Լինա Գեյդ (անգլ. Leena Gade), մարտ 1976, Perivale, Իլինգ, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի մրցարշավային ինժեներ, առաջին կինը, որն այս մրցարշավի ընթացքում շահել է «24 ժամվա Լե Մանան»։

Լինա Գեյդ
անգլ.՝ Leena Gade
Դիմանկար
Ծնվել էմարտ 1976 (48 տարեկան)
ԾննդավայրPerivale, Իլինգ, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունՄանչեսթերի համալսարան
Մասնագիտությունճարտարագետ
ԱշխատավայրԱուդի
 Leena Gade Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք և կրթություն խմբագրել

Լինա Գեյդը ծնվել է Լոնդոնի Պերիվելեի արվարձանում` Հնդկաստանից ներգաղթածների ընտանիքում[1]։ Նա իր մանկությունն ու պատանեկությունն անցկացրել է Անգլիայում, բացառությամբ 9-ից 12 տարեկան ընկած ժամանակահատվածի, երբ ընտանիքը տեղափոխվել է Հնդկաստան։ Այդ ժամանակ Լինան և նրա կրտսեր քույրը՝ Թինան (որը հետագայում նույնպես դարձել է մրցարշավային ինժեներ[2]), սկսել են հետաքրքրվել տեխնիկայով։ Անգլիա վերադառնալով՝ նրանք սկսել են դիտել Ֆորմուլա 1-ի մրցավազքերը[3][4] հեռուստացույցով։ Քույրերը լրջորեն հետաքրքրված էին ավտոարշավներով, և նրանց հետաքրքրում էր ոչ թե սպորտային շքեղությունը, այլ թե ինչպես են աշխատում մրցարշավային մեքենաները[5]։

Լինա Գեյդն ավարտել է Մանչեստրի համալսարանը` ստանալով օդատիեզերական ճարտարագիտության մագիստրոսի կոչում[4]։

Գործունեություն խմբագրել

Համալսարանն ավարտելուց հետո Գեյդը 6,5 տարի աշխատել է Jaguar-ում` որպես մեքենայականացման ինժեներ[6], և անհաջող կերպով ռեզյումեներ է ուղարկել Ֆորմուլա 1-ի թիմին[4]։ Ժամանակ առ ժամանակ նա մասնակցել է` որպես մրցարշավի մեքենաբան` Ֆորմուլա BMW-ում, A1 Գրան Պրի-ում, Gran Turismo-ում[4]։ 2006 թվականին նա առաջին անգամ մասնակցել է «Լե Մանա 24 ժամվա ընթացքում» մրցարշավին` որպես Chamberlain-Synergy Motorsport թիմի անդամ՝ մրցելով LMP1 դասում[3][5]։

2007 թվականից սկսած Գեյդն աշխատել է Audi Sport Team Joest–ում. նախ ՝ ամերիկյան Լե Մանա սերիայի կազմում՝ Ալան Մակնիշի հետ, ապա՝ «Լե Մանա 24 ժամվա ընթացքում»-ի կազմում՝ Անդեր Լոտտերի, Մարսել Ֆեսսլերի, Բենուա Թրելույեի անձնակազմի հետ, որոնք 2011 թվականին հայտնվել են ծանր վիճակում` (Audi երկու այլ անձնակազմեր թոշակի են անցել շրջապատման բախումից հետո), կարողացել են առաջին հաղթանակին հասցնել մոտակա հետապնդողից ընդամենը 13.8 վայրկյանով[4]։ Ավելի ուշ` նրան հաջողվել է կրկնել հաջողությունները «Լե Մանա 24 ժամվա ընթացքում» (2012), «Լե Մանա 24 ժամվա ընթացքում» (2014)[7]։

2016 թվականին, «Լե Մանա 24 ժամվա ընթացքում», Գեյդը տեղափոխվել է Bentley[8][9], իսկ 2018 թվականի սկզբին միացել է Schmidt Peterson Motorsports-ի թիմին՝ Ջեյմս Հինչկլիֆֆի հետ աշխատելու համար՝ դարձել է IndyCar սերիայի առաջին կին մրցարշավային ինժեներ[10]։ Այնուամենայնիվ, SPM-ում Գեյդը երկար չի մնացել, թիմից հեռացել է այն բանից հետո, երբ Հինչկլիֆֆը չի կարողացել նվաճել Ինդիանապոլսի 500 մղոնը[11]։

2019 թվականին Գեյդը` որպես աշխատող, վերադարձել է Ռեյնհոլդ Յոստի թիմ՝ մրցելով Mazda-ի հետ` IMSA-ի սպորտային մեքենաների առաջնությունում[12]։ Նույն տարվա դեկտեմբերին նա ղեկավարել է FIAGT սերիայի հանձնաժողովը[13]։

Մրցանակներ և հասարակական գործունեություն խմբագրել

2012 թվականի դեկտեմբերին Գեյդը ճանաչվել է «Տարվա մարդ»՝ Համաշխարհային տոկունության մրցարշավում, և պարգևատրվել C&R Racing Women in Technology award-ով[14][15]։

2016 թվականի հունվարին Բրիտանական կանանց ակումբը Լինա Գեյդին պարգևատրել է լորդ Ուեյքֆիլդի մրցանակով[16]։

2013 թվականին Գեյդը դարձել է FIA կոմիսիայի հանձնաժողովի անդամ` ավտոտրանսպորտային միջոցառումներում կանանց մասնակցության հարցերով[16][17], 2013-2014 թվականներին եղել է Formula Student-ի դեսպան[14]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Interview with the First lady of Le Mans- Leena Gade». Female Racing News (անգլերեն). 2014 թ․ հունվարի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 12-ին.
  2. Paul Hudson (2011 թ․ հունիսի 5). «Goodwood Festival of Speed 2011: sister act». Telegraph (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 13-ին.
  3. 3,0 3,1 Leena Gade - The First Female Engineer to Win Le Mans.(անգլ.) ՅուԹյուբում
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «"Восемь решительных женщин": Лина Гейд». ru.motorsport.com. 2015 թ․ մարտի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 13-ին.
  5. 5,0 5,1 Giles Richards. (2012 թ․ ապրիլի 28). «Leena Gade's long road to success as a female motorsport engineer | Sport». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 13-ին.
  6. Leena Gade. (2013 թ․ մարտի 7). «Life in the Fast Lane». The Huffington Post (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 13-ին.
  7. Giles Richards (2014 թ․ սեպտեմբերի 19). «Leena Gade hungry for Audi victory in World Endurance Championship | Sport». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.
  8. Jim Pedley. (2016 թ․ հունիսի 16). «Le Mans To Be Leena Gade's Swansong At Audi». Racin’ Today (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 14-ին.
  9. Джейми Клейн. (2016 թ․ ապրիլի 15). «Легендарный инженер Audi покинет команду». ru.motorsport.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 14-ին.
  10. «Лина Гейд стала инженером Джеймса Хинчклиффа». Autosport.com.ru. 2018 թ․ հունվարի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 5-ին.
  11. Владимир Башмаков (2018 թ․ հուլիսի 6). «Джеймс Хинчклифф победил в Айове». Autosport.com.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 5-ին.
  12. Marshall Pruett (2019 թ․ հունվարի 2). «Major changes ahead for Mazda Team Joest». RACER (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 13-ին.
  13. Иван Матушкин (2019 թ․ դեկտեմբերի 15). «Соавтор побед Audi в Ле-Мане стала главой комиссии FIA по GT». ru.motorsport.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 13-ին.
  14. 14,0 14,1 «Leena Gade». IMechE (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին.
  15. Fiona Miller. (2012 թ․ դեկտեմբերի 18). «Leena Gade − The first lady of endurance racing». FIA World Endurance Championship (անգլերեն). FIA/ACO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին.
  16. 16,0 16,1 «Гейд получила престижную награду». ru.motorsport.com. 2016 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.
  17. Fiona Miller. (2013 թ․ սեպտեմբերի 9). «Leena Gade appointed to FIA Commission for Women in Motorsport role». FIA World Endurance Championship. FIA/ACO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 15-ին.