Խիրիշեն գյուղի փայտե եկեղեցի
Սուրբ Տիրամոր վերափոխման եկեղեցի (մոլդ.՝ Biserica de lemn din Hirișeni), փայտե ուղղափառ եկեղեցի, կառուցվել է 1642 թվականին, մոլդովական Խիրիշեն գյուղում։ Այժմ եկեղեցին Քիշնևի Գյուղի թանգարանի ցուցանմուշ է։ Քիշնևում կա ևս մեկ Սուրբ Տիրամոր վերափոխման եկեղեցի։
| Խիրիշեն գյուղի փայտե եկեղեցի | |
|---|---|
_-_jul_2015.jpg) | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Մոլդովա |
| Տեղագրություն | Քիշնև |
| Հիմնական ամսաթվերը | 1642 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Մոլդովայի Հանրապետության ճարտարապետական հուշարձան[1] |
| Հիմնադրված | 1642 |
| Բարձրություն | 27 ± 1 մետր |
| Շինանյութ | փայտ |
 | |
 | |
 Wooden church of Hirișeni Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Եկեղեցին կառուցվել է 1642 թվականին Խիրիշեն գյուղի բնակիչների կողմից և ի սկզբանե գտնվել է ոչ թե այդ գյուղում, այլ Խիրժաուկա գյուղի վանքում։ 1821 թվականին վանքը տեղափոխվել է այլ վայր, իսկ եկեղեցին քանդվել է և տեղափոխվել Խիրիշեն, որտեղ այն գործել է ինչև 1928 թվականը, երբ այնտեղ կառուցվել է քարե վանք։ Հին եկեղեցին շարունակվել է օգտագործվել որպես հոգեհանգստի ծեսերի անցկացման վայր[2]։
21-րդ դարի սկզբին շենքը շատ վատ դրության մեջ էր։ Այն չուներ տանիք, փայտե պատերը վնասվել էին անձրևից և ձյունից։ Քիշնևի ազգագրության թանգարանը գյուղի բնակիչների հետ բանակցություններ է սկսել` եկեղեցին մայրաքաղաք տեղափոխելու վերաբերյալ։ Ի վերջո բնակիչները համաձայնել են, և 2009 թվականին վանքը մասնատվել է և տեղափոխվել Քիշնև, որտեղ սկսվել են վերականգնման աշխատանքները[3]։ Վերականգնողները ձգտել են պահպանել այնքան նախնական տարրեր, որքան հնարավոր կլիներ, այդ պատճառով նրանք օգտագործել են փայտե յուրօրինակ իրեր ու մշակել են դրանք հատուկ նյութերով` դիմացկություն ապահովելու համար։ Տանիքը նորից է կառուցվել[4]։
2011 թվականին եկեղեցին օծվել է Սուրբ Տիրամոր վերափոխման անունով։ Սա Մոլդովայի Հանրապետության հնագույն կրոնական հուշարձանն է, ինչպես նաև` երկրի ամենամեծ փայտե եկեղեցին` 27 մետր բարձրությամբ[5]։ Ազգագրության թանգարանի քարտուղղար Վարվարա Բուզիլեն հայտարարել է, որ եկեղիցն իր տեսակով միակն է Մոլդովայի Հանարպետությունում (2011 թվականի տվյալներով)։ Նա նշել է. «Եկեղեցու հյուսիսային մոլդովական ոճն այն նմանեցնում է Բուկովինայի եկեղեցիներին։ Ներկայումս մենք այս տեսակի երկրորդ եկեղեցին չունենք»։ Հայտնի է նմանատիպ ևս մեկ եկեղցու գոյության մասին, որը, սակայն, քանդվել է 1980-ական թվականներին[4]։
Պատկերասրահ խմբագրել
Հին եկեղեցու քանդում խմբագրել
Վերականգնում խմբագրել
Օծման ծիսակատարություն խմբագրել
Եկեղեցին այսօր խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Registrul Monumentelor Republicii Moldova
- ↑ «Biserica medievală "Adormirea Maicii Domnului", Muzeul Satului, or. Chișinău». ortodox.md. 2012 թ․ մայիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ «Biserica de lemn din Hirișeni, montată la Muzeul Satului din Chișinău». Jurnal de Chișinău. 2011 թ․ սեպտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «O biserica de lemn veche din 1642 poate fi vizitată la Muzeul Satului». Timpul de dimineață. 2011 թ․ սեպտեմբերի 27. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ «Biserica din Hirișeni – strămutată la Chișinău». ortodox.md. 2014 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.