Կասպեր (1997 - հունվարի 14, 2010(2010-01-14), Պլիմուտ, Դևոն, Հարավարևմտյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[1]), արու ընտանի կատու, որը 2009 թվականին գրավել էր համաշխարհային լրատվամիջոցների ուշադրությունը, երբ հաղորդվել էր, որ նա Պլիմուտում (Դևոն, Անգլիա) երթևեկում էր քաղաքային ավտոբուսով[2]։ Կատուն հայտնվել է BBC News-ում[3], նա The Guardian թերթի խմբագրական հոդվածի թեման էր[4], նրա մասին նույնիսկ գրվել է գիրք՝ «Կասպեր. ճանապարհորդող կատուն» (անգլ.՝ Casper the Commuting Cat)։ Կասպերը սատկել է 2010 թվականի հունվարի 14-ին՝ ընկնելով տաքսիի տակ[1]։

Կասպեր
Տեսակկատու
Սեռարու
Ծնվել է1997
Սատկել էհունվարի 14, 2010(2010-01-14)
Սատկելու վայրՊլիմուտ, Դևոն, Հարավարևմտյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն

Կենսագրություն խմբագրել

Կասպերին 2002 թվականին Դորսեթ շրջանի Ուեյմութ քաղաքում գտնվող կենդանիների փրկության կենտրոնից խնամակալության է վերցրել 48-ամյա Սյուզան Ֆինդենը[5][6]։ Կատուն կենտրոնում է եղել մոտ տասը ամիս, և տերերը նրան անվանել էին Մորս՝ տեսուչ Մորսի՝ այն հեռուստատեսային ծրագրի հերոսի անունով, որը նրանք դիտում էին կատվի հայտնվելու պահին[7]։ Վերցնելուց մի քանի օր հետո Ֆինդենը փոխել է նրա անունը Կասպերի՝ ուրվական Կասպերի անունով, քանի որ կատուն անընդհատ անհետանում էր[5]։ Ֆինդենը շուտով հասկացել է, որ Կասպերը շատ անկախ և վճռական կատու է, և հաճախ է թափառելու։ Նա նաև հայտնաբերել է, որ կատուն չի վախենում մարդկանցից կամ երթևեկությունից և, կարծես, սիրում է մեծ մեքենաների շուրջը լինել։ Որոշ ժամանակ անց Ֆինդենին տեղեկություններ են հասել, որ կատուն այցելում է մոտակա գրասենյակային շենքեր, բժիշկների խորհրդատվության սենյակներ և դեղատներ[3]։ Վախենալով ճանապարհները հատելիս նրա անվտանգության համար՝ Ֆինդենը փորձել է Կասպերին տանը պահել փակի տակ, բայց նա միշտ ելք է գտել և դուրս եկել։

2006 թվականին Ֆինդենը տեղափոխվել է Պլիմուտ (Դևոն), և երբ ամեն օր աշխատանքի է գնացել, չի պատկերացրել, թե իր բացակայությամբ ինչ է անում Կասպերը։ Միայն 2009 թվականի սկզբին է նա պարզել, որ կատուն ավտոբուսներ է նստում[1]։ Վարորդները նրան ասել են, որ կատուն մյուս ուղևորների հետ հերթ է կանգնում տան դիմացի կանգառում, և երբ իրեն դուր եկած ավտոբուսը գալիս է, նա նստում է և ցատկում իր սիրելի նստատեղին[6]։ Կասպերը ավտոբուսով կատարել է 18-կիլոմետրանոց շրջագայություն դեպի քաղաքի կենտրոն և վերադարձել է իր տան դիմացի ավտոբուսի կանգառ, որտեղ վարորդները նրան թույլ են տվել դուրս գալ՝ համոզվելով, որ նա չի իջել որևէ այլ կանգառում[1][3][8]։

Երբ Ֆինդենն իմացել է Կասպերի ավտոբուսային էքսկուրսիաների մասին, կապվել է First Devon & Cornwall ավտոբուսային ընկերության հետ, որը զգուշացրել է վարորդներին, որ նրանք հետևեն կատվին։ Ֆինդենը հուզվել է այն բանից, թե ինչպես են վարորդներն ու ուղևորները ամեն կերպ փորձում ընդունել Կասպերին և նրա անսովոր պահվածքը, և նամակ է գրել The Plymouth Herald-ին՝ շնորհակալություն հայտնելով բոլորին բարության համար։ Նրա նամակը հանգեցրել է նրան, որ The Herald-ը 2009 թվականի ապրիլին հոդված է հրապարակել Կասպերի մասին։ Բրիտանական լրատվական գործակալությունները վերահրապարակել են The Herald-ի հոդվածը, և Կասպերի պատմությունը արագ տարածվել է ազգային, այնուհետև՝ միջազգային մակարդակով[1]։

Կասպերը դարձել է հայտնի և հայտնվել է ամբողջ աշխարհի թերթերում ու կայքերում[3][9]։ Նրան անդրադարձել է BBC News-ը, որը կատվին նկարահանել է ավտոբուս նստելիս։ First Devon & Cornwall ընկերությունը իր որոշ ավտոբուսներ զարդարել է Կասպերի հսկայական նկարով և հայտարարել, որ մտադիր չի Կասպերից գանձել ավտոբուսի ուղեվարձը։ Հասարակայնության հետ կապերի մենեջեր Կարեն Բաքսթերն ասել է. «Կատուն իր տարիքի համար թոշակառու է, այնպես որ, այնուամենայնիվ, նա ավտոբուսի անվճար կտրոն կստանա»[5]։

Վրաերթ խմբագրել

2010 թվականի հունվարի 14-ին Կասպերին վրաերթի է ենթարկել մի տաքսի, որի վարորդը կանգ չի առել նրան օգնելու համար։ Ստացած վնասվածքներից կատուն սատկել է մինչև Ֆինդենը կհասցներ նրան անասնաբույժի մոտ։ Վթարի մասին լուրն արագորեն տարածվել է աշխարհով մեկ, որոշ թերթեր այն անվանել են փախուստ ճանապարհատրանսպորտային պատահարի վայրից[1][8]։ Ավելի ուշ Ֆինդենը կապ է հաստատել տաքսիների ընկերության հետ, բայց չի կարողացել մեղադրանք ներկայացնել, քանի որ բրիտանական ճանապարհային երթևեկության կանոնները վարորդների համար պարտադիր չեն դարձնում կատվին հարվածելուց հետո կանգ առնելը (թեև նրանք պետք է կանգնեն շանը հարվածելուց հետո)[10]։ Ֆինդենը Կասպերին դիակիզել է անասնաբույժի դիակիզարանում[11], բայց չի պահել նրա մոխիրը, քանի որ երբեք չէր պահել իր մյուս կատուների մոխիրը[12]։ Պլիմուտի ավտոբուսի վարորդները և ուղևորները, որոնք ճանաչում էին Կասպերին, հարգանքի տուրք են մատուցել նրան, իսկ Ֆինդենը ավտոբուսի կանգառում փակցրել է հետևյալ գրությունը.

  Տեղացիներից շատերը ճանաչում էին Կասպերին, որը սիրում էր բոլորին։ Նա նաև հաճույք էր ստանում ավտոբուսային ճանապարհորդություններից։ Ցավոք, վարորդը հարվածեց նրան և կանգ չառավ։ Կասպերը սատկել է ստացած վնասվածքներից։ Նրան շատ կկարոտեն... նա շատ սիրված ընտանի կենդանի էր, որն այնքան լավ բնավորություն ուներ։ Շնորհակալություն բոլոր նրանց, ովքեր ընկերացել էին նրա հետ[1]։
- Սյուզան Ֆինդեն
 

Ֆինդենը ցավակցություններ է ստացել ամբողջ աշխարհից, այդ թվում՝ Ավստրալիայից, Արգենտինայից, Ինդոնեզիայից և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներից[3][13]։ The Guardian-ը «Ի գովաբանություն... Կասպեր ճանապարհորդ կատվի» վերնագրով խմբագրական է հրապարակել[4]։

Ժառանգություն խմբագրել

2010 թվականի հունվարին Կասպերի սատկելուց հետո Սյուզան Ֆինդենը գրպանային գրող Լինդա Ուոթսոն-Բրաունի օգնությամբ գրել է մի գիրք, որը կոչվում է «Կասպեր. ճանապարհորդող կատուն» (անգլ.՝ Casper the Commuting Cat)[14]: Այն նկարագրում է Կասպերի սխրագործությունները, նրա փառքի նվաճումը և վաղաժամ վախճանը։ Գիրքն առաջին անգամ հրատարակվել է Միացյալ Թագավորությունում Simon & Schuster UK հրատարակչությունում՝ 2010 թվականի օգոստոսին[15], իսկ հետագայում թարգմանվել է վեց այլ լեզուներով[16]։

2010 թվականի հոկտեմբերին The Plymouth Herald-ը հայտնել է, որ քննարկվում է Կասպերի պատմության վերաբերյալ լիամետրաժ գեղարվեստական ֆիլմի նկարահաման հարցը, և որ բրիտանացի կինոռեժիսորը, ինչպես ասում են, ուսումնասիրում է պատմությունը։ The Herald-ն ասել է՝ ենթադրվում է, որ ֆինանսավորումը կազմակերպում է պրոդյուսերական մի ընկերություն, և որ Ֆինդենի դերը խաղալու համար դիտարկվել են երկու «բարձրակարգ դերասանուհիներ»[17]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Morris, Steven (2010 թ․ հունվարի 18). «Casper the commuting cat killed by hit-and-run driver». The Guardian. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 28-ին.
  2. «Casper book is cat's whiskers». The Herald. 2010 թ․ դեկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 28-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Joint, Laura (2010 թ․ օգոստոսի 4). «Tales of Casper the commuting cat from Plymouth». BBC News. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 29-ին.
  4. 4,0 4,1 «In praise of... Casper the commuting cat». The Guardian. 2010 թ․ հունվարի 19. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 29-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 Moore, Edd (2009 թ․ հուլիսի 29). «Cat rides bus so often it gets picture on side». The Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 28-ին.
  6. 6,0 6,1 «Commuter cat is star of bus route». BBC News. 2009 թ․ հուլիսի 29. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 29-ին.
  7. Finden, 2010, էջ 16
  8. 8,0 8,1 Jamieson, Amy (2010 թ․ հունվարի 19). «British Bus-Riding Cat Killed by Hit and Run Driver». People Pets. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
  9. Moore, Edd (2009 թ․ հուլիսի 29). «Our Casper story goes worldwide». The Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 30-ին.
  10. Finden, 2010, էջ 210
  11. Moore, Edd (2010 թ․ հունվարի 17). «Celebrity cat killed in hit and run». The Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 30-ին.
  12. Finden, 2010, էջ 193
  13. Moore, Edd (2010 թ․ հունվարի 17). «Casper the travelling cat will live on as character in book». The Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 30-ին.
  14. Moore, Edd (2010 թ․ ապրիլի 6). «Casper the cat book is due out in summer». The Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 27-ին.
  15. «Read all about Casper the cat's travelling tales». The Herald. 2010 թ․ օգոստոսի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 27-ին.
  16. «Chinese eat cats, says BBC presenter». The Daily Telegraph. 2010 թ․ նոյեմբերի 22. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 27-ին.
  17. «Film to be made about world-famous Plymouth bus-going cat Casper». The Herald. 2010 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել