Թոփրակ-կալա
Թոփրակ-կալա (ուզբ.՝ Tuproq qal'a), հնագույն բնակատեղի ավելի քան 120 հեկտար մակերեսով, գտնվում է ներկայիս Ուզբեկստանի Հանրապետության տարածքում։ Համարում են, որ Թոփրակ-կալան անտիկ դարաշրջանում եղել է հնագույն խորեզմային մայրաքաղաք։ Խորեզմի մայրաքաղաքն է եղել Աֆրիգիդների դինաստիայի կառավարման տարիներին։ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության հնէաբանական հուշարձան է[1]։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Կառուցվել է մոտ մ.թ.ա. 3-րդ դարում։ Քաղաքում իր արտահայտումն է գտել անտիկ Խորեզմի ամրացված քաղաքների ճարտարապետությունը։ Քաղաքն ունի 350×500 մ պարագիծ, շրջապատված է հում աղյուսից կառուցված պատերով, որոնք բարձրանում են պախսայով՝ հունացած կավով, ստեղծված արհեստական հարթակի շեղ հիմքերի վրա։
Քաղաքի հատակագծման մեջ ավելի պարզ է զգացվում կանոնավորությունը, քաղաքը ստեղծող տարրերի բաշխումը ըստ ֆունկցիոնալ նշանակության։ Գլխավոր մայրուղին սկսում է դարպասներից, որը քաղաքը բաժանում է երկու հիմնական հատվածների։
Քաղաքի հյուսիսային հատվածում էին գտնվում Խորեզմշահրի պալատը, տաճարն ու հրապարակը։ Պալատը տեղադրված էր բարձրադիր մասում, հյուսիսարևմտյան անկյունում, այն ընդարձակ՝ 75×75 մ չափեր ունեցող շենք էր՝ բազմաթիվ սենյակներից ու դահլիճներից կազմված[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Desert Castles of Ancient Khorezm - UNESCO World Heritage Centre
- ↑ Վարազդատ Հարությունյան, Հին աշխարհի ճարտարապետություն (խմբ. Մ․ Գ․ Գասպարյան), Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1978, էջ 228-229 — 319 էջ։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Թոփրակ-կալա կատեգորիայում։ |
- Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: (անգլերեն)
- Թոփրակ-կալեի մասին heritageinstitute.com կայքում (անգլերեն)