Թռլոնն ու մուկը (բալլադ)
Թռլոնն ու մուկը, բալլադ, որը գրել է Հովհաննես Թումանյանը։ Բալլադի ծագում ժողովրդական է[1]։
| Թռլոնն ու մուկը | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | բալլադ |
| Հեղինակ | Հովհաննես Թումանյան |
| Բնագիր լեզու | հայերեն |
| Գրվել է | 1899 թվականին |
| Վիքիդարան | Թռլոնն ու մուկը |
Պատմություն խմբագրել
Բալլադի սյուժեն Թումանյանին պատմել են Դսեղում, 1899 թվականին։ Այդ մասին կարդում ենք նույն թվականի օգոստոսի 12-ին Մարիամ Թումանյանին գրած նամակում. «... Երբոր մարդ ու կին մի ներդաշնակություն չեն կազմում,- գրում է բանաստեղծը,- երբոր մեկը չի հանդիսանում իբրև լրություն մյուսի, այնտեղ մարդկային կյանքը և ամուսնությունը կորցնում է իր գերագույն խորհուրդը, դառնում է մի անտանելի, չնչին, բայց մաշող պայքարի հանդես և դժբախտության աղբյուր։ Այս մասին մի հրաշալի ավանդություն-առասպել եմ գտել, թեև փոքր, բայց շատ գեղեցիկ, իմ կարծիքով, թե ինչպես մուկն ու թռլոնը (վայրենի աղավնի) սիրահարվում են իրար վրա։ - Բայց մուկը ո՞վ, թռլոնը ով, Որ իրար հետ ապրեն սիրով...»[2]:
Ենթադրաբար գրվել է 1899 թվականի աշնանը։
Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի Թումանյանի համար 42 ֆոնդում պահպանվել է մեկ թերի, սևագիր-ինքնագիր։
Սյուժե խմբագրել
Բալլադը պատմում է մի թռլոնի ու մկան մասին, որոնք իրար հանդիպելով սիրահարվում են։ Նրանք վիճում են` բնում մնալ թե ծմակում. վեճից հետո մուկը գնում է իր բույնը, իսկ թռլոնը մնում է միայնակ։ Այդ օրվանից թռլոնը ամեն գիշեր երգում էր ու ափսոսում իր խաբված լինելը։
Տպագրություն խմբագրել
Առաջին անգամ տպագրվել է Հովհաննես Թումանյանի գեղարվեստական երկեր, Երևան, 1934 գրքի 119-120 էջերում, այնուհետև` Երկերի ժողովածուի առաջին հատորի 479-481 էջերում։