Կասաբլանկա
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կասաբլանկա (այլ կիրառումներ)
Կասաբլանկա կամ Դար էլ-Բեյդա (իսպ.՝ Casablanca - «սպիտակ տուն», արաբ․՝ الدار البيضاء, Ադ-Դար Էլ-Բեյդա - «սպիտակ տուն»), քաղաք Մարոկոյում, նավահանգիստ Ատլանտյան օվկիանոսի ափին։ Քաղաքային պրեֆեկտուրա է, ֆինանսական և առևտրական կենտրոն։ 3 356 337 բնակիչ (2012)։ Խճուղիների հանգույց է, երկաթուղային կայարան, միջազգային օդանավակայան։ Կասաբլանկայում կազմակերպվում են ամենամյա միջազգային տոնավաճառներ։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Կասաբլանկա | |||||
| الدار البيضاء | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Մարոկկո | ||||
| Քաղաքապետ | Մոհամեդ Սահիդ | ||||
| Այլ անվանումներ | Անֆա | ||||
| Մակերես | 324 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 115 մետր | ||||
| Բնակչություն | 3 356 337[1] մարդ (2012) | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+0 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +44 20 | ||||
| Փոստային ինդեքս | 20000-20200 | ||||
| Փոստային դասիչ | 20000 à 20200 | ||||
| Պաշտոնական կայք | casablanca.ma (անգլ.) | ||||
| |||||
.svg)
Անվանում խմբագրել
7-րդ դարից ժամանակակից քաղաքի տեղում գոյություն է ունեցել Անֆա քաղաքը։ 1468 թվականին այն զավթեցին պորտուգալացիները և ավերեցին։
18-րդ դարի 2-֊րդ կեսին վերաշինվեց և անվանվեց Դար էլ-Բեյդա (արաբերեն՝ «Սպիտակ տուն»), որի իսպաներեն ձևն է Կասաբլանկա (Casa ― «տուն», Blanca ― «սպիտակ»)[2]։
Պատմություն խմբագրել
Միջին դարերում Կասաբլանկան եղել է հարուստ և հայտնի քաղաք։ Այն 1468 թվականին ավերվել է պորտուգալացիների կողմից, իսկ 1515 թվականին նորից վերակառուցվել է՝ դարձյալ պորտուգալավիների կողմից ։ 1755 թվականին ահեղ երկրաշարժը հիմնովին ավերեց Կասաբլանկան։ Դարձյալ սկսվեցին քաղաքի վերանորոգողական աշխատանքները։ 1907 թվականին քաղաքն օկուպացվեց ֆրանսիացիների կողմից։ Այդ ընթացքում քաղաքը մեծ ծաղկում ապրեց։ Ներկայիս քաղաքը կառուցվել է հնագույն Մավրոսի շրջակայքում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Կասաբլանկան համարվում էր դաշնակից երկրների զորքերի տեղակայման այն երեք ափերից մեկը, որոնք գտնվում էին Հյուսիսային Աֆրիկայում։ 1943 թվականի հունվարին քաղաքում տեղի ունեցավ Կասաբլանկայի խորհրդաժողովը, որին մասնակցում էին ԱՄՆ նախագահ Ֆրանկլին Ռուզվելտը և Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ուինսթոն Չերչիլը։ 1956 թվականին Մարոկկոյի անկախության հռչակումից հետո ֆրանսիացիների հեռացումը լուրջ տնտեսական դժվարություններ առաջացրեց Կասաբլանկայի համար։ Բայց ծաղկող զբոսաշրջությունն ու արդյունաբերության աճը հետ բերեցին բարգավաճումը։
Տնտեսություն և տրանսպորտ խմբագրել
Կասաբլանկան Հյուսիսային Աֆրիկայի խոշոր առևտրական քաղաքներից մեկն է։ Այն մնացած երկրների հետ կապվում է երկաթուղիներով, մայրուղիներով, օդային ճանապարհով, որն իրականացվում է Մուհամմեդ V միջազգային օդանավակայանով, իսկ ջրային կապն ապահովում է քաղաքի նավահանգիսը, որն աշխարհի ամենամեծ արհեստական նավահանգիստներից մեկն է[3]։ Մարոկկոյում կատարվող առևտրի զգալի մասն ապահովում է Կասաբլանկան։ Արտահանվում են հիմնականում հացահատիկային մշակաբույսեր, կաշի, բուրդ և ֆոսֆատներ։ Կասաբլանկան երկրի հիմնական արդյունաբերական կենտրոնն է։ Զարգացած է ձկնորսությունը, ձկան պահածոների արտադրությունը, փայտամշակման և կահույքի արտադրություն, շինանյութերի արդյունաբերություն, ապակու և ծխախոտի արդյունաբերություն։ Մարոկկոյի բանկային գործարքների կեսից ավելին կատարվում է Կասաբլանկայում։ Կասաբլանկայում ամեն տարի անցկացվում են միջազգային առևտրային ցուցահանդեսներ։
Վարչական շրջաններ խմբագրել
- Անֆա
- Աին դիյաբ
- Աին Շուկ
- Բեռնուսսի
- Բուշենտուֆ
- Ֆիդա
- Մահարիֆ
- Միդինա
Մշակույթ խմբագրել
- «Կասաբլանկա» (անգլերեն՝ Casablanca) ֆիլմը ռոմանտիկ կինոկատակերգություն է, որհ ռեժիսորն է Մայքլ Կյորտիսը, գլխավոր դերերում հանդես են եկել Համֆրի Բոգարտը և Ինգրիդ Բերգմանը։
Ֆիլմի իրադարձությունների հիմքում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբն էր, Մարոկոյի Կասաբլանկա քաղաքն այն ժամանակ գտնվում էր ֆաշիստական Ֆրանսիայի տիրապետության տակ[4]:
- «Գիշերը Կասաբլանկայում» ֆիլմը նկարահանվել է 1946 թվականին Մարկս եղբայրների մասնակցությամբ։
- «Դաշնակիցներ» ([անգլերեն՝Allied) ֆիլմի ռեժիսորն է Ռոբերտ Զամեկիսը, նկարահանվել է 2016 թվականին;
Գործողությունըները տեղի են ունենում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Կասաբլանկա քաղաքում։
- Համակարգչային Dreamfall: The Longest Journey խաղի մեկնարկն սկսվել էԿասաբլանկայից, որտեղից էլ մեծ ճանաչում ստացավ պատմության գլխավոր հերոս Զոի Կաստիլիոն։
- Ֆիլմ Ջոն Ուիկ 3։
- «Առաքելությունն անիրագործելի է։ Վտարվածների տոհմը» ֆիլմի գործողությունները մասամբ ծավալվում են Կասաբլանկայում։
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Casablanca
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
- ↑ «Casablanca – Encyclopedia of the Orient». Lexicorient.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 28-ին.
- ↑ Ossman S. Picturing Casablanca: Portraits of Power in a Modern City. — University of California Press, 1994. — С. 27. — 276 с. — ISBN 9780520914315
- ↑ «Chicago Sister Cities» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 6-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կասաբլանկա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 274)։ 
|