Վիքիպեդիա

Իրաք և Աֆղանստան (հուշակոթող)

«Իրաք և Աֆղանստան» հուշահամալիր (անգլ.՝ Iraq and Afghanistan Memorial), բրիտանացի քանդակագործ Փոլ Դեյի հուշարձանը, ստեղծված 2017թ.։ Գտնվում է Լոնդոնի Victoria Embankment Gardens-ում, Մեծ Բրիտանիա։ Բացել է Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Ելիզաբեթ II-ը։

Իրաք և Աֆղանստան (հուշակոթող)
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակպատերազմի հուշահամալիր
ՔանդակագործPaul Day (1967 - )?[1]
Ստեղծում2017
Բարձրություն5,5 մետր
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
Պատմական երկիրՄիդլեքս
ՔաղաքVictoria Embankment Gardens?[1]
ԲնակավայրՎեստմինստեր[1] և Լոնդոն
Նյութբրոնզ և Portland limestone?
 Iraq and Afghanistan Memorial Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

Հուշահամալիրը նախատեսված էր հարգելու ինչպես Պարսից ծոցի պատերազմում, Աֆղանստանում և Իրաքում ծառայած զինվորականներին, այնպես էլ քաղաքացիական անձանց, ովքեր աշխատել են բարելավելու այս երկրների բնակիչների կյանքը մարդասիրական օգնության բաշխման, կրթության զարգացման և զարգացման միջոցով՝ առողջապահություն, կառավարում և ենթակառուցվածքներ[2][3]։ Ընդհանուր առմամբ, 1990-2015 թվականներին, այսինքն՝ Իրաքի և Աֆղանստանի պատերազմների ժամանակ, մահացել է Մեծ Բրիտանիայի 682 քաղաքացի[4][5]։ 2014 թվականի նոյեմբերի 8-ին, Հիշատակի կիրակի օրը, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնը հայտարարեց իր խնդրանքը, որ Լորդ Ստիրուպը, 2006-ից 2010 թվականներին պաշտպանության շտաբի նախկին ղեկավարը, ով ղեկավարել է գործողությունները Իրաքում և Աֆղանստանում, նախագահելու հոգաբարձուների խորհուրդը դրամահավաքի և կառուցման գործում՝ ազգային հուշահամալիր այս պատերազմների մասնակիցներին[6][7]։ Բացի լորդ Ստիրուպից, հուշահամալիրի հոգաբարձուների խորհրդի կազմում ընդգրկված էին լորդ Բոյսը և լորդ Ուոքերը՝ պաշտպանության շտաբի նախկին ղեկավարները համապատասխանաբար 2001-2003 և 2003-2006 թվականներին, ինչպես նաև քանդակագործ Փոլ Դեյը[8]:.

The Sun թերթի խմբագիրները հանդես են եկել այս նախաձեռնության օգտին[6] և դիմել Մեծ Բրիտանիայի խոշորագույն ընկերություններին ֆինանսական աջակցության խնդրանքով[9]։ Ձեռնարկվել է նաև դրամահավաքի արշավ՝ «DUTY» տեքստով հաղորդագրություններ ուղարկելով տարբեր համարների, որոնցից 3 կամ 10 ֆունտ է դեբետագրվել, ինչպես նաև զանգահարելով կոնկրետ հեռախոսահամար՝ մինչև 10,000 ֆունտ նվիրաբերելու համար[10]։ 2015 թվականի մարտին արդեն հավաքվել էր 750,000 ֆունտ, քանի որ այն բանից հետո, երբ լորդ Էշկրոֆթը 50,000 ֆունտ նվիրաբերեց, գանձապետարանի կանցլեր Ջորջ Օսբորնը հայտարարեց, որ կառավարությունը ևս 500,000 ֆունտ է հատկացրել բանկերին LIBOR-ի տվյալները կեղծելու համար[11][12]։ Արդեն նույն տարվա հուլիսին, այսինքն՝ քարոզարշավի մեկնարկից ութ ամիս անց, գործարար Ջոն Քոդվելի 50 հազար նվիրատվությունից հետո հավաքվել է ամբողջ պահանջվող գումարը՝ 1 մլն ֆունտ ստերլինգ[13]։

Հուշահամալիրի դիզայնe8ը քանդակագործ Դեյն է, ով աշխատում էր Ֆրանսիայում[14][15]։ Հուշարձանի համար նախատեսված 10 քարե բլոկները, որոնցից ամենամեծը կշռում էր 7000 կգ, հանվել են Ջորդանսի հանքից, այնուհետև քանդակագործի դիզայնով փորվել են stoneCIRCLE-ում, որը հիմնված է Բեսինգսթոքում[16]։ Հուշարձանի նախագծմանը, դիզայնի մշակմանը և շինարարությանը մասնակցել են Atkins ընկերության նախագծող ինժեներները և Donald Insall Associates ճարտարապետական ​​ֆիրմայի աշխատակիցները[8][17]։ Հուշահամալիրը կանգնեցվել է Վեսթմինսթերում գտնվող Victoria Embankment Gardens-ում՝ Թեմզա գետի և Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարարության կենտրոնակայանի միջև, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի և Կորեական պատերազմի հուշարձաններով հարուստ տարածքում[3][5][18]։.

2017 թվականի մարտի 9-ին հուշահամալիրը բացվեց Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Ելիզաբեթ II-ի կողմից՝ Էդինբուրգի դուքս Ֆիլիպի, Ուելսի արքայազն Չարլզի, Կոռնուոլի դքսուհի Կամիլլայի, Քեմբրիջի դուքս Ուիլյամի, Քեմբրիջի դքսուհի Քեթրինի, Ուելսի արքայազն Հենրիի, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Թերեզա Մեյի և նրա նախորդներ Ջոն Մեյջորի, Թոնի Բլերի և Դեյվիդ Քեմերոնի, պաշտպանության հարցերով պետական քարտուղար Մայքլ Ֆելոնի, կառավարության նախարարների, և ընդհանուր առմամբ մոտ 2500 մարդու, այդ թվում՝ վետերանների և նրանց հարազատների ներկայությամբ[3][5][18][19][20][21]։ Բացմանը նախորդել է ձիավոր գվարդիականների շքերթը և ծիսակարգը, որը անցկացրել է նավատորմի հոգևորականը, արժանապատիվ Իան Ուիթլին[18][21]։ Այնուհետև տեղի ունեցավ ընդունելություն վետերանների և նրանց ընտանիքների անդամների համար, որը կազմակերպել էր Բրիտանական թագավորական լեգեոնը[15][22]։ Էդինբուրգի դուքսը արարողության ժամանակ նշել է, որ չի կարողացել տեսնել հուշահամալիրի մակագրությունները, որից հետո քանդակագործ Դեյը խոստացել է շտկել այդ թերությունը[23]։ Որոշ զոհվածների հարազատներ և մերձավորներ քննադատեցին արարողությունը այն բանի համար, որ իրենք չհրավիրվեցին, ինչպես նաև Թոնի Բլերի ներկայության պատճառով, որի օրոք Մեծ Բրիտանիան ներգրավվեց Իրաքի պատերազմում[3][18]։ Ավելի վաղ պատերազմի այրիների քննադատության պատճառով վարչապետ Մեյը ստիպված էր բացատրություն տալ Համայնքների պալատին[24][25]։ Քննադատվեց նաև հուշահամալիրի գաղափարը. Ըստ աֆղանական ծագումով The Independent-ի սյունակագրի՝ ոչ մի պատերազմ կայունություն չի բերել ո՛չ Իրաքին, ո՛չ Աֆղանստանին՝ միայն ոչնչացնելով այս երկրների մշակույթն ու ապրելակերպը[26]։

Կազմ խմբագրել

Հուշահամալիրը բաղկացած է երկու պորտլանդական քարե մոնոլիտներից՝ 33 տոննա քաշով և 19 ֆուտ (5,5 մետր) բարձրությամբ։ Քարի մի կողմում վերևում փորագրված է «ԻՐԱՔ», իսկ ներքևում՝ «ԱՖՂԱՆԻՍՏԱՆ», իսկ մյուս կողմում՝ համապատասխանաբար՝ «ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ» և «ՊԱՐՏԱԶՄՈՒԹՅՈՒՆ»։ Յուրաքանչյուր քարի կողերը միտումնավոր թողնված են չկտրված՝ խորհրդանշելով Իրաքի և Աֆղանստանի ժայռոտ տեղանքը, պատերազմների հակասական արդյունքները և դրա շուրջ հանրության վեճը։ Քարերը միմյանցից մի փոքր հեռու են կանգնած՝ որպես հասարակության մեջ կարծիքների բաժանման ակնարկ, և միևնույն ժամանակ միավորված են հսկայական բրոնզե մեդալիոնով՝ ռազմական թեմաներով ռելիեֆով։ Մի կողմից անընդմեջ պատկերված են մարտական ​​իրավիճակում հայտնված մի քանի զինվորներ, իսկ մյուս կողմից՝ Իրաքի և Աֆղանստանի բնակիչներին բժշկական և հումանիտար օգնություն ցուցաբերող քաղաքացիական անձինք, տարեցներ, կանայք և երեխաներ։ Ի տարբերություն նմանատիպ հուշարձանների՝ այս հուշահամալիրը չի պարունակում զոհերի անունները, այդ իսկ պատճառով այն հուշարձան է բոլոր նրանց, ովքեր ծառայել են Մեծ Բրիտանիային՝ թե՛ զինվորականներին, թե՛ քաղաքացիական անձանց[3][5][16][18][21][26][27]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 http://www.bbc.co.uk/news/uk-39202897
  2. ↑ «Iraq and Afghanistan memorial». Правительство Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Caroline Davies (2017 թ․ մարտի 9). «Queen unveils Iraq and Afghanistan war memorial amid fury at Blair presence». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  4. ↑ «Iraq and Afghanistan memorial to mark 25 years of war unveiled in London». Sky News. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Iraq and Afghanistan Memorial unveiled in London». Правительство Великобритании. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Craig Woodhouse, David Willetts (2014 թ․ նոյեմբերի 9). «'A new war memorial will ensure that long after we are gone, our generation's sacrifices will be honoured'». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  7. ↑ «Afghan and Iraq war memorial plan announced». BBC News. 2014 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 «The Iraq and Afghanistan Memorial official brochure». Правительство Великобритании. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  9. ↑ Craig Woodhouse, David Willetts (2014 թ․ նոյեմբերի 23). «Dig Deep for the Desert Heroes». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  10. ↑ Craig Woodhouse (2015 թ․ մարտի 8). «Do your duty for Britain's desert heroes». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  11. ↑ Craig Woodhouse (2015 թ․ մարտի 15). «£750k memorial campaign fund soars after double boost». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  12. ↑ Craig Woodhouse (2016 թ․ նոյեմբերի 24). «LIBOR funding flows for military community». Правительство Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  13. ↑ Craig Woodhouse (2015 թ․ հուլիսի 11). «Victory! Desert heroes get their memorial». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  14. ↑ Craig Woodhouse (2016 թ․ հուլիսի 10). «Work begins on £1million war memorial funded by Sun on Sunday campaign». The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 «Iraq and Afghanistan Memorial to be unveiled in London». Правительство Великобритании. 2017 թ․ հունվարի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Iraq, Afghanistan, Gulf War Memorial». stoneCIRCLE. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  17. ↑ «Iraq and Afghanistan Memorial unveiled in London». Atkins[en]. 2017 թ․ մարտի 9. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 «Iraq and Afghanistan wars memorial unveiled». BBC News. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  19. ↑ «DFID staff attend unveiling of the Iraq and Afghanistan memorial». Правительство Великобритании. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  20. ↑ «Queen Officially Unveils Iraq And Afghanistan Memorial». Forces.net[en]. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 «Queen thanks military who helped bring 'peace' to Iraq and Afghanistan at national memorial service». The Telegraph. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  22. ↑ «Iraq and Afghanistan Memorial unveiled by the Queen». Королевский британский легион. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  23. ↑ Hannah Furness (2017 թ․ մարտի 9). «Artist may tweak new Iraq and Afghanistan memorial after Duke of Edinburgh said he can't read it». The Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  24. ↑ «Widows Slam Handling Of Iraq Afghanistan Memorial Unveiling». Forces.net[en]. 2017 թ․ մարտի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  25. ↑ «MoD Backtracks Over Memorial Unveiling». Forces.net[en]. 2017 թ․ մարտի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  26. ↑ 26,0 26,1 Sarah Sahim (2017 թ․ մարտի 13). «The British Iraq and Afghanistan war memorial celebrates those who destroyed my country». The Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  27. ↑ «Portland Stone Iraq & Afghanistan memorial unvieled». Albion Stone[en]. 2017 թ․ մարտի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.

Աղբյուրներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իրաք_և_Աֆղանստան_(հուշակոթող)&oldid=9959690» էջից