Կինշասա
Կինշասա (նախկինում՝ Լեոպոլդվիլ, նաև՝ Լեոպոլդստադ), Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության մայրաքաղաքը, նավահանգիստ Կոնգո գետի ափին։ Բնակչությունը՝ ▲11 855 000 մարդ (2016)[1]։ Հիմնվել է 1881 թվականին։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Կինշասա | |||||
| Kinshasa | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն | ||||
| Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||||
| Ներքին բաժանում | Bandalungwa?, Barumbu?, Bumbu?, Gombe?, Kalamu?, Kasa-Vubu?, Kimbanseke?, Kinshasa?, Kintambo?, Kisenso?, Lemba, Kinshasa?, Limete?, Lingwala?, Makala?, Maluku?, Մասինա, Matete?, Mont Ngafula?, Ndjili?, Ngaba?, Ngaliema?, Ngiri-Ngiri?, Nsele? և Selembao? | ||||
| Քաղաքապետ | Անդրե Կիմբուտա Յանգո | ||||
| Հիմնադրված է | 1881 թ. | ||||
| Այլ անվանումներ | մինչ 1966 թ.-ը՝ Լեոպոլդստադ | ||||
| Մակերես | 9965 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 240 մ | ||||
| Պաշտոնական լեզու | ֆրանսերեն | ||||
| Խոսվող լեզուներ | Ֆրանսերեն | ||||
| Բնակչություն | ▲11 855 000 մարդ (2016)[1] | ||||
| Խտություն | 955 մարդ/կմ² | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +24312 | ||||
| Պաշտոնական կայք | kinshasa.cd | ||||
| |||||
.jpg)
Անվանում խմբագրել
Հիմնադրել է Աֆրիկայի հետազոտող Հենրի Ստենլին 1881 թվականին՝ Կինշասա գյուղի տեղում, և Բելգիայի Լեոպոլդ II թագավորի անունով կոչել Լեոպոլդվիլ (Լեոպոլդ անվանն ավելացնելով ֆրանսերեն ville ― «քաղաք» բառը, այսինքն՝ «Լեոպոլդի քաղաք»)։
Հակիրճ տեղեկատվություն խմբագրել
Կինշասան, որ ժամանակին եղել է ձկնորսների ու առևտրականների գյուղ, ներկայումս մեգաքաղաք է՝ ավելի քան 11 միլիոն բնակչությամբ։ Լայնահուն Կոնգո գետի ձախ ափից նա նայում է հարևան Կոնգոյի Հանրապետության մայրաքաղաք Բրազավիլին, որ ընկած է իր դիմաց՝ գետի հանդիպակաց ափին՝ կազմելով այսքան մոտ գտնվող մայրաքաղաքների երկրորդ զույգն աշխարհում (Հռոմից ու Վատիկանից հետո)։ Կինշասան միաժամանակ համարվում է Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության 26 պրովինցիաներից մեկը, որի հսկայական տարածքի 90 տոկոսից ավելին օգտագործվում է գյուղատնտեսական նպատակներով, և միայն արևմտյան ոչ մեծ, բայց անվերջ ընդարձակվող հատվածն է զբաղեցնում բուն քաղաքը[3]։
Կահիրեից ու Լագոսից հետո Կինշասան Աֆրիկայի երրորդ խոշոր քաղաքային բնակավայրն է, ինչպես նաև՝ ֆրանկոֆոն երկրներում ամենամեծ քաղաքը՝ բնակչության թվով գերազանցելով մինչև անգամ Փարիզին[4][5]։ Ֆրանսերենը, լինելով պետական լեզու, գործածվում է պաշտոնական գրագրություններում, պետական հիմնարկ-ձեռնարկություններում, կազմակերպություններում, զանգվածային լրատվամիջոցներում, դպրոցներում, գործարար միջավայրում և այլուր, մինչդեռ փողոցի լեզուն լինգալան է[6]։ 2012 թվականի հոկտեմբերին Կինշասան հյուրընկալել է ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության 14-րդ գագաթնաժողովը[7]։
Քաղաքի բնակիչների մեջ զգալի թիվ են կազմում տեղաբնիկ հումբու և թեքե ցեղերի ներկայացուցիչները։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 http://www.demographia.com/db-worldua.pdf
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
- ↑ «Géographie de Kinshasa». Ville de Kinshasa. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Populations of 150 Largest Cities in the World». World Atlas. 2016 թ․ մարտի 7. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 1-ին.
- ↑ «Time series of the population of the 30 largest urban agglomerations in 2011 ranked by population size, 1950–2025». United Nations, Population Division. Արխիվացված է օրիգինալից (XLS) 2012 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ Cécile B. Vigouroux & Salikoko S. Mufwene (2008). Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 & 109. ISBN 9780826495150. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «XIVe Sommet de la Francophonie». OIF. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 25-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Nzuzi, Francis Lelo (2008). Kinshasa: Ville et Environnement. Paris: L'Harmattan, September 2008. 978-2-296-06080-7.
- Pain, Marc (1984). Kinshasa: la ville et la cité. Paris: Orstom, Institut Français de Recherche Scientifique pour le Développement en Coopération.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Kinshasa travel guide from Wikivoyage- Official website of the city of Kinshasa
- Map of the Belgian Congo from 1896 includes a map of Kinshasa
- Slideshow of 21 photos of Kinshasa from 2013 to 2015 on Open Society Foundations website
- Kinshasa: a travers le centre ville, May 2015 – footage from streets of Kinshasa
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կինշասա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 432)։ 
|