Վիքիպեդիա

Լիբանանի ազգային գրադարան

Լիբանանի ազգային գրադարան (արաբ․՝ المكتبة الوطنية اللبنانية‎‎, ֆր.՝ Bibliothèque nationale du Liban), Բեյրութում գտնվող մշակութային օբյեկտ։ 1979 թվականից սկսած այն փակ է հանրության համար Լիբանանում տեղի ունեցած քաղաքացիական պատերազմի պատճառով, իսկ նրա պահպանված հավաքածուները զետեղված են պահոցում։ Գրադարանի հավաքածուի վերականգնումն ու նոր շենքի կառուցման պլանավորումը սկսվել են 1999 թվականին։

Լիբանանի ազգային գրադարան
Երկիր Լիբանան
Տեսակազգային գրադարան
Հիմնվել է1921
Այլ տվյալներ
Կայքbnl.gov.lb/English/index.html​(անգլ.)

Պատմություն խմբագրել

Գրադարանը հիմնադրվել է Ֆիլիպ դը Տարազիի կողմից 1921 թվականին՝ 2000 գրքի, շատ հազվագյուտ ձեռագրերի և ազգային թերթի առաջին հրատարակումների նվիրաբերումից հետո[1]։ Տարազիի կարգադրման մեջ գրված է եղել, որ իր նվիրաբերությունները պետք է դառնան «բեյրութական մեծ գրադարանի հիմքը»[1]։ 1922 թվականին գրադարանի ղեկավարությունը հանձնվել է Կրթության ազգային նախարարությանը[2]։ 1937 թվականին գրադարանը տեղափոխվել է Լիբանանի Ազգային ժողովի շենք[2]։

Լիբանանական կառավարությունը որոշում է, որ 1924 թվականից սկսած Լիբանանում տպագրված յուրաքանչյուր գրքի պատճենը պետք է հանձնվի գրադարանին, ինչպես նաև այն, որ գրադարանին պետք է տրամադրվի ութ աշխատակից[1]։ Պարտադիր նմուշի մասին օրենքը, որին երբեք չեն հետևել, պաշտոնապես ընդունվել է 1949 թվականին[2]։ Բացի դրանից, կառավարությունն ի վիճակի չէր ապահովել գրադարանը որակավորում ստացած գրադարանավարներով կամ մշակութային կազմակերպության հստակ առաջադրանքներով[2]։

Գրադարանը պարբերաբար ռմբակոծվել և թալանվել է Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ[1]։ Իր ժամանակին գրադարանի հավաքածուն կազմում էր 100000 հատոր և 2000 հազվագյուտ ձեռագիր, որի անհայտ մի մասը այրվել կամ գողացվել է[2]։ 1979 թվականին գրադարանը փակվել է, պահպանված ձեռագրերը և փաստաթղթերը պահվում էին Ազգային արխիվում, իսկ տպագրված գրքերը 1982-1983 թվականների միջև եղած ժամանակահատվածում պահվում էին առանձին շենքում[1]։ Լիբանանական ազգային գրադարանը 1990-ական թվականներին գոյություն ուներ միայն թղթի վրա[2]։

1998 թվականին ազգային գրադարանի վերակառուցման նպատակով ձևավորվում է Լիբանանի հակաքարոզչական ասոցիացիան՝ Ժան-Պյերո Ֆատալի հավատարմագրությամբ։ Շարժումը ստանում է աջակցություն հօգուտ ծրագրի։

Հաջորդ տարի եվրոպական հանձնաժողովը, լիբանանական կառավարությանը օգնություն տրամադրելու նպատակով, որոշում է Բեյրութ ուղարկել հետազոտական առաքելություն։ Այդ ներկայացուցչությունը ուղարկվում է «հավաքական հիշողության» ցուցահանդեսից անմիջապես հետո, որը ներկայացվել է լիբանանական մայրաքաղաքում՝ Սուրսոկ թանգարանում։ Նրա նպատակն էր գրադարանի վերականգման ծրագրի կարևորության վրա կենտրոնացնել ամբողջ ուշադրությունը։ Լիբանանական կառավարությունը, համաձայն ճարտարապետ Ժան-Մարկ Բոնֆիլսի մշակած նախագծերի, որոշում է ազգային գրադարանը տեղավորել Լիբանանի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետ (Սայանեխ շրջանում)։

Ազգային գրադարանի նոր շենքի կառուցման պլանավորումը սկսվել է 1999 թվականին[3]։ Գրադարանի առաջ նպատակ էր դրված դառնալու Լիբանանում հրատարակվող գրքերի և արաբական աշխարհում Լիբանանի մասին հրատարակվող բոլոր հրապարակումների պահոցը[3]։ Նախագիծը, որում հաշվի է առնվել նաև հավաքածուների վերականգնման անհրաժեշտությունը, գնահատվել է 7 միլիոն ԱՄՆ դոլլար, որից 1,5 միլիոն ԱՄՆ դոլլարը նվիրաբերվել է Եվրոպական միության կողմից, իսկ մնացածը խոստացել են առանձնացնել մյուս կառավարություններն ու մասնավոր բարերարները[3]։ 2006 թվականին ավելի քաղ 3000 հատորներ վերականգնվել են[4]։ Գրադարանի հավաքածուները կրկին վտանգված էին 2006 թվականի լիբանանյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ, երբ իզրայելացիները ռմբակոծում էին Բեյրութի նավահանգստի մոտակա պահեստները[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Manguel, Alberto (2006), The Library at Night, New Haven & London: Yale University Press, ISBN 978-0-300-13914-3.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Wedgeworth, Robert (1993), World Encyclopedia of Library and Information Services, ALA Editions, ISBN 0-8389-0609-5.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Cochrane, Paul (2004 թ․ մայիսի 22), «Plan for national library gives reading a boost», The Daily Star, Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 21-ին, Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Northam, Jackie (2006 թ․ օգոստոսի 1), A Fight to Save Lebanon's Rare Manuscripts, National Public Radio, Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Fattal, Jean-Pierre — Plea for a National Library in Lebanon — 125 pages + Tables — Beirut, 1998. — To read the Plea in French (PDF format)
  • Meho, Lokman I.; Nsouli, Mona A. (1999), Libraries and Information in the Arab World: An Annotated Bibliography, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-313-31098-X.
  • Dominique Arot; Perrin, Georges. — La Bibliothèque nationale du Liban : état des lieux et perspectives. — Ministère de la Culture et de la Francophonie, 1994.
  • Cavalera, André ; Payen-Faucher, Marie-Ève. — Rapport d’évaluation du projet de réhabilitation de la Bibliothèque nationale du Liban. — 2001.
  • MERS. — Ihya’ wa iadat ta’hil dar al kutub al wataniyyah [Renaissance et réhabilitation de la Bibliothèque nationale]. — Document non publié, 1993.
  • Perrin, Georges, «Pour une renaissance de la Bibliothèque nationale du Liban», BBF, no 6, 1999, p. 68-71.
  • Perrin, Georges ; Visser, H. — La Bibliothèque nationale du Liban : propositions pour un projet de réinstallation : rapport à la commission européenne (DG1B). — Bruxelles : Union européenne, 1999.
  • Stephan-Hachem, Maud. «La bibliothèque nationale du Liban : entre les aléas de l’histoire et l’acahrnement de quelques uns», BBF, 2005, n° 1, p. 48-53.
  • Taleb, Ahmad, «Dar al-Kutub al-Lubnaniyyah : al-nash’ah, al-waqi’ wa al- murtajah» (La bibliothèque nationale du Liban : constitution, situation, et perspectives), Bulletin de l’association des bibliothèques libanaises, vol. 6, no 1, automne 1998, p. 27-36.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լիբանանի_ազգային_գրադարան&oldid=9506627» էջից