Վիքիպեդիա

Կյանքի որակի ցուցանիշ

Կյանքի որակի ցուցանիշ (անգլ.՝ quality-of-life index, where-to-be-born index, QLI), մշակվել է Economist Intelligence Unit կազմակերպության կողմից։ Դրանում փորձ է արվում պարզել, թե որ երկիրն է առաջիկա տարիներին ապահովելու լավագույն հնարավորություններն առողջ, անվտանգ և բարեկեցիկ կյանքի համար։ Այն հիմնվում է այնպիսի մեթոդաբանության վրա, որը երկրներում կյանքի սուբյեկտիվ գնահատման վերաբերյալ հարցումների արդյունքները այդ երկրներում կյանքի որակի օբյեկտիվ դետերմինանտների հետ։

Մեթոդաբանություն խմբագրել

Երկրի գնահատականը որոշելու համար հաշվի է առնվել կյանքի որակի գործոնները. [1].

  1. Առողջություն – կյանքի սպասվող միջին տևողությունը (տարիներով), աղբյուր` US Census Bureau,
  2. Ընտանեկան կյանք – ամուսնալուծությունների թիվը (1000 մարդու հաշվով), գնահատվում է 1-ից (քիչ ամուսնալուծություններ) մինչև 5 (շատ ամուսնալուծություններ), աղբյուր՝ ՄԱԿ, Euromonitor),
  3. Հասարակական կյանք – գնահատվում է 1, եթե տվյալ երկրում բարձր է եկեղեցի հաճախելիությունը կամ պրոֆմիության անդամակցումը, աղբյուր՝ World Values Survey),
  4. Նյութական ապահովվածություն, աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
  5. 'Քաղաքական կայունություն ու անվտանգություն, աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
  6. Կլիմա ու աշխարհագրություն, աղբյուր՝ CIA World Factbook,
  7. Աշխատանք ունենալու գրավականներ – հաշվի է առնվում գործազրկության մակարդակը (տոկոսներով), աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
  8. Քաղաքական ազատություն – հաշվի է առնվում քաղաքական ու քաղաքացիական ազատության մակարդակը, գնահատվում է 1-ից (լրիվ ազատ) մինչև 7 (ոչ ազատ), աղբյուր՝ Freedom House,
  9. Գենդերային հավասարություն – հավասար է տղամարդկանց և կանանց ստացած միջին աշխատավարձերի քանորդին, աղբյուր՝ UNDP Human Development Report,
  10. Կառավարում – հաշվի է առնվում կաշառակերության մակարդակը։

2019 խմբագրել

 
2019 թվականի ցուցանիշներն ըստ երկրների

Նախնական միավոր ընդունվում է հարյուրը, որին գումարվում կամ որից հանվում են որոշակի միավորներ[2][3]։

№ Երկիր Ցուցանիշ
1   Դանիա 198,57
2   Շվեյցարիա 195,93
3   Ֆինլանդիա 194,01
4   Ավստրալիա 191,13
5   Ավստրիա 191,05
6   Նիդերլանդներ 188,91
7   Իսլանդիա 187,79
8   Գերմանիա 187,05
9   Նոր Զելանդիա 185,58
10   Նորվեգիա 181,86
11   Էստոնիա 180,88
12   Ճապոնիա 180,50
13   ԱՄՆ 179,20
14   Շվեդիա 178,67
15   Սլովենիա 175,98
16   Իսպանիա 174,16
17   Միացյալ Թագավորություն 170,81
18   Կանադա 170,32
19   Կատար 167,84
20   ԱՄԷ 167,81
21   Խորվաթիա 165,31
22   Պորտուգալիա 163,50
23   Բելգիա 162,09
24   Իռլանդիա 160,82
25   Չեխիա 158,79
26   Ֆրանսիա 157,83
27   Կիպրոս 157,57
28   Սինգապուր 156,91
29   Լիտվա 156,36
30   Իսրայել 153,82
31   Սլովակիա 153,10
32   Սաուդյան Արաբիա 152,72
33   Հարավային Կորեա 149,53
34   Լատվիա 149,15
35   Լեհաստան 147,98
36   Իտալիա 145,69
37   Բելառուս 141,47
38   Ռումինիա 140,31
39   Հունաստան 137,82
40   Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն 135,31
41   Հունգարիա 134,47
42   Թայվան 133,82
43   Բուլղարիա 130,59
44   Թուրքիա 125,51
45   Բոսնիա և Հերցեգովինա 124,51
46   Չիլի 124,14
47   Մեքսիկա 123,48
48   Արգենտինա 122,49
49   Մալայզիա 122,11
50   Վրաստան 120,90
51   Սերբիա 119,83
52   Հնդկաստան 117,51
53   Պանամա 113,12
54   Հորդանան 112,94
55   Լիբանան 111,21
56   Հյուսիսային Մակեդոնիա 110,64
57   Կոլումբիա 108,36
58   Ինդոնեզիա 107,20
59   Ռուսաստան 104,94
60   Պակիստան 104,63
61   Թաիլանդ 103,26
62   Ուկրաինա 102,34
63   Հոնկոնգ 100,90
64   Բրազիլիա 100,33
65   Չինաստան 97,92
66   Շրի Լանկա 95,30
67   Ֆիլիպիններ 90,73
68   Վիետնամ 88,82
69   Ղազախստան 87,17
70   Իրան 87,02
71   Եգիպտոս 83,98

2005 խմբագրել

№ Երկիր կամ տարածք Ցուցանիշ
1   Իռլանդիա 8,333
2   Շվեյցարիա 8,068
3   Նորվեգիա 8,051
4   Լյուքսեմբուրգ 8,015
5   Շվեդիա 7,937
6   Ավստրալիա 7,925
7   Իսլանդիա 7,911
8   Իտալիա 7,810
9   Դանիա 7,797
10   Իսպանիա 7,727
11   Սինգապուր 7,719
12   Ֆինլանդիա 7,618
13   ԱՄՆ 7,615
14   Կանադա 7,599
15   Նոր Զելանդիա 7,436
16   Նիդերլանդներ 7,433
17   Ճապոնիա 7,392
18   Հոնկոնգ 7,347
19   Պորտուգալիա 7,307
20   Ավստրիա 7,268
21   Թայվան 7,259
22   Հունաստան 7,163
23   Կիպրոս 7,097
24   Բելգիա 7,095
25   Ֆրանսիա 7,084
26   Գերմանիա 7,048
27   Սլովենիա 6,986
28   Մալթա 6,934
29   Միացյալ Թագավորություն 6,917
30   Հարավային Կորեա 6,877
31   Չիլի 6,789
32   Մեքսիկա 6,766
33   Բարբադոս 6,702
34   Չեխիա 6,629
35   Կոստա Ռիկա 6,624
36   Մալայզիա 6,608
37   Հունգարիա 6,534
38   Իսրայել 6,488
39   Բրազիլիա 6,470
40   Արգենտինա 6,469
41   Կատար 6,462
42   Թաիլանդ 6,436
43   Շրի Լանկա 6,417
44   Ֆիլիպիններ 6,403
45   Սլովակիա 6,381
46   Ուրուգվայ 6,368
47   Պանամա 6,361
48   Լեհաստան 6,309
49   Խորվաթիա 6,301
50   Թուրքիա 6,286
51   Տրինիդադ և Տոբագո 6,278
52   Էկվադոր 6,272
53   Պերու 6,216
54   Կոլումբիա 6,176
55   Քուվեյթ 6,171
56   Սալվադոր 6,164
57   Բուլղարիա 6,162
58   Ռումինիա 6,105
59   Վենեսուելա 6,089
60   Հյուսիսային Կորեա 6,083
61   Վիետնամ 6,080
62   Բահրեյն 6,035
63   Լիտվա 6,033
64   Ճամայկա 6,022
65   Մարոկկո 6,018
66   Լատվիա 6,008
67   Օման 5,916
68   Էստոնիա 5,905
69   ԱՄԷ 5,899
70   Լիբանան 5,849
71   Ինդոնեզիա 5,814
72   Սաուդյան Արաբիա 5,767
73   Հնդկաստան 5,759
74   Պարագվայ 5,756
75   Հորդանան 5,675
76   Նիկարագուա 5,663
77   Բանգլադեշ 5,646
78   Ալբանիա 5,634
79   Դոմինիկյան Հանրապետություն 5,630
80   Եգիպտոս 5,605
81   Ալժիր 5,571
82   Բոլիվիա 5,492
83   Թունիս 5,472
84   Սերբիա 5,428
85   Հայաստան 5,422
86   Ադրբեջան 5,377
87   Վրաստան 5,365
88   Իրան 5,343
89   Հյուսիսային Մակեդոնիա 5,337
90   Գվատեմալա 5,321
91   Հոնդուրաս 5,250
92   Հարավային Աֆրիկա 5,245
93   Պակիստան 5,229
94   Բոսնիա և Հերցեգովինա 5,218
95   Գանա 5,174
96   Ղազախստան 5,082
97   Սիրիա 5,052
98   Ուկրաինա 5,032
99   Մոլդովա 5,009
100   Բելառուս 4,978
101   Ուգանդա 4,879
102   Թուրքմենստան 4,870
103   Ղրղզստան 4,846
104   Բոտսվանա 4,810
105   Ռուսաստան 4,796
106   Ուզբեկստան 4,767
107   Տաջիկստան 4,754
108   Նիգերիա 4,505
109   Տանզանիա 4,495
110   Հայիթի 4,090
111   Զիմբաբվե 3,892

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «The Economist Intelligence Unit's Quality-of-Life Index» (PDF). The Economist. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  2. ↑ «Quality of Life Index by Country 2019». Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
  3. ↑ «Countries With The Best Quality of Life, 2019». 2019 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կյանքի_որակի_ցուցանիշ&oldid=9466554» էջից