Հելսինգլանդ
Հելսինգլանդ (նախկինում Գելսինգլանդ, շվեդ.՝ Hälsingland), Շվեդիայի Նորլանդ շրջանում գտնվող պատմական նահանգ։ Տարածքի մեծ մասը պատկանում է Եվլեբորգ վարչական միավորին՝ լենին, սակայն ոչ մեծ տարածքներ մտնում են Եմտլանդի և Վեստերնորլանդի լենների մեջ։
 Hälsingland | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Երկիր |  Շվեդիա | ||||
| Մասն է | Շվեդիա | ||||
| Կարգավիճակ | Շվեդիայի նահանգ | ||||
| Մտնում է | Նորլանդ | ||||
| Բնակչություն (2012) | 129․221 | ||||
| Խտություն | 9.1 | ||||
| Տարածք | 14 264 | ||||
 | |||||
Բնակչությունը՝ 129,221 մարդ (2012 թվականի դրությամբ)[1]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Նահանգը հարավում սահմանակցում է Եստրիքլանդի, արևմուտքում՝ Դալարնայի և Հերյեդալենի, հյուսիսում՝ Մեդելփադի հետ։ Նահանգի մակերեսը կազմում է 14 264 կմ²։
Հելսինգլանդի տարածքի մեծ մասը բլրապատ է։ Բարձունքները աստիճանաբար նվազում են հարավ-արևելքում, սակայն արևելքում գտնվող Յուսնանի հովտում առկա է տեղանքի խիստ կտրտվածություն։ Նահանգի հյուսիս-արևելքում գտնվում են Դելենյան լճերը, որոնց ծագումը կապում են երկնաքարի անկման հետ։
Պատմություն խմբագրել
Մինչ XIV դարը Հելսինգլանդ անվանում էին Շվեդիայի բոլոր հյուսիսային շրջանները, սակայն հետագայում անվան իմաստը փոխվել է։ 1772 թվականից, երբ առաջացել է Եվլեբորգ լենը, որն ներառեց Հելսինգլանդը և Եստրիքլանդը, քաղաքը որևէ վարչական նշանակություն չունի, սակայն պահպանում է իր մշակութային և պատմական նշանակությունը։
Անվան ծագումնաբանություն խմբագրել
Լանդսկապ Հելսինգլանդի անվանումը առաջին անգամ հիշատակել է Բրեմենի Ադամը X դարի վերջին որպես շվեդ.՝ Hälsingland: Հելսինգլանդ անվանումը մեկնաբանվել է որպես «պարանոց» և «բնակիչներ ճանապարհի երկայնքով» բառերի համադրությամբ[2]։ Մեծ տարածում ունի այն կարծիքը, որ այդ «պարանոցը» (գետաբերանը) Բոտնիկի ծոցն է և մարդիկ, ովքեր բնակվում էին ծոցի երկու ափերի երկայնքով։
Սնորրի Սթուրլուսոնը XII դարում պատմում է հին սկանդինավյան «Երկրային շրջան» առասպելում, երկրի մասին, որը տարածվում էր մինչև Հելսինգլանդ շվեդ.՝ Hälsingland անունով ափերը[3]։
Մինչև XVII դարի 90-ական թվականները նահանգի անվանումը կիրառվում էր որպես դժոխքի մեղմասություն[4]։
Տնտեսություն խմբագրել
Հելսինգլանդը հայտնի է իր գյուղատնտեսությամբ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Statistics Sweden
- ↑ Tunberg, Sven (1937). «Helsingia Major: Det stora Hälsingland» i Curman, Sigurd: Fornvännen årgång 1937, Stockholm: Generalstabens Litografiska Anstalts Förlag, sid. 337-342. (շվեդ.)
- ↑ Hallberg, Göran (1999). «En hälsing bodde vid halsen». Populär Historia. Läst 22 augusti 2008. (շվեդ.)
- ↑ Hellquist, Elof (1922). Svensk etymologisk ordbok (utgåva första upplagan). Lund: Gleerups förlag. sid. 257 (շվեդ.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- HälsinglandTurism (շվեդ.)
- Hälsingelänkar på bergsjöportalen (շվեդ.)
- Hälsinglands, Medelpads och Ångermanlands historia (շվեդ.)
- Intryck Hälsingland Արխիվացված 2013-09-29 Wayback Machine (շվեդ.)
- Hälsingegårdar (շվեդ.)
- Fotografier av hela hälsingland från 1800-talet och framåt Արխիվացված 2005-04-06 Wayback Machine (շվեդ.)
- Lyssna till några av Hälsinglands dialekter Արխիվացված 2006-10-20 Wayback Machine (շվեդ.)
- Kyrkbåtar i Hälsingland (շվեդ.)
|
|
Շվեդիայի նահանգներ |
|
|
Բլեքինգե | Բուհուսլեն | Գոթլանդ | Դալարնա | Դալսլանդ | Եստրիքլանդ | Եմթլանդ | Լափլանդ | Հալանդ | Հելսինգլանդ | Հերյեդալեն | Մեդելփադ | Ներքե | Նորբոթեն | Սկոնե | Սմոլանդ | Սոդերմանլանդ | Վեստերբոթեն | Վեստերյոտլանդ | Վեստմանլանդ | Վերմլանդ | Ուփլանդ | Էլանդ | Օնգերմանլանդ | Օստերյոտլանդ | ||
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հելսինգլանդ» հոդվածին։ |