Հովտաշեն (Արարատի մարզ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հովտաշեն (այլ կիրառումներ)
Հովտաշեն (նախկին անվանումը՝ Մուղամլու), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Արարատի մարզի Արտաշատի տարածաշրջանում, Արտաշատ քաղաքից մոտ 10 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Վերանվանվել է Հովտաշեն 1978 թ. հունվարի 25-ին[2]։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Հովտաշեն | ||
 | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Արարատի | |
| Հիմնադրված է | 1831 թ. | |
| Մակերես | 4,08 կմ² | |
| ԲԾՄ | 827 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1034[1] մարդ (2011) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Պատմություն խմբագրել
Գյուղը հիմնադրվել է 1831 թվականին։ 1930-ական թվականներին գյուղում բնակություն են հաստատել Արևմտյան Հայաստանից եկած ընտանիքներ՝ Սուրմալուի գավառից, Նախիջևանից, Նուխիից։ 1950-ական թվականներին Աբովյանի շրջանի Հացավան և այլ գյուղերից, ինչպես նաև Մարտունու շրջանի գյուղերից եկածներ։ 1970-ական թվականներին Վայքի շրջանից՝ հիմնականում Խնձորուտից։ Գյուղը նախկինւմ անվանվել է Մուղան։
Գյուղն ընկած է Հրազդան գետի ձախ ափին՝ Արարատյան հարթավայրում։ Ծովի մակարդակից ունի 827 մ բարձրության։
Կլիման խմբագրել
Կլիման բարեխառն է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -3-ից -3,5 °C։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է ոռոգման գոտում։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Հովտաշենի մշտական բնակչությունը կազմել է 1034, առկա բնակչությունը՝ 970 մարդ[1]։ Մինչև 1918 թ. եղել է հիմնականում ադրբեջանաբնակ, այնուհետ ունեցել խառը հայ-ադրբեջանական բնակչություն[3]։ 1940-ական թվականների վերջից հայաբնակ է։
Հովտաշենի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[4].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2004 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 295 | 388[3] | 392 | 282 | 391 | 771 | 1017 | 995 | 1069[5] | 1202 | 1113 | 1034[1] |
Տնտեսություն խմբագրել
Գյուղն ունի 300 տնտեսություն, մշակույթի տուն, դպրոց, գրադարան, բուժկետ, մանկապարտեզ։ Գյուղում տեղադրված է անհայտ զինվորի հուշարձանը։
Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, համախառն բերքի մեծ մասը տալիս է բուսաբուծությունը։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են շուրջ 283.71 հա։ Գյուղատնտեսական հողահանդակները ոռոգվում են, դրանք զբաղեցնում են ողջ մակերեսի 69%։ Համայնքի հողերի 40.9% օգտագործվում է որպես վարելահողեր՝ զբաղեցնելով մոտ 166.88 հա։ Պտղատու և խաղողի այգիները կազմում են համապատասխանաբար 12.76 հա և 4.30 հա։ Զբաղվում են այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբուծությամբ։ Մշակում են ջերմասեր բանջարաբոստանային կուլտուրաներ, պտուղներ։ Զբաղվում են նաև կաթնամսատու անասնապահությամբ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 3, էջ 447
- ↑ 3,0 3,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 123» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 Մարտի 27-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 759
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Արարատի մարզպետարան Արխիվացված 2012-04-13 Wayback Machine