմուծվում է[1]։

Բացի արհեստագործությունից, արտադրությունը ներառում է սիգարներ, ծխախոտ և կահույք ներքին և արտահանման շուկաների համար: Լես Էսկալդեսում գտնվող հիդրոէլեկտրակայանը՝ 26,5 մեգավատ հզորությամբ, ապահովում է Անդորրայի էլեկտրաէներգիայի 40%-ը, մնացածն ապահովում է Իսպանիան[1]։

Ընդհանուր ակնարկ խմբագրել

Զբոսաշրջությունը Անդորրայի տնտեսության հենարանն է, որը կազմում է ՀՆԱ-ի մոտավորապես 80%-ը[2]: Տարեկան գնահատվում է մոտ 9 միլիոն զբոսաշրջիկ, որոնց գրավում է Անդորրայի անմաքս կարգավիճակը և նրա ամառային և ձմեռային հանգստավայրերը[2]: Անդորրայի համեմատական առավելությունը վերջերս զիջել է, քանի որ բացվել են հարևան Ֆրանսիայի և Իսպանիայի տնտեսությունները՝ ապահովելով ապրանքների ավելի լայն հասանելիություն և ցածր մաքսատուրքեր[2]: Բանկային հատվածն իր «հարկային դրախտի» կարգավիճակով նույնպես էականորեն նպաստում է տնտեսությանը[2]։ Գյուղատնտեսական արտադրությունը սահմանափակված է վարելահողերի սակավությամբ, և սննդամթերքի մեծ մասը պետք է ներմուծվի[2]: Անասնաբուծության հիմնական գործունեությունը ոչխարաբուծությունն է[2]։ Արտադրությունը հիմնականում բաղկացած է ծխախոտից, սիգարներից և կահույքից[2]։ Անդորրան ԵՄ Մաքսային միության անդամ է։


Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «
    1» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Andorra». The World Factbook. Central Intelligence Agency. Արխիվացված է օրիգինալից December 6, 2000-ին.   This article incorporates text from this source, which is in the public domain.{{cite web}}: CS1 սպաս․ postscript (link)