Հաբիբ Նազարյան

Հաբիբ Նազարյան
Ծնվել է	1881
Ծննդավայր	Կեսարիա, Թուրքիա
Մահացել է	1915
Մահվան վայր	Կեսարիա, Թուրքիա
Մահվան պատճառ	Հայոց ցեղասպանություն
Կրթություն	Կ. Պոլսի օսմանյան կայսերական վարժարան
Մասնագիտություն	բժիշկ

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Նազարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Հաբիբ Նազարյան (1881, Կեսարիա/Էվերեկ/Ֆենեսե- հուլիսի 30/31, 1915, Կեսարիա), հայ բժիշկ։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1881 թվականին Անկարայի նահանգի Կեսարիայի գավառի Կեսարիա քաղաքում /Կեսարիայի գավառի Էվերեկի գավառակի կենտրոն Էվերեկ ավանում / Էվերեկի գավառակի Ֆենեսե գյուղում՝ աղքատ ընտանիքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում։ 1906 թվականին ավարտել է Կ. Պոլսի Օսմանյան կայսերական բժշկական վարժարանը։ Բժիշկ է աշխատել և շուտով բոլորից հարգված մասնագետ դարձել։ Ամուսնացել է և զավակներ ունեցել։ Եղել է Գևորգ Փամբուքչյանի մոր՝ Նազելի-Հաջիգյուլ հանըմի առաջին ամուսինը։ Եղել է ՀՅԴ անդամ և աչքի ընկել իր ազգային ազատական գաղափարներով։ Եղել է թիկնեղ և կրակոտ երիտասարդ, կորովի կամքի տեր, անվախ, առաջնակարգ ատենաբան և հավատացել խոսքի ազատությանն ու Սահմանադրությանը։

Բալկանյան պատերազմների ժամանակ զինվորական բժիշկ է ծառայել օսմանյան բանակում։ 1914 թվականին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, զորակոչվել է օսմանյան բանակ և Դարդանելի ռազմաճակատում զինվորական բժիշկ ծառայել։ 1915 թվականին ընկերների մատնությամբ ձերբակալվել է։ Ի թիվս 36 ձերբակալվածների, Կ. Պոլսից տարվել է Էվերեկի բանտը, որտեղ ենթարկվել է հարցաքննության։ Այնուհետև խիստ հսկողության տակ Կեսարիայի բանտն են տեղափոխվել։ Ըստ դոկտոր Լեփսիուսի` 1915 թվականի այն օրը, երբ Կ.Պոլսում 20 հնչակյաններ կախաղան բարձրացվեցին, Կեսարիայում 12 կուսակցական հայեր՝ որպես հեղափոխական, մահվան դատապարտվեցին։ Վերջիններիս մեջ էր նաև բժիշկ Թորոս Նազլըյանը։ 1915 թվականի հուլիսի 30/31-ին Պատերազմական ատյանի դատավճռով Կեսարիայում կախաղան է բարձրացվել 34 տարեկանում։

Գրականություն խմբագրել

Հայ բժշկութեան տուած զոհերը, ցուցակագրուած վաւերական փաստերով, Կ. Պոլիս, 1919։
Ալպօյաճեան Արշակ, Պատմութիւն հայ Կեսարիոյ, հ. Բ, Գահիրէ, 1937։
Մեզպուրեան Արթօ, Հայ եւ ծագումով հայ բժիշկներ։ Այբուբենական համառօտ անուանացանկ (1688-1940), Իսթանպուլ, 1940։
Գալֆայեան Կարապետ աւագ քահանայ, Գիրք ելից հայոց, Պէյրութ, 1955։
Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատգամները), Պոսթոն, 1957։
Յուշամատեան Մեծ Եղեռնի (1915-1965), պատրաստեց Գերսամ Ահարոնեան, Պէյրութ, 1965։
Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, ապրիլ 24, 1985։
Հին եւ նոր Կեսարիա։ Յուշամատեան, Փարիզ, 1989։
Գէորգ Միքայէլի Բամբուքճեան, (Ինքնակենսագրութիւն), «Սուրբ Փրկիչ», Ստամբուլ, մարտ-ապրիլ, 2003։
Փամբուքջյան Գևորգ, Հայերը իրենց կենսագրականներով (թուրքերեն), Ստամբուլ, 2003։
Շահբազյան Հասմիկ և Միրզոյան Անահիտ (կազմողներ), Ցուցակ Հայոց ցեղասպանության զոհերի (1915-1923 թթ.), հ. 3, Անկարայի նահանգ, Երևան, 2006։

Աղբյուր խմբագրել

Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։