Կորոնիսի ընտանիք
Կորոնիսի ընտանիք, աստերոիդների խումբ, որոնք տեղակայված են աստերոիդների հիմնական գոտում, Մարսի և Յուպիտերի ուղեծրերի միջև։ Ենթադրվում է, որ այն առաջացել է ավելին քան 2 միլիարդ տարի առաջ երկու խոշոր մարմինների բախումից, որի արդյունքում նրանք բաժանվել են բազմաթիվ մանր մարմինների։ Այս ընտանիքը երբեմն անվանում են Խիրայամայի ընտանիք, ի պատիվ ճապոնացի աստղագետ Կիեցուգու Խիրայամայի, ով հայտնավերել էր այս ընտանիքը, հիմնվելով այն փաստի վրա, որ այս աստերոիդների ընտանիքի մարմինները, ինչպես և մի քանի այլ ընտանիքների մարմինները ունեն իրար մոտ սպեկտրալ դաս և իրական ուղեծրի էլեմենտներ։
Այս ընտանիքի ամենախոշոր աստերոիդը՝ (208) Լակրիմոզան ունի 41 կմ տրամագիծ։ Մինչ այս պահը հայտնաբերված են այս ընտանիքի ավելին քան 300 աստերոիդներ, սակայն միայն նրանցից 20-ի տրամագիծը անցնում է 20 կիլոմետրից։
Կորոնիսի ընտանիքի աստերոիդների համար առանձնահատուկ է բավականին ուժեղ պայծառության փոփոխություն ժամանակի ընթացքում, ինչ խոսում է աստերոիդների ոչ կանոնավոր ձևի մասին, պայծառությունը փոխվում է աստերոիդի իր առանցքի շուրջ պտույտի արդյունքում։ Ելնելով նրանց պայծառության փոփոխման հաճախությունից, այս աստերոիդների պտույտի պարբերությունները տատանվում են 6-ից 18 ժամ միջակայքում։
Բավականին անսովոր է հանդիսանում այն փաստը, որ այս ընտանիքի անդամները շարժվում են գործնականորեն մի ուղեծրով[1]։ Բացի այդ, աստերոիդների պտույտի առանցքները չեն բաշխված պատահականորեն, ինչպես կարելի էր սպասել բախման արդյունքում առաջացած աստերոիդներից[2]։ Առավել ևս անսովոր է, որ գոյություն ունի զգալի կախում պտույտի արագության և առանցքի թեքման միջև[3]։
Ընտանիքը ստացել է իր անվանումը (158) Կորոնիս աստերոիդից։ 1993 թվականի օգոստոսի 28-ին «Գալիլեո» կայանը անցավ այս ընտանիքի ամենահետաքրքիր աստերոիդներից մեկի, Իդայի մոտով, որի մոտ հայտնաբերվեց արբանյակ՝ Դակտիլը։
Այս ընտանիքի ամենամեծ աստերոիդները խմբագրել
| Անունը | Տրամագիծ | Մեծ կիսաառանցք | Ուղեծրի թեքում | Էքսցենտրիսիտետ | Հայտնաբերման տարին |
|---|---|---|---|---|---|
| (158) Կորոնիս | 35,4 կմ | 2,867 ա. մ. | 1,000 ° | 0,057 | 1876 |
| (167) Ուրդա | 39,9 կմ | 2,855 ա. մ. | 2,211 ° | 0,035 | 1876 |
| (208) Լակրիմոզա | 41,0 կմ | 2,895 ա. մ. | 1,751 ° | 0,015 | 1879 |
| (243) Իդա | 31,3 կմ | 2,861 ա. մ. | 1,138 ° | 0,046 | 1884 |
| (263) Դրեզդա | 23,0 կմ | 2,886 ա. մ. | 1,314 ° | 0,079 | 1886 |
| (277) Էլվիրա | 27,0 կմ | 2,887 ա. մ. | 1,156 ° | 0,089 | 1888 |
| (311) Կլավդիա | 24,0 կմ | 2,897 ա. մ. | 3,225 ° | 0,008 | 1891 |
| (321) Ֆլորենտինա | 27,0 կմ | 2,886 ա. մ. | 2,594 ° | 0,043 | 1891 |
| (534) Նասովիա | ? | 2,884 ա. մ. | 3,277 ° | 0,057 | 1904 |
| (720) Բոլինիա | ? | 2,888 ա. մ. | 2,359 ° | 0,014 | 1911 |
| (1223) Նեկար | ? | 2,869 ա. մ. | 2,550 º | 0,060 | 1931 |
| (9908) Այու | ? | 2,900 ա. մ. | 2,485 ° | 0,0355 | 1971 |
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Fresh Spin on Solar Powered Asteroids», Space.com, 10 սեպտեմբեր 2003
- ↑ Smeri osi vrtenja družine Koronis
- ↑ Opis družine Koronis pri Science Daily
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Սպինի վեկտորները Կորոնիսի ընտանիքում Արխիվացված 2011-06-04 Wayback Machine (անգլ.)
- Աստերոիդներ (անգլ.)
- ՄԱՄ աստղագիտական հեռագրերի կենտրոնական բյուրո (անգլ.)
- Աստերոիդների Կորոնիսի ընտանիք (անգլ.)
- Կորոնիսի ընտանիքի աստղագիտական հետազոտություններ (անգլ.)
- Կորոնիսի ընտանիքի սպիները Արխիվացված 2015-11-05 Wayback Machine (անգլ.)