Հակոբ Փանոսյան
Հակոբ Վարթևառի Փանոսյան (հունիսի 8, 1946, Անջար, Զահլեի շրջան, Բեկաայի մարզ, Լիբանան), ինքնաշխատ եւ հրթիռային համակարգերի կառավարման բնագավառի գիտնական։ ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ (2008 թվականի նոյեմբերի 28-ից)։
| Հակոբ Փանոսյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 8, 1946 (77 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Անջար, Զահլեի շրջան, Բեկաայի մարզ, Լիբանան |
| Քաղաքացիություն |  Լիբանան |
| Կրթություն | Բեյրութի ամերիկյան համալսարան (1969) և Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս |
| Անդամություն | ՀՀ ԳԱԱ |
Կենսագրություն խմբագրել
1969 թվականին ավարտել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարանը։ 1974 թվականին ստացել է մագիստրոսի վկայական Հարավային Քարոլայնայի Կոլումբիայի համալսարանից կիրառական մաթեմատիկայի մեջ և 1981 թվականից Կալիֆորնիայի համալսարանի Լոս Անջելեսի մասնաճյուղի փիլիսոփայության դոկտորի աստիճանի է արժանացել ճարտարագիտության մեջ։ 1981-1987 թվականներին աշխատել է Թեքսդրօն (Textron) ընկերությունում և 1987 թվականից աշխատել է «Ռոքուել Միջազգային» (Rockwell International, Rocketdyne), ապա Բոինգ (Boeing, Rocketdyne) և ապա Փրաթ և Ուիթնի (Pratt & Whitney, Rocketdyne) ընկերությունների մեջ ինքնաշխատ եւ հրթիռային համակարգերի և առաջացող բարձր հաճախության տատանումները կառավարելու՝ որպես «Շաթլ» տիեզերանավերի շարժիչների և տատանումների կայունության և կառավարման գլխավոր մասնագետ։ Ծրագրավորել է ամենաբարդ գերձայնային շարժիչի` X33 Aerospike Engine կառավարման օրինակարգը (control law) և առաջարկել է շարժիչների մասնաբաժիններում առաջացող բարձր հաճախության տատանումները կառավարելու և շատ ցածր ջերմաստիճաններում դրանց կայունությունն ապահովելու նոր եղանակ[1][2]։ Ստացել է պատենտ (US5365842 A) տատանումների մարման նոր եղանակի համար։
Փանոսյանը նաև Նորթրիջում Կալիֆորնիայի նահանգային համալսարանի պաշտոնակից պրոֆեսոր (adjunct professor) է, և Բոյինգի տեխնիկական անդամակից (Boeing Technical Fellow)։ Նա համահեղինակ է երկու գրքերի և ավելի քան 80 գիտական հոդվածների։
1983 թվականին հիմնադրել է (ԱՃԳԸ) Ամերիկահայ ճարտարագետների և գիտնականների ընկերակցությունը (Armenian Engineers and Scientists of America), և 1987 եւ 1988 թվականներին ծառայել որպես ընկերության նախագահ[3] և նույն թվականներին նախաձեռնել է առաջին Հայ Գիտնականների և Ճարտարագետների համաշխարհային գիտաժողովը Լոս Անջելոսում, որը կայացել է 1989 թվականի Յուլիսին և որին նախագահել է Միհրան Աղպապյանը։ 1992 թվականին հիմնադրել է ԱՐՓԱ հիմնարկը (ARPA Institute) և մինչ այժմ ծառայում է որպես կազմակերպության նախագահ։ Ընտրվել է Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ։ 1987 թվականին երեք ամսով գտնվել է Հայաստանում՝ ԱՄՆ-ի Ֆուլպրայթ կազմակերպության պատվերով և դասավանդել է ԵՊՀ-ի և Պոլիտեխնիկ համալսարանների մեջ ավտոմատ կառավարման համակարգերի մասին։ Այդ թվականից հաճախ է գտնվում Հայաստանում և կազմակերպում և տանում զանազան աշխատանքներ ԱՐՓԱ Հիմնարկի շրջանակներում։ ԱՐՓԱ Հիմնարկի միջոցով ստեղծել է Ալիխանյան Ազգային Լապարաթորիայի մէջ առաջին մաքուր սենյակը, իր ջանքերով ԱՐՓԱ Հիմնարկը ստեղծել է Երեբունի հիւանդանոցում առաջին արդի արյան կենտրոնը, նուիրել է Մոլեկուլային կենսաբանության Ինստիտուտին առաջին արդի սեկվինաթորը ԴՆԹ-ի ուսումնասիրութիւնների համար եւ բազմաթիւ ինստիտութներին եւ համալսարաններին նվիրել է անհրաժեշտ գիտահետազոտական սարքեր։
Նա կազմակերպում է ամենամյա նորարության մրցույթ հայաստանի երիտասարդ գիտնականների համար եւ ամենամսյա դասախոսություններ Լոս Անջելոսում, Հայաստանի և կամ հայության մասին, հրավիրելով տարբեր բնագավառների մեջ մասնագիտացած անձեր։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
- ↑ Հակոբ Վարթևառի Փանոսյան, ՀՀ ԳԱԱ, Արտասահմանյան անդամներ
- ↑ «Ամերիկահայ ճարտարագետների և գիտնականների ընկերության հակիրճ պատմություն» (անգլերեն). Վերցված է 2015 թ. փետրվարի 7-ին.