Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Իշխանաձոր (այլ կիրառումներ)

Իշխանաձորի կռիվ կամ Իշխընձորի կռիվ, Սասունի հայերի ինքնապաշտպանական մարտեր, որը մղել են հայ ֆիդայիները թուրքական կանոնավոր բանակի դեմ, 1904 թվականի ապրիլի 16-ին Իշխանաձոր գյուղում։

1904 թվականին Սասունի ապստամբության ամենաթեժ պահին, Հրայրի և Վահանի հրահանգի համաձայն, թուրքական հարձակման ենթակա գյուղերի բնակիչները պետք է աստիճանաբար նահանջեին դեպի Սասունի կենտրոնական շրջանները։ Սեմալի անկումից և Հրայրի մահից (ապրիլի 13) հետո՝ ապրիլի 16-ին, թուրքական երկու վաշտ, օգտվելով այն բանից, որ Սասունի հարավային ճակատի ուժերի մի մասը անցել է Գելիեգուզան, փորձել են փակել իշխանաձորցիների նահանջի ճանապարհը։ Տիրանալով Սպիտակ սարին՝ թշնամին փորձել է Իշխանաձորը կտրել Տալվորիկից, սակայն հանդիպել է ուժեղ դիմադրության։ Տալվորիկից օգնության եկած ուժերը (ուղարկել էր Սմբատ), հասնելով Իշխանաձոր, կռվի են բռնվել թուրք և քուրդ ուժերի հետ։ Կռիվը տևել է մինչև երեկո, թշնամու առաջխաղացումը կասեցվել է։ Ժողովուրդը տեղափոխվելու հնարավորություն է ստացել։ Թշնամին հետ է քաշվել։ Հայ կռվող ուժերը վերադարձել են Տալվորիկ։

Գրականություն խմբագրել

  • Սասուն-Մուշի կռիվները 1904-ին, Ժնև, 1906։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։