Կրկա (ազգային պարկ)

Կրկա
Բնակավայր
	Կրկա
	խորվ.՝ Krka
Երկիր	Խորվաթիա
Հիմնադրված է	1985 թ.
Մակերես	11 063,68 հեկտար
Ժամային գոտի	Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ
Պաշտոնական կայք	npkrka.hr(խորվ.)(անգլ.)
	Կրկա (ազգային պարկ) (Խորվաթիա)
	Կրկա (ազգային պարկ) (Խորվաթիա)
	Կրկա Վիքիպահեստում

Կրկա Ազգային պարկ (խորվ.՝ Nacionalni park Krka),

Խորվաթիայի ազգային պարկերից մեկն է, որը կրում է Կրկա գետի անունը (հին հունարեն ՝ Կիրիկոս)։ Տեղակայված է Կալկա գետի միջին-ստորին հոսանքի երկայնքով` Դալմաթիայի կենտրոնում` Շիբենիկ-Կնին գավառում, ներքևում գտնվող Միլջևչի շրջանում և Շիբենիկ քաղաքից ընդամենը մի քանի կիլոմետր հյուսիս-արևելք ^[2]։

Այն ստեղծվել է Կրկա գետը պաշտպանելու և նախատեսված է հիմնականում գիտական, մշակութային, կրթական, հանգստի և զբոսաշրջային գործունեության համար։ Այն Խորվաթիայի յոթերորդ ազգային պարկն է (ազգային պարկ է հռչակվել 1985 թվականին)^[3]։

Աշխարհագրություն խմբագրել

Կրկա ազգային պարկը ամբողջությամբ գտնվում է Շիբենիկ-Կնին շրջանի տարածքում։ Ընդգրկում է 109 քառակուսի կիլոմետր տարածք Կրկա գետի երկայնքով։ Քինինից գետի երկայնքով երկու կիլոմետր ներքև:Սկրադին և օլաիկոլա գետի ստորին հատվածը։ Կրկա ազգային պարկը բացառիկ և բազմակողմանի բնական արժեքի ընդարձակ, հիմնականում անփոփոխ շրջան է և ներառում է մեկ կամ մի քանի պահպանված կամ աննշան փոփոխված էկոհամակարգեր։ Կրկա ջրվեժի տարածքն ունի նարդոսի երկրորդ ամենաբարձր խտությունը Եվրոպայում։ Յոթերորդ ազգային պարկն է (ազգային պարկ է հռչակվել 1985 թվականին)։

Շրջակա միջավայր խմբագրել

Բուսական աշխարհ խմբագրել

Կրկա ազգային պարկը պատկանում է հարավային Եվրոպայի (միջերկրածովային և միջերկրածովյան) տարածաշրջանին։ Հատուկ դիրքի և զանազան տեսակի բնակավայրերի խճանկարային բաշխման շնորհիվ այն բնութագրվում է բացառապես հարուստ և բազմազան բուսական և կենդանական աշխարհով։ Կրկա ազգային պարկի տարածքում հայտնաբերվել են ութ հարյուր վաթսուն տեսակներ և բույսերի ենթատեսակներ, ներառյալ՝ էնդեմիկ մի շարք իլրիա-ադրիատիկական տեսակներ։ Այս տաք և չոր միջավայրում աճող այլ էնդեմիկ բույսերը ներառում են գայլի ճիրան, Ադրիատիկ մանուշակ, մուշկային փուշ, փշոտ ցենտրիում, ելակ։ Կրկա և Սիկոլա գետերի երկայնքով, խոնավ վայրերում և Կրկա գետի հովտում աճում է մարգագետնային կաղամբ։

Կենդանական աշխարհ խմբագրել

Կորկա գետում բնակվում են տասնութ տեսակի ձկնատեսակների, որոնց մեջ տասն էնդեմիկ են, ինչը Կրկան վերածում է ամենաբարձր կատեգորիայի բնական տեսարժան վայրի։ Շականակագույն իշխան և դալմաթական բարբելգիգոնը ձկներ են, որ կարելի է գտնել էկոհամակարգում։

Ազգային պարկ Կրկա

Թռչունների տեսակների առատությունը, թռչնաբուծական համայնքների կառուցվածքը և Կրկայի նշանակալիությունը այն դարձնում է Եվրոպայի առավել կարևոր տարածաշրջաններից մեկը։ Այս տարածքի թռչուններից են Եվրասիական Ֆիլինը, եվրոպական մեղվաբույծը և սպիտակագլուխ անգղը։ Կաթնասունների շրջանում կան 18 տեսակի չղջիկներ, որոնք սովորաբար անհետացման վտանգի տակ են կամ մոտ են Եվրոպայում դրանց անհետացմանը (երկարամյա չղջիկ, Դոբենտոնի չղջիկ,Եվրոպական ջրասամույր)։

Ռիա խմբագրել

Կրկա գետի ափին ծովային ջրերը տարածվում են Սկրադինսկի բուկի հիմքի վրա։ Կրկա գետի ավազանն ունի 23,5 կմ երկարություն։ Այն մի տարածք է, որը հարուստ է խեցեմորթներով, քաղցրահամ ջրերով և աղի ջրերի ձկներով։

Զբոսաշրջություն խմբագրել

Այնտեղ կան մի քանի հետաքրքրաշարժ, տեսարժան վայրեր, ներկայացումներ, նավով ուղևորություններ, հուշանվերների խանութներ, թանգարան և ռեստորաններ։ Պարկի այգու մերձակայքում կան նաև անպաշտպան ամրոցների մի քանի հնագիտական մնացորդներ, որոնք մնացել են դեռևս Հռոմեական ժամանակներից։

Սկարդինսկի բուկ խմբագրել

Սկարդինսկի բուկ

Սկարդինսկի բուկը այգու առավել գրավիչ մասերից մեկն է։ Այն զանգվածային, պարզ, բնական լողավազան է, որի մի ծայրում կան բարձր ջրվեժներ, իսկ մյուսում` կասկադ։ Կրկա գետի երկայնքով ձևավորված ջրվեժներից ամենացածրն է։ 400 մ երկարությամբ և 100 մ լայնությամբ տարածքում կա 17 ջրվեժ, իսկ առաջին և վերջին անկումնների միջև բարձրության ընդհանուր տարբերությունը 47,7 մ է։ Գեոմորֆոլոգիական ձևերի հարստության և բազմազանության, ջրբաժաններում լույսի խաղի հետևանքով առաջացած տարատեսակ էֆեկտների պատճառով Սկրադինսկի բուկը համարվում է Եվրոպայի ամենագեղեցիկ ջրվեժներից մեկը^[4]։

Կրկա ազգային պարկ, Խորվաթիա, ջրվեժ

Այն Եվրոպայում ամենամեծ տրավերտին կասկադային համակարգն է^[5]։

Ռոսկի սլեփ խմբագրել

Ռոսկի սլեփը, որը գտնվում է Միլջևչի մերձակայքում, այցելուների քանակի առումով Կրկայի ազգային պարկի երկրորդ ամենատարածված գրավչությունն է։ Դա Կրկա գետի վեցերորդ ջրվեժն է^[6]^[6]։ Ամբողջ տարածքի շրջակայքում կա հիանալի տեսարաններով վայրերով քայլելու արահետ։

Վիսովաչ խմբագրել

կղզի։ Այգու ներսում գտնվում է Վիսովաչ կղզին, որը հիմնադրվել է Հունգարիայի Լուի I-ի օրոք, որը գտնվում է ֆրանսիացիների կողմից հիմնադրված հռոմեական կաթոլիկ Վիսովաց վանքում, որը հիմնադրվել է Ֆրանսիացիների կողմից 1445 թվականին գյուղի մոտ^[7]։ Այգում է գտնվում նաև սերբական Արևելյան Ուղղափառ Կրկան եկեղեցին, որը հիմնադրվել է 1345 թվականին։ Սկրադինսկի բուկից նավով կարելի է այցելել կղզի։

Կրկա վանքը Ուղղափառ Դալմաթական թեմի հոգևոր կենտրոնն է։ Այն առաջին անգամ գրավոր փաստաթղթերում նշվել է 1402 թվականին։ Վանքը կառուցվել և վերակառուցվել է մինչև 18-րդ դարի վերջը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Nationally designated areas (CDDA)
↑ Carter, Francis W. and David Turnock (2002). Environmental problems of East Central Europe, Routledge 2nd ed. p. 345. 0-415-17403-1
↑ Nationalpark Krka: Price List Արխիվացված 2020-02-03 Wayback Machine
↑ Naklada Naprijed, The Croatian Adriatic Tourist Guide, pg. 103, Zagreb (1999), 953-178-097-8
↑ Buvina, The Natural Heritage of Croatia, pg. 313, Buvina Ltd (1995), 953-96749-0-5
↑ ^6,0 ^6,1 «Krka National Park - prices, locations and attractions». www.sibenik-croatia.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
↑ Oliver, Jeanne Croatia, Lonely Planet 4th ed. p. 187. 1-74104-475-8

Արտաքին հղումներ խմբագրել

http://www.np-krka.hr/en/

Վիքիճամփորդն ունի Krka National Parkին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրկա (ազգային պարկ)» հոդվածին։

[_53fbd333bbe7f066-1] 1,0 ^1,1 Nationally designated areas (CDDA)

[2] Carter, Francis W. and David Turnock (2002). Environmental problems of East Central Europe, Routledge 2nd ed. p. 345. 0-415-17403-1

[3] Nationalpark Krka: Price List Արխիվացված 2020-02-03 Wayback Machine

[4] Naklada Naprijed, The Croatian Adriatic Tourist Guide, pg. 103, Zagreb (1999), 953-178-097-8

[5] Buvina, The Natural Heritage of Croatia, pg. 313, Buvina Ltd (1995), 953-96749-0-5

[sibenik-croatia.com-6] 6,0 ^6,1 «Krka National Park - prices, locations and attractions». www.sibenik-croatia.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.

[7] Oliver, Jeanne Croatia, Lonely Planet 4th ed. p. 187. 1-74104-475-8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]