Թաշկինակ (գլխաշոր)
Գլխաշոր (հին ֆրանսիական` «կափարիչի զարդ») հայտնի է որպես բանդան կամ բանդաննա, եռանկյունաձև կամ քառակուսի կտոր է, որը կապված է գլխի, դեմքի կամ պարանոցի շուրջը պաշտպանական կամ դեկորատիվ նպատակներով։ Գլխաշորերի ժողովրդականությունը կարող է տարբեր լինել՝ կախված մշակույթից կամ կրոնից, որոնք հաճախ օգտագործվում են որպես քրիստոնեական գլխաշոր՝ անաբապտիստական, արևելյան ուղղափառ և Պլիմութ եղբայրների դավանանքների տղամարդկանց և կանանց կողմից[1], ինչպես նաև որոշ ուղղափառ հրեա և մուսուլման տղամարդկանց և կանանց կողմից։
Գլխաշորն ու թաշկինակը հարակից իրեր են։
Տեսակներ խմբագրել
Բանդանա խմբագրել
Բանդանա կամ բանդաննա (հինդիից և ուրդուից, ի վերջո սանսկրիտից կամ բանդանա, «կապ»)[2] Հնդկական թերակղզու ծագմամբ մեծ, սովորաբար գունավոր գլխաշորերի տեսակ է, որը հաճախ կրում են մարդու գլխին կամ պարանոցին։ Բանդանները հաճախ տպվում են փեյսլի ձևով և առավել հաճախ օգտագործվում են մազերը հետ պահելու համար՝ որպես գլխի նորաձև աքսեսուար կամ գործնական նպատակներով։ Այն նաև օգտագործվում է պարանոցին կապելու համար՝ արևայրուքը կանխելու համար, իսկ բերանի և քթի շուրջը՝ փոշու ներշնչումից պաշտպանվելու կամ այն կրողի ինքնությունը թաքցնելու համար։
Բանդանան ծագել է Հնդկաստանում որպես մետաքսից և բամբակից վառ գույնի թաշկինակներ՝ գունավոր հիմքերի վրա սպիտակ բծերով, հիմնականում՝ կարմիր և կապույտ Բանդանի։ Մետաքսի ոճերը պատրաստված էին լավագույն որակի մանվածքներից և հայտնի էին։ Հագուստի համար նախատեսված բանդանայի նախշերն առաջին անգամ արտադրվել են Գլազգոյում բամբակյա մանվածքներից և այժմ պատրաստվում են բազմաթիվ որակներով։ Ներկայում տերմինը սովորաբար նշանակում է տպագիր ոճի գործվածք՝ լինի մետաքս, մետաքս և բամբակ, թե ամբողջ բամբակ[3]։
Բանդանա բառը ծագում է հինդի «փողկապ ներկել» և «կապել» բառերից։ Սրանք բխում են սանսկրիտ «նա կապում» և սանսկրիտ «կապ» արմատներից։ 18-րդ և 19-րդ դարերում բանդանները հաճախ հայտնի էին որպես բանդաննոներ[4]։ 18-րդ և 19-րդ դարերում բանդանները հաճախ հայտնի էին որպես բանդաննոներ[4]։
|
.jpg)
Օրամալ խմբագրել
Օրամալը ավանդական գլխաշոր է, որն օգտագործվում է Կենտրոնական Ասիայում և Կովկասում (նշեք, թե ինչպես է այն կապվում, պարանոցը սովորաբար դրանով չի ծածկվում)։ Որոշ երկրներում, ինչպիսին է Ուզբեկստանը, այն ավանդաբար օգտագործվում էր միայն տանը, մինչդեռ հասարակության մեջ փառանջան ավելի տարածված էր։ Այլ երկրներում, ինչպես Ղազախստանում, այն սովորաբար օգտագործվում էր հանրության մեջ։ Ղրղզստանում սպիտակ գույնը վկայում է այն մասին, որ կինը ամուսնացած է։
Այն նաև լայնորեն օգտագործվում էր տղամարդկանց կողմից ձիավարության ժամանակ ամռանը գլխարկ կրելու փոխարեն։
Ավստրոնեզական գլխաշորեր խմբագրել
Ծովային Հարավարևելյան Ասիայում ավստրոնեզական մշակույթների գլխաշորերը նաև որպես գլխազարդ են կրում։ Մալայական տղամարդկանց շրջանում այն հայտնի է որպես տենկոլոկ և կրում են ավանդական առիթների ժամանակ, ինչպիսիք են հարսանիքները (հագնում է փեսան) և պեսիլատը։
Տես նաև խմբագրել
|
Այլ վզնոց: |
Այլ գլխաշորեր |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Hume, Lynne (2013 թ․ հոկտեմբերի 24). The Religious Life of Dress: Global Fashion and Faith (English). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-85785-363-9. «Following the general Anabaptist worldview, Hutterite dress not only emphasizes modesty but also separation from the world. ... The women wear ankle-length skirts or dresses with a blouse, a kerchief-style head covering with polka dots (tiechle), usually black and white, and solid comfortable shoes.»
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Definition of bandanna». Merriam-webster.com. 2012 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ Curtis, H. P. (1921). Glossary of Textile Terms. Marsden & Co. Ltd.
- ↑ 4,0 4,1 Yule and Burnell (2013), "Bandanna", p.78.
- Լրացուցիչ աղբյուրներ
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Թաշկինակ (գլխաշոր) կատեգորիայում։ |
- Hilger, Laura (2020 թ․ նոյեմբեր). «The Global History of the Bandana». Smithsonian Magazine.
- Yule, Henry, & A.C. Burnell (2013). Hobson-Jobson: The Definitive Glossary of British India. (Oxford, England: OUP). 9780191645839.