Էդվարդ Պատրիկ Ֆրենսիս Իգան
Էդվարդ Պատրիկ Ֆրենսիս Իգան կամ Էդի (անգլ.՝ Edward Patrick Francis "Eddie" Eagan, ապրիլի 26, 1897[1], Դենվեր, ԱՄՆ - հունիսի 14, 1967[1], Ռայ, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի մարզիկ, պատմության մեջ հայտնի տարբեր մարզաձևերում ինչպես ամառային, այնպես էլ ձմեռային օլիմպիական խաղերի միակ չեմպիոն[2][3]։
| Էդվարդ Պատրիկ Ֆրենսիս Իգան | |
|---|---|
 | |
| Անձնական տեղեկություն | |
| Սեռ՝ | արական |
| Մասնագիտացում՝ | բռնցքամարտիկ, բոբսլեիստ և ռազմական գործիչ |
| Երկիր՝ |  ԱՄՆ |
| Ծննդյան ամսաթիվ՝ | ապրիլի 26, 1897[1] |
| Ծննդավայր՝ | Դենվեր, ԱՄՆ |
| Մահվան ամսաթիվ՝ | հունիսի 14, 1967[1] (70 տարեկան) |
| Մահվան վայր՝ | Ռայ, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ |
Կենսագրություն խմբագրել
Էդվարդ Պատրիկ Ֆրենսիսը ծնվել է Դենվերում՝ աղքատ ընտանիքում։ Սովորել է իրավագիտություն Հարվարդի համալսարանում, ապա՝ Օքսֆորդի[4]։
1920 թվականի օգոստոսին Անտվերպենի օլիմպիադայում մինչև 79,4 կգ քաշային կարգում նվաճել է բռնցքամարտի ոսկե մեդալ՝ եզրափակչում հաղթելով նորվեգացի Սվերեր Սորսդալին։ Էդին 1924 թվականին Փարիզի Օլիմպիական խաղերում 79,4 կգ-ից ավել քաշային կարգում առաջին մենամարտում միավորներով զիջել է Արթուր Քլիֆթոնին[5]։ Ութ տարի անց Իգանը վերադարձել է Օլիմպիական խաղեր արդեն որպես բոբսլեյդեր։ 1932 թվականի փետրվարին Լեյկ Պլեսիդի Օլիմպիական խաղերի ժամանակ 34-ամյա Էդի Իգանը շահել է իր երկրորդ օլիմպիական ոսկե մեդալը օդաչու Բիլլի Ֆիսկի և ամերիկացի չորս հոգու հետ։
Սպորտային գործունեություն խմբագրել
Էդին առաջին մարզիկն էր, ով տարբեր մարզաձևերում՝ ամառային և ձմեռային օլիմպիական խաղերում, դարձել է մեդալակիր։ Արդյունքում միայն չորսին է հաջողվել հասնել դրան՝ նորվեգացի Յակոբ Թուլին Թամսին (դահուկացատկ թռիչք և ծովագնացություն), գերմանուհի Քրիստա Լյուդինգ-Ռոտենբուրգերին (արագ սահադաշտ և հեծանվավազք), կանադացի Կլարա Հյուզին (նաև արագ չմշկասահք և հեծանվավազք) և ամերիկացի Լորին Ուիլյամսին (աթլետիկա և բոբսլեյ)[6][7]։ Միևնույն ժամանակ, Էգանը միակն էր, ով կարողացել է տարբեր մարզաձևերում նվաճել ամառային և ձմեռային օլիմպիական խաղերի ոսկի մեդալները։ Նշենք, որ հայտնի շվեդ գեղասահորդ Գիլլիս Գրաֆստրյոմը ոսկե մեդալ է նվաճել 1920 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում և 1924 և 1928 թվականների ձմեռային Օլիմպիական խաղերի տղամարդկանց մենախաղում։ Ֆիննական զույգ Վալտեր և Լյուդովիկա Յակոբսոնը սահադաշտում հաղթելուց հետո 1920 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերում 4 տարի անց նվաճեցին արծաթե մեդալ, երբ գեղասահքը մտավ ձմեռային խաղերի ծրագրի մեջ։
Էգանը մարզական գործունեության ավարտից հետո դարձել է իրավաբան։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին ծառայել է ամերիկական բանակում և հասնում մինչև գնդապետի կոչման։
Մահ խմբագրել
Էդին մահացել է 70 տարեկան հասակում Նյու Յորքում և հուղարկավորվել Գրինվուդ Յունիոնի գերեզմանատանը[8][9]։
Տես նաև խմբագրել
- Մարզիկների ցուցակ, ովքեր մասնակցել են ինչպես ամառային, այնպես էլ ձմեռային օլիմպիական խաղերին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ «Who's competed in the summer and winter Olympics?». web.archive.org. 2014 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
{{cite web}}: Text "GrindTV.com" ignored (օգնություն) - ↑ «Eddie Eagan Bio, Stats, and Results». web.archive.org. 2020 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
{{cite web}}: Text "Olympics at Sports-Reference.com" ignored (օգնություն) - ↑ «Eddie Eagan, Former Chairman Of Boxing Commission, Is Dead; 2-Sport Olympic Champion Held the U.S. Amateur Title as Heavyweight at Yale (Published 1967)» (ամերիկյան անգլերեն). 1967 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «Eddie Eagan - BoxRec». boxrec.com. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «This Day in Sports: Eddie Eagan Wins His "Other" Olympic Gold». ESPN.com (անգլերեն). 2010 թ․ փետրվարի 15. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «BOXERS WIN PLACES ON OLYMPIC TEAM; Eddie Eagan and Bill Spengler Qualify in Bouts at 69th Regiment Armory. (Published 1920)» (ամերիկյան անգլերեն). 1920 թ․ հուլիսի 14. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «Eddie Eagan, Former Chairman Of Boxing Commission, Is Dead; 2-Sport Olympic Champion Held the U.S. Amateur Title as Heavyweight at Yale (Published 1967)» (ամերիկյան անգլերեն). 1967 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «Edward Eagan - The official website of the Beijing 2008 Olympic Games». web.archive.org. 2011 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Edward EAGAN - Olympic Bobsleigh, Boxing». International Olympic Committee (անգլերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 18. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
{{cite web}}: Text "United States of America" ignored (օգնություն) - «Иген Эдвард (Eagan Edvard)». fightnews.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- «Eddie Eagan Bio, Stats, and Results». web.archive.org. 2020 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
{{cite web}}: Text "Olympics at Sports-Reference.com" ignored (օգնություն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդվարդ Պատրիկ Ֆրենսիս Իգան» հոդվածին։ |