Իսրայելի ադամանդի արդյունաբերություն

Իսրայելի ադամանդի արդյունաբերությունը, համաշխարհային կարևոր տեղ է զբաղեցնում ադամանդների մեծածախ արտադրության մեջ։ 2010 թվականին Իսրայելը դարձավ Քիմբերլի սերտիֆիկացման գործընթացի համակարգի նախագահը[1]։ 2016 թվականի դրությամբ կտրված ադամանդները կազմում էին Իսրայելի ընդհանուր արտահանման 23,2% - ը։ Ադամանդները Իսրայելի ամենամեծ արտահանումն է և կազմում է համաշխարհային արտադրության 12% - ը[2][3]։

Իսրայելի ադամանդի արդյունաբերություն
ադամանդի արդյունաբերություն, aspect in a geographic region Խմբագրել Wikidata
Թեմայով վերաբերում էադամանդի արդյունաբերություն Խմբագրել Wikidata
Ռամաթ Գանայի ադամանդի փոխանակման տարածք
Ադամանդի փոխանակման համալիր Ռամաթ Գանա, Իսրայել 2024թ
Թեյի պլանտացիա ծովի մակարդակից մոտ 1800 մ բարձրության վրա Հապուտալեում, Հիլ Քանթրի

Պատմություն խմբագրել

Նախապետական ծագում խմբագրել

 

Այն, ինչ վիճակված էր դառնալ իսրայելական ադամանդագործության արդյունաբերություն, սկսվեց 1937 թ. - ին՝ Իսրայել պետության ձևավորումից տասնմեկ տարի առաջ, երբ Բելգիայից ներգաղթած Ռումինիայից երկու ադամանդագործ փորձագետներ Աշեր Անշել Դասկալը և Զվի Ռոզենբերգը Պետահ Տիկվայում բացեցին ադամանդագործության առաջին գործարանը[4]։ 1938 թվականին վերացվեց չմշակված քարերի ներմուծման 15% տուրքը։ Մինչև 1944 թվականը արդյունաբերության մեջ աշխատում էին 33 գործարաններում 3300 հրեա աշխատողներ, որոնց ներդրումները կազմում էին 1,320,000 Ֆունտ ստեռլինգ։ Արտահանման արժեքը կազմել է ավելի քան 3,200,000 Ֆունտ ստեռլինգ, հիմնականում Միացյալ Նահանգներ, Կանադա և Հնդկաստան։ Այդ տարվա մեջ ադամանդների արտահանման արժեքը ամենամեծն էր Պաղեստինից արտահանված ցանկացած ապրանքների համեմատ[5]։

 
Ադամանդի մշակման գործարան, Նեթանիա, 1945

1944-1948 թվականներին արդյունաբերությունը տուժեց աճող անօրինականությունից և 1948 թվականի փետրվարին ամբողջովին փակվեց[6]։

Իսրայել պետության գոյության առաջին տարիները խմբագրել

Պետության հռչակումից հետո սպառողական տնտեսությունն անցավ ռազմական տնտեսության։ Դա տեղի ունեցավ ադամանդի ճգնաժամի պայմաններում, երբ պատերազմից ավերված շատ տնտեսություններ փորձեցին վերականգնել։

Իսրայելի գոյության առաջին տասնհինգ տարիների ընթացքում Յաֆայի ադամանդներն ու նարինջները նոր պետության հիմնական արտահանումն էին կազմում[7]։

Փակվելուց հետո 1948 թ. - ին հասնելով իր ամենացածր մակարդակին, արդյունաբերությունը շարունակեց աճել՝ դառնալով ադամանդի արդյունաբերության համաշխարհային առաջատար։

Ներկա վիճակը խմբագրել

21-րդ դարի սկզբին Իսրայելը Բելգիայի և Հնդկաստանի հետ միասին հանդիսանում է ադամանդների արտադրության աշխարհի երեք խոշորագույն կենտրոններից մեկը։ 2012 թ. - ին Իսրայելից ադամանդների զուտ արտահանումը նվազել է 22,8% - ով, քանի որ ադամանդների արտահանումը նվազել է մինչև 5,56 միլիարդ դոլար՝ 2011 թ. - ի 7,2 միլիարդ դոլարից։ Անմշակ ադամանդի զուտ արտահանումը նվազել է 20,1% - ով և կազմել 2,8 միլիարդ դոլար, իսկ ադամանդի զուտ արտահանումը նվազել է 24,9% - ով և կազմել 4,3 միլիարդ դոլար, մինչդեռ չմշակված ադամանդի զուտ ներմուծումը նվազել է 12,9% - ով և կազմել 3,8 միլիարդ դոլար։ Ադամանդի ամենամեծ շուկան Միացյալ Նահանգներն է, որը կազմում է ադամանդի ընդհանուր արտահանման 36% - ը, մինչդեռ Հոնկոնգը շարունակում է մնալ երկրորդ տեղում՝ 28% - ով, իսկ Բելգիան՝ 8% - ով, երրորդ տեղում է[8][9][10][11]։

2007թվականին, երբ ադամանդները դեռ կազմում էին Իսրայելի ընդհանուր արտահանման գրեթե 24% - ը[12], երկրում մշակվել է համաշխարհային ադամանդների 12% - ը (իրենց արժեքով)[13]։ 2010 թվականին այդ թիվը նվազել է մինչև 9%[14]։ 2016 թվականի դրությամբ ադամանդի մասնաբաժինը Իսրայելի ընդհանուր արտահանման մեջ կազմում էր 28%, և դրանք դեռ կազմում էին համաշխարհային արտադրության 12%-ը[2][3]։

Առևտրային ենթակառուցվածքներ խմբագրել

Ձեռնարկությունը գտնվում է Թել Ավիվի շրջանի Ռամատ Գանա փոխանակման համալիրում, որն անվանում են «ալմաստի շրջան»։ Համալիրը բաղկացած է չորս շենքերից, որոնք միմյանց հետ կապված են անցումներով։  Ամբողջ առեւտրային գործունեությունը իրականացվում է այս համալիրում[15]։ Ալմաստի աշտարակը, որը գտնվում է այդ տարածքում, աշխարհի ամենամեծ ադամանդների առևտրի վայրն է։

Իսրայելի կառավարությունը ֆինանսավորում է ոչ առևտրային արդյունաբերական կազմակերպություն՝ Իսրայելի ադամանդի ինստիտուտը, որը ներկայացնում է Իսրայելի ադամանդագործության հետ կապված կազմակերպություններ և հաստատություններ։

Արդյունաբերության սկզբունքները խմբագրել

 
 
Ադամանդի արդյունաբերությունը Իսրայելում

Իսրայելական ադամանդի արդյունաբերությունը երաշխավորում է, որ բոլոր ադամանդները 100% բնական են։ Ադամանդներն արտադրվում և մասնակցում են Քիմբերլի գործընթացի սերտիֆիկացման համակարգին, որի նպատակն է ապահովել, որ կեղծ ադամանդները չհայտնվեն շուկայում[15]։

Այնուամենայնիվ, որոշ իրավապաշտպաններ պնդում են, որ Քիմբերլի գործընթացը չափազանց նեղ սահմանում է տալիս հակամարտության գոտիների ադամանդներին՝ վերաբերվելով միայն չմշակված քարերին, ինչը թույլ է տալիս իսրայելական ադամանդագործական արդյունաբերությանը խուսափել ուշադրությունից[16]։ Բոյկոտ, ներդրումների օտարում և պատժամիջոցներ արշավը, ի թիվս այլ բաների, կոչ է անում Իսրայելում մշակված ադամանդները համարել հակամարտության գոտիների ադամանդներ[17][18][19]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Miskin, Maayana (2010 թ․ հունիսի 18). «Zimbabwe Diamond Activist Jailed before Israel Appearance». Arutz Sheva. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 14-ին.
  2. 2,0 2,1 «OEC - the Observatory of Economic Complexity | OEC».
  3. 3,0 3,1 «OEC - the Observatory of Economic Complexity | OEC».
  4. The Early 1900s Արխիվացված 2006-11-07 Wayback Machine by Shira Ami
  5. 'A survey of Palestine'. Vol 1. Originally published 1946-47. 0-88728-211-3. Page 445.
  6. The Scotsman, March 8th 1948: 'Clare Hollingworth, Jerusalem, by Air Mail : One of the biggest casualties of the Palestine civil war occurred last month in a veil of obscurity. The entire Jewish-owned diamond polishing industry of Palestine, which had grown during the war to be the second largest in the world after that of Holland, was closed down. It is considered unlikely that the industry, which in 1946 exported £5,501,000 worth of cut diamonds, mostly to the United States, will reopen again on anything like its former scale. Four official reasons are given for ‘suspending work’. The first is that 2500 workers in 34 diamond-cutting plants walked out as a result of ‘hold-ups by dissident underground organisations.’ Secondly, Mr O. Ben-Ami, president of the Diamond Manufacturing Association, states that £200,000 of diamonds have been stolen since 1944. The third reason is that insurance companies, after raising diamond insurance rates for Palestine to 12 per cent. recently declined cover altogether. Fourthly, the Palestine Post Office no longer accepts registered mail. The fate of the diamond industry illustrates the twin dangers which threaten the whole of the new industrial system which the Zionists have built up rapidly in Palestine in recent years, and on which many Zionist economists based their hopes for the livelihood of a future Jewish state. The dangers are the dislocation caused by the guerrilla struggle waged by Jewish extremists, which has now developed into an economically paralysing civil war, and the post-war revival of international trade at competitive prices, which has revealed the shaky basis of wartime expansion of Zionist industry.'
  7. Meirav Arlosoroff, When Ben-Gurion Saved Israel’s Economy at Any Price, Haaretz, 23 March 2018
  8. Jewellery Business - Israel’s 2012 polished diamond exports decline
  9. «Diamond Exports». Ynetnews. 2013 թ․ հունվարի 15. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 16-ին.
  10. Israel 2012 diamond exports fall, may rebound if no more crises | Reuters
  11. - Israel's Polished Diamond Exports -22% in 2012
  12. Minerals Yearbook, 2008, V. 3, Area Reports, International, Africa and the Middle East - 9781411329652 page 48.1 The mineral Industry of Israel: "Israel's total exports amounted to $45.9 billion in 2007, of which diamonds accounted for 23.9%"
  13. Minerals Yearbook, 2008, V. 3, Area Reports, International, Africa and the Middle East // USGS - 9781411329652 page 48.1 The mineral Industry of Israel: "In 2007 .. Israel accounted for 12% of the value of the world's polished diamond production"
  14. Minerals Yearbook: Area Reports International Review 2010 Africa and the Middle East // USGS - 9781411331747 page 48.1 The mineral Industry of Israel: "In 2010, Israel accounted for 9% of the value of the wolr's polished diamond production"
  15. 15,0 15,1 Israel Diamond Industry Organizations Արխիվացված Հունվար 6, 2012 Wayback Machine
  16. HUMAN RIGHTS CAMPAIGNERS SAY KIMBERLEY PROCESS MUST SUSPEND ISRAEL AND BAN ISRAELI DIAMONDS EXPORTS
  17. Israel's blood diamonds (BDS, March 31, 2010)
  18. SOUTH AFRICA: Avocados, Diamonds at Core of Anti-Israel Trade Campaign (IPS, Jan 26 2007)
  19. «South African Officials Must Reject Israeli Blood Diamonds and Secure Jobs in Diamond Beneficiation (IPSC, June 3, 2013)». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 27-ին.