Թվային քարտ
Թվային քարտ (անգլ.՝ Digital card), «Թվային քարտ»[1] տերմինը կարող է վերաբերել ֆիզիկական նյութին, օրինակ՝ տեսախցիկի հիշողության քարտին[2][3], կամ 2017 թվականից ավելի ու ավելի շատ թվային բովանդակությանը, որը տեղակայված է որպես վիրտուալ քարտ կամ ամպային քարտ՝ ֆիզիկական քարտի թվային վիրտուալ ներկայացում։ Նրանք ունեն ընդհանուր նպատակ՝ նույնականացման կառավարում, կրեդիտ քարտ կամ դեբետային քարտ։ Ոչ ֆիզիկական թվային քարտը, ի տարբերություն մագնիսական շերտավոր քարտի, կարող է ընդօրինակել ցանկացած տեսակի քարտ[4]։ Ֆիզիկական վարորդական իրավունքի վկայականը և սոցիալական ապահովության քարտը դեռևս պարտադիր պահանջվում են որոշ պետական կառույցների կողմից[1]։
Սմարթֆոնը կամ խելացի ժամացույցը կարող է պահել քարտ թողարկողի բովանդակությունը՝ զեղչերի առաջարկները և նորությունների թարմացումները կարող են անլար փոխանցվել ինտերնետի միջոցով։ Այս վիրտուալ քարտերը շատ մեծ ծավալներով օգտագործվում են հասարակական տրանսպորտի ոլորտում՝ փոխարինելով թղթե տոմսերը և ավելի վաղ MagStrip քարտերը[5]։
Պատմություն խմբագրել
Պողպատե ժապավենի և մետաղալարերի վրա մագնիսական ձայնագրությունը հորինել է Վալդեմար Պոուլսենը Դանիայում մոտ 1900 թվականին ձայնը ձայնագրելու համար[6]։ 1950-ական թվականներին հայտնագործվեց թվային համակարգչային տվյալների մագնիսական ձայնագրումը երկաթի օքսիդով պատված պլաստիկ ժապավենի վրա։ 1960 թվականին IBM-ն օգտագործեց մագնիսական ժապավենի գաղափարը՝ մշակելու հուսալի միջոց՝ մագնիսական շերտերը պլաստիկ քարտերի վրա ամրացնելու համար[7]՝ համաձայն ԱՄՆ կառավարության հետ անվտանգության համակարգի պայմանագրի։ Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության մի շարք ստանդարտներ՝ ISO/IEC 7810, ISO/IEC 7811, ISO/IEC 7812, ISO/IEC 7813, ISO 8583 և ISO/IEC 4909, այժմ սահմանում են քարտի ֆիզիկական հատկությունները, ներառյալ չափը, ճկունություն, գծապատկերի գտնվելու վայրը, մագնիսական բնութագրերը և տվյալների ձևաչափերը։ Նրանք նաև ստանդարտներ են տրամադրում ֆինանսական քարտերի համար, ներառյալ քարտերի համարների միջակայքերի բաշխումը տարբեր քարտեր թողարկող հաստատությունների միջև։
2.jpg)
1960 թվականին IBM-ն օգտագործեց մագնիսական ժապավենը՝ պլաստիկ քարտերին մագնիսական շերտեր ամրացնելու անվտանգ մեթոդ մշակելու համար, որն այսօր ամենատարածված նույնականացման և վճարման եղանակն է։ Քանի որ տեխնոլոգիական առաջընթացը դրսևորվեց բարձր արդյունավետությամբ և միշտ կրող սմարթֆոնների, PDA-ների և խելացի ժամացույցների տեսքով, ստեղծվեց «թվային քարտ» տերմինը։
2011 թվականի մայիսի 26-ին Google-ը թողարկեց Google Cloud Wallet-ի սեփական տարբերակը, որը պարունակում է թվային քարտեր՝ քարտեր, որոնք կարող են ստեղծվել առցանց՝ առանց պլաստիկ քարտ պահելու, թեև նրա բոլոր առևտրականները ներկայումս թողարկում են ինչպես պլաստիկ, այնպես էլ թվային քարտեր[8]։ Կան մի քանի վիրտուալ քարտային ընկերություններ, որոնք տեղակայված են տարբեր աշխարհագրական տարածաշրջաններում, ինչպիսիք են Weel-ը Ավստրալիայում և Privacy-ն ԱՄՆ-ում։
Մագնիսական շերտավոր քարտ խմբագրել
Մագնիսական պահեստավորումը հայտնի է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից, իսկ համակարգչային տվյալների պահպանումը 1950-ականներից։ Մագնիսական շերտավոր քարտը քարտի տեսակ է, որն ունակ է տվյալների պահպանմանը՝ դրանք պահելով պլաստիկ քարտին կցված մագնիսական նյութի վրա։ Համակարգչային սարքը կարող է թարմացնել քարտի բովանդակությունը։ Մագնիսական շերտը կարդացվում է՝ այն սահեցնելով մագնիսական ընթերցման գլխի կողքով։ Մագնիսական շերտավոր քարտերը սովորաբար օգտագործվում են վարկային քարտերում, նույնականացման քարտերում և տրանսպորտային տոմսերում։ Դրանք կարող են նաև պարունակել ռադիոհաճախականության նույնականացման (RFID) պիտակ, հաղորդիչ սարք և/կամ միկրոչիպ, որը հիմնականում օգտագործվում է մուտքի վերահսկման կամ էլեկտրոնային վճարումների համար։
Մագնիսական պահեստավորման սարք խմբագրել
1969 թվականինին IBM-ի ինժեները մտահղացավ պլաստիկ քարտի հիմքին ամրացնել մագնիսական ժապավենի մի կտոր, որն այն ժամանակ գերիշխող պահեստային միջոցն էր։ Նա փորձեց, սակայն, անհաջող, և տվեց անընդունելի արդյունքներ։ Ժապավենը կամ դեֆորմացվում էր, կամ սոսինձը բացասաբար է ազդում դրա կատարման վրա։ Լաբորատորիայում հոգնեցուցիչ օրից հետո՝ փորձելով ճիշտ սոսինձ ստանալ, նա տուն վերադարձավ մի քանի կտոր մագնիսական ժապավենով և մի քանի պլաստիկ քարտերով։ Երբ նա մտավ իր տուն, կինը արդուկում էր հագուստը։ Երբ նա բացատրեց իր վրդովմունքի պատճառը՝ ժապավենը պլաստիկին այնպես «կպցնելու» անկարողությունը, որ աշխատեր, կինն առաջարկեց, որ արդուկն օգտագործի ժապավենը հալեցնելու համար։ Նա փորձեց և ստացվեց[9][10]՝ արդուկի տաքացումը բավական էր ժապավենը քարտին կպցնելու համար։ 1969-ից մինչև 1973 թվականների բարելավումները հնարավորություն տվեցին մշակել և վաճառել այն, ինչը հայտնի դարձավ որպես արտադրանքի ունիվերսալ կոդ (UPC)[11][12][13]: Այս ինժեներական ջանքերը հանգեցրին նրան, որ IBM-ը թողարկեց առաջին մագնիսական շերտավոր պլաստիկ վարկային և ID քարտերը, որոնք օգտագործվում էին բանկերի, ապահովագրական ընկերությունների, հիվանդանոցների և շատ ուրիշների կողմից[14]։
Առաջին հաճախորդները բանկերն էին, ապահովագրական ընկերությունները և հիվանդանոցները, որոնք IBM-ին տրամադրեցին չմշակված պլաստիկ քարտեր՝ նախապես տպագրված իրենց լոգոներով, կոնտակտային տեղեկություններով և տվյալներով՝ կոդավորելու և դաջվեին քարտերի վրա։ Արտադրությունը ներառում էր մագնիսական շերտի ամրացում նախապես տպված պլաստիկ քարտերին՝ օգտագործելով IBM-ի մշակած տաք դրոշմավորման գործընթացը։
Ֆինանսական քարտեր խմբագրել
Մագնիսական քարտերն ունեն մինչև երեք հետքեր, որոնք հայտնի են որպես հետքեր 1, 2 և 3։ Վաճառքի կետի քարտ ընթերցողները գրեթե միշտ կարդում են 1-ին կամ 2-րդ ուղին, և երբեմն երկուսն էլ, եթե մեկ հետքը անընթեռնելի է։ 1-ին ուղին ունի ավելի մեծ բիթային խտություն՝ միակ հետքն է, որը կարող է տեքստ պարունակել և հետևաբար միակ հետքը, որը պարունակում է քարտատիրոջ անունը։
Քարտի այլ տեսակներ խմբագրել
Սմարթ քարտերը նոր սերնդի քարտեր են, որոնք պարունակում են ինտեգրալ միացում։ Որոշ խելացի քարտեր ունեն մետաղական կոնտակտներ՝ քարտը ընթերցողին էլեկտրական միացնելու համար, իսկ անհպում քարտերն օգտագործում են մագնիսական դաշտ կամ ռադիոհաճախականություն (RFID)՝ անհպում ընթերցանության համար։ ընթերցման։
Հիբրիդային խելացի քարտերը, բացի չիպից, ներառում են նաև մագնիսական շերտ, որն առավել հաճախ հանդիպում է վճարային քարտերում, ուստի քարտերը համատեղելի են նաև վճարային տերմինալների հետ, որոնք չունեն խելացի քարտի ընթերցող։
Բոլոր երեք հատկանիշներով քարտերը՝ մագնիսական շերտ, խելացի քարտի չիպ և RFID չիպ, նույնպես սովորական են դառնում, քանի որ ավելի շատ գործողությունները պահանջում են նման քարտերի օգտագործում[15]։
Օգտագործումը խմբագրել
Թվային քարտով նույնականացումը սովորաբար կատարվում է մի քանի եղանակով․
- Հաճախորդի սմարթֆոնի վրա QR կոդի ցուցադրում նույնականացնող հյուրընկալողին (այսինքն՝ գանձապահին)։ Եզակի QR կոդը ապահովում է գաղտնիություն յուրաքանչյուր հաճախորդի համար։
- NFC կապի ակտիվացում՝ սմարթֆոնը NFC ընթերցողի մոտ տեղադրելով (օգտագործելով հյուրընկալող քարտի էմուլյացիայի մեթոդը)։
- Օգտագործելով IoB (Bluetooth նույնականացում, հնացած մեթոդ, որը հազվադեպ է օգտագործվում) կամ PoB (Bluetooth վճարում)։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Brian X. Chen (2021 թ․ դեկտեմբերի 1). «How to Carry Your Covid Health Data on a Smartphone». The New York Times. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
- ↑ «Q & A for a digital world». The New York Times. 2007 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
- ↑ J. D. Biersdorfer (2002 թ․ հոկտեմբերի 10). «Memory Cards as Kin That Can't Get Along». The New York Times. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
- ↑ «Digital credit card replacement Coin is almost ready to swipe — the Coin Beta begins today». 2014 թ․ օգոստոսի 22.
- ↑ «MTA Looks to Replace MetroCard With System Using 'Contactless Media'». CNBC NBC New York. 2016 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ «AES Historical Committee». www.aes.org.
- ↑ Jerome Svigals, The long life and imminent death of the mag-stripe card, IEEE Spectrum, June 2012, p. 71
- ↑ «Google Pay - Learn What the Google Pay App is & How to Use It».
- ↑ «IBM100 - Click on "View all icons". Click on 8th row from the bottom titled "Magnetic Stripe Technology"». IBM. 2011 թ․ փետրվարի 3. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 3-ին.
- ↑ «Article on Forrest Parry, pages 3-4» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ «IBM Archives: DPD chronology - page 4». 03.ibm.com. 2003 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ Kennedy, Pagan (2013 թ․ հունվարի 4). «Who Made That Universal Product Code». The New York Times. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «IBM100 - UPC». 03.ibm.com. 2012 թ․ մարտի 7. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «IBM100 - System 360». 03.ibm.com. 1964 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «ID Card Supply Now Offers Triple-Secure ID Cards With Magnetic Strip, RFID and Smart Chip - Press Release». Digital Journal. 2014 թ․ հուլիսի 9. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.