Թյուրինգի թեստ
Թյուրինգի թեստ, էմպիրիկ թեստ, 1950 թվականին Ալան Թյուրինգի կողմից Հաշվողական մեքենաները և բանականությունը (անգլ.՝ Computing Machinery and Intelligence) հոդվածում մեքենայի կարողության մշակված թեստ, որի նպատակն էր պարզել, թե մեքենան կարո՞ղ է մտածել։ Թեստի նպատակն է ցուցադրել և համեմատել մարդու վարքը և Արհեստական բանականությունը։ Թյուրինգն առաջարկել է, որ փորձարկող մարդը դատի բնական լեզվի խոսակցությունները մարդու և մեքենայի միջև։ Իսկ մեքենան նախագծված է այնպես, որ մարդուն բնորոշ պատասխաններ տա։ Փորձարկողը տեղեկացվում է, որ խոսակցության երկու կողմերից մեկը մեքենա է, և բոլոր մասնակիցները մեկը մյուսից առանձնացվում են։ Հաղորդակցությունը պետք է սահմանափակված լինի միայն տեքստային ուղով, ինչպես օրինակ, համակարգչային ստեղնաշարով և էկրանով, այնպես, որ արդյունքը կախված չլինի մեքենայի խոսքի մատուցման ունակությունից[1]։ Եթե փորձարկողը չի կարողանում տարբերել, թե որն է մեքենայի և որը մարդու պատասխանը, ապա մեքենան անցել է Թյուրինգի թեստը։ Թեստը չի ստուգում հարցերին ճիշտ պատասխաններ տալու ունակությունը։ Այն միայն ստուգում է, թե պատասխանները ինչքանով է նման այն պատասխաններին, որ կտար մարդը։
Թյուրինգի թեստը դարձել է արհեստական բանականության փիլիսոփայության կարևոր հասկացություն։ Դեռևս հնուց արհեստական բանականությամբ օժտված մեքենայի գաղափարը հրապուրել է մարդկանց։ 20-րդ դարում կիբեռնետիկայի ի հայտ գալուն և մաթեմատիկական գիտությունների զարգացման հետ զուգընթաց երևան եկան բազմաթիվ հնարավորություններ արհեստական բանականությամբ օժտված մեքենա կառուցելու համար։ Սակայն դեռևս ոչ մի մեքենա չի հաղթահարել Թյուրինգի թեստը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թյուրինգի թեստ» հոդվածին։ |