Իմպերատիվ նորմ
Իմպերատիվ նորմա (լատին․՝ jus cogens), իրավական նորմ, հետադարձ հղման բացառում, դատարանի գտնվելու վայրի հանրային կարգ, արտահայտություն, որը կատարվում է որոշակի կատեգորիկ ձևով և ենթակա չէ փոփոխվելու իր հասցեատերերի նախաձեռնությամբ, ի տարբերություն դիսպոզիտիվ նորմերի։
Այսպես, օրինակ իմպերատիվ նորմ է ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգրքի 198-րդ հոդվածի 2-րդ կետը, որը սահմանում է, որ «համատեղ սեփականության ներքո գտնվող գույքը տնօրինվում է բոլոր մասնակիցների համաձայնությամբ, անկախ այն բանից, թե մասնակիցներից ով է կնքում գույքը տնօրինելու գործարքը»[1]։
Միջազգային իրավունքում խմբագրել
Համաձայն Վիեննայի կոնվենցիայի 53-րդ հոդվածի, միջազգային պայմանագրերի իրավունքի մասին (1969 թվական) այդ նորմը «որն ընդունվում և ճանաչվում է միջազգային հանրության և պետությունների կողմից ընդհանուր առմամբ, որպես նորմ, և որից շեղումն անթույլատրելի է, և որը կարող է փոփոխվել միայն ընդհանուր միջազգային իրավունքի հաջորդ նորմով» կրում է նույն բնույթը[2]։
Հրամայական, իմպերատիվ նորմերը ունեն հատուկ իրավաբանական ուժ, այսինքն անթույլատրելի է նորմայից շեղվել նույնիսկ առանձին պետությունների փոխհարաբերությունների ճանապարհով։ Նրանց հակասող պայմանագրերը կամ սովորույթները համարվում են անվավեր։
Իմպերատիվ, պարտադրողական իրավունքի նախադրյալները և իրավունքը ստեղծել է ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը, որը հիմք դրեց նոր աշխարհակարգի, որոշելով դրա նպատակներն ու սկզբունքները։ Վիեննայի 1969 թվականի կոնվենցիան միջազգային պայմանագրերի մասին, առաջին անգամ հստակ ամրապնդեց իմպերատիվ նորմերի հայեցակարգը։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Ամուսնության ընթացքում ձեռք բերած գույքը համարվում է ամուսինների համատեղ սեփականությունը - Այլեքս փաստաբանական գրասենյակ». www.ilex.am. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 22-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 22-ին.