Հեպատոմեգալիա, վիճակ է, երբ լյարդը չափերով մեծանում է[4]։ Այն ոչ սպեցիֆիկ ախտանիշ է, որը ունի բազմաթիվ պատճառներ։ Պատճառների խմբերն են ինֆեկցիաները, լյարդի ուռուցքները, նյութափոխանակային հիվանդությունները։ Կախված պատճառից, հեպատոմեգալիան կարող է արտահայտվել դեղնուկի հետ միասին[1]։

Հեպատոմեգալիա
Հեպատոմեգալիայի պատկեր՝ համակարգչային շերտագրությունով
Տեսակախտանիշ կամ նշան
ՊատճառԼյարդի թարախակույտ (պիոգեն աբսցես), Մալարիա[1]
Հիվանդության ախտանշաններՔաշի կորուստ, լեթարգիա[1]
Բժշկական մասնագիտությունհեպատոլոգիա
ՀՄԴ-9789.1
ՀՄԴ-10R16.0
ԱխտորոշումՈրովայնի ուլտրաձայնային հետազոտություն[2]
ԲուժումՊրեդնիզոն և ազաթիոպրին[3]
 Hepatomegaly Վիքիպահեստում

Նշաններ և ախտանիշներ խմբագրել

Հեպատոմեգալիայի հետ միասին կարող է հայտնաբերվել քաշի կորուստ, ախորժակի կորուստ, լեթարգիա, դեղնուկ[1]։

Պատճառներ խմբագրել

 
Լեպտոսպիրոզ

Հեպատոմեգալիայի պատճառները ներկայացված են ստորև։

Ինֆեկցիոն խմբագրել

Նեոպլաստիկ

Լեղային

Նյութափոխանակային

Դեղորայքային (ներառյալ ալկոհոլը)

  • Ալկոհոլային կախվածություն[4]
  • Դեղորայքային հեպատիտ[1]

Բնածին

  • Հեմոլիտիկ սակավարյունություն[1]
  • Լյարդի պոլիկիստոզ հիվանդություն[1]
  • Մանգաղաբջջային սակավարյունություն[1]
  • Ֆրուկտոզայի ժառանգական անտանելիություն[4]

Այլ

  • Հանտերի համախտանիշ (Փայծաղի ախտահարումով)[10]
  • Զելվեգերի համախտանիշ[11]
  • Կարնիտին պալմիտոիլտրանսֆերազա I-ի անբավարարություն[12]
  • Գրանուլեմատոզ․ Սարկոիդոզ[13]

Մեխանիզմ խմբագրել

Հեպատոմեգալիայի մեխանիզմներից են անոթային թափանցելիության մեծացումը, բորբոքումը (հիմնականում ինֆեկցիաների պատճառով) և լյարդի բջիջներում տարբեր նյութերի կուտակումները[14]։

Ախտորոշում խմբագրել

 
Լյարդի ուլտրաձայնային պատկեր, կատարված է միջին անրակային գծով, սագիտալ հարթությամբ[2]
 
Միջինանրակային գծով լյարդի աջ բլթի պատկեր՝ 0-7 տարեկան երեխայի մոտ[15]։

Հեպատոմեգալիայի ախտորոշման համար կատարվում է անամնեզի ուսումնասիրում և ֆիզիկալ զննում։

Բուժում խմբագրել

 
Պրեդնիզոն

Հեպատոմեգալիայի բուժումը կախված է հիմքում ընկած պատճառից, որը պարզելու համար պետք է կատարել ճշգրիտ ախտորոշում։ Աուտոիմուն պատճառի դեպքում բուժման մեջ օգտագործվում է պրեդնիզոն և ազաթիոպրին[3]։

Լիմֆոմայի դեպքում կատարվում է քիմիա- և ռադիոթերախիա։ Որոշ դեպքերում բուժման միջոց է նաև վիրահատությունը։ C խմբի Մենինգոկոկի կոնյուգացված պատվաստանյութը նույնպես օգտագործվում է որոշ դեպքերում[16]։

Առաջնային բիլիար ցիռոզի դեպքում ուրսոդեզօքսիխոլաթթուն օգնում է հեռացնել լեղին, ինչը որոշ դեպքերում մեծացնում է ապրելիությունը[17]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 «Hepatomegaly. Read about Hepatomegaly (enlarged liver) | Patient». Patient (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 27-ին.
  2. 2,0 2,1 Christoph F. Dietrich, Carla Serra, Maciej Jedrzejczyk (2010 թ․ հուլիսի 28). «Ultrasound of the liver - EFSUMB – European Course Book» (PDF). European federation of societies for ultrasound in medicine and biology (EFSUMB). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  3. 3,0 3,1 «Cirrhosis: Practice Essentials, Overview, Epidemiology». 2018 թ․ հոկտեմբերի 31. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 «Hepatomegaly: MedlinePlus Medical Encyclopedia». www.nlm.nih.gov. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 27-ին.
  5. Lang, Florian (2009 թ․ մարտի 19). Encyclopedia of Molecular Mechanisms of Disease: With 213 Tables (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 824. ISBN 9783540671367.
  6. Prevention, CDC - Centers for Disease Control and. «CDC - Echinococcosis - Resources for Health Professionals». www.cdc.gov (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  7. «Leptospirosis (Weil's Disease) | Doctor | Patient». Patient (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  8. Banfalvi, Gaspar (2013 թ․ հոկտեմբերի 16). Homeostasis - Tumor - Metastasis (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 145. ISBN 9789400773356.
  9. «Cholesteryl Ester Storage Disease - NORD (National Organization for Rare Disorders)». NORD (National Organization for Rare Disorders) (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  10. «Hunter's Syndrome. MPS II information; symptoms | Patient». Patient (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  11. «OMIM Entry - # 214100 - PEROXISOME BIOGENESIS DISORDER 1A (ZELLWEGER); PBD1A». www.omim.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  12. «CPT I deficiency». Genetics Home Reference. 2016 թ․ մարտի 7. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  13. «Sarcoidosis | Doctor | Patient». Patient (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  14. Dennis, Mark; Bowen, William Talbot; Cho, Lucy (2012 թ․ հունվարի 1). Mechanisms of Clinical Signs (անգլերեն). Elsevier Australia. էջ 469. ISBN 9780729540759.
  15. Rocha, Silvia Maria Sucena da; Ferrer, Ana Paula Scoleze; Oliveira, Ilka Regina Souza de; Widman, Azzo; Chammas, Maria Cristina; Oliveira, Luiz Antonio Nunes de; Cerri, Giovanni Guido (2009). «Determinação do tamanho do fígado de crianças normais, entre 0 e 7 anos, por ultrassonografia». Radiologia Brasileira. 42 (1): 7–13. doi:10.1590/S0100-39842009000100004. ISSN 0100-3984.
  16. «Non-Hodgkin's Lymphoma | Doctor | Patient». Patient (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  17. «Primary biliary cirrhosis: MedlinePlus Medical Encyclopedia». www.nlm.nih.gov. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 12-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հեպատոմեգալիա» հոդվածին։