Դոնեցկի մետրոպոլիտեն

Դոնեցկի մետրոպոլիտեն;
Տեսակ	մետրոպոլիտեն և նախագիծ
Երկիր	Ուկրաինա, ԽՍՀՄ և Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետություն
Քաղաք	Դոնեցկ
Երկաթուղագծի լայնություն	1520 մմ երկաթուղագիծ
	Donetsk Metro Վիքիպահեստում

Դոնեցկի մետրոպոլիտեն (ուկրաիներեն՝ Донецький метрополітен), դադարեցված մետրոպոլիտենի նախագիծ Ուկրաինայի խոշոր արդյունաբերական կենտրոնում՝ Դոնեցկում։ Այն պետք է դառնար 4-րդ մետրոպոլիտեն Ուկրաինայում և 20-րդը հետխորհրդային տարածքում։

Պատմություն խմբագրել

1990 թվականին՝ ԽՍՀՄ գոյության նախավերջին տարում, որոշվեց սկսել Դոնեցկում մետրոյի կառուցումը։

Նախագծի համաձայն՝ շինարարությունը պետք է ավարտվեր 10 տարվա ընթացքում։

Կառուցում խմբագրել

Շինարարությունը սկսվել է 1993 թվականին, առաջին փուլի մեկնարկը նախատեսվում էր 2005 թվականին, ավելի ուշ՝ 2011 թվականին։ Ֆինանսավորման համակարգված բացակայության պատճառով ծրագրի իրականացման ժամկետներն անընդհատ փոխվում էին, նոր ժամկետներ չէին նշվում^[1]։

2006 թվականի մարտի 7-ին Ուկրաինայի Նախարարների կաբինետն ընդունեց ծրագիր Ուկրաինայում մետրոյի ցանցի կառուցման և զարգացման համար 2006-ից 2010 թվականների համար, որին համապատասխան, մասնավորապես, 10,3 կիլոմետր երկարություն ունեցող մետրոյի հատվածի կառուցումն ու շահագործման հանձնումը^[2]։
2008 թվականի օգոստոսի 20-ին Ուկրաինայի Նախարարների կաբինետը հրամանագիր^[3] արձակեց Դոնեցկի 10,9 կիլոմետր երկարությամբ մետրոյի առաջին փուլի կառուցման նախագիծը հաստատելու մասին։ Աշխատանքների արժեքը գնահատվում է 5,65 միլիարդ գրիվնա, որից 5,43 միլիարդ գրիվնան պետք է օգռագործել շինարարության ընթացքում։
2008 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Ուկրաինայի Գերագույն Ռադան^[4] ընդունել է 2006-ից 2010 թվականների մետրոպոլիտենների կառուցման պետական ծրագրի իրականացումն ապահովելու մասին որոշումը, որը, մասնավորապես, պարտավորեցնում է Նախարարների կաբինետին ֆինանսավորել շինարարությունը։ 2008 թվականին և նախատեսում են 2009 թվականի բյուջեով միջոցների հատկացում։
2008 թվականի սեպտեմբերին Դոնեցկի մետրոպոլիտենի շինարարության առաջին փուլի համար աշխատանքային փաստաթղթերի մշակման մրցույթում շահել է «Խարկովմետրոպրոեկտ» ԲԲԸ-ն^[5]։
2009 թվականի հունիսին Ուկրաինայի տրանսպորտի և կապի նախարարությունը հաստատել է Դոնեցկի մետրոյի կառուցման համար Կայունացման հիմնադրամի օգտագործման կարգը^[6]։
2009 թվականի օգոստոսին «Դոնեցկը ստիպված է հրաժարվել մետրոյի շինարարությունից Եվրո-2012-ի համար»,- ասել է Դոնեցկի քաղաքապետ Ալեքսանդր Լուկյանչենկոն^[7]։
2009 թվականի հոկտեմբերի 12-ին Մետրոպոլիտենի շինարարները բողոքի ակցիա են անցկացրել՝ պահանջելով վճարել 10 ամսվա աշխատավարձը՝ սպառնալով չվճարելու դեպքում դադարեցնել բոլոր աշխատանքները՝ սկսած 2009 թվականի դեկտեմբերի 1-ից^[8]։
2009 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Դոնեցկի քաղաքային խորհուրդը գտել է 500.000 գրիվնա և մարել է սեպտեմբեր ամսվա աշխատավարձի պարտքերը^[9]։

2009 թվականի նոյեմբերին առաջին փուլը (հինգ կայան) ավարտված էր ընդամենը 30%-ով^[10]։ 2011 թվականի դեկտեմբերի 1-ին ենթակառուցվածքների նախարարությունը հրաժարվեց Դոնեցկի ստորգետնյա մետրոյից, սակայն խոստացավ կառուցել վերգետնյա, որը կարժենա 5-7 անգամ ավելի էժան։ Տրվել է նաև Դոնեցկի նոր գլխավոր հատակագիծ։ Նրա երկայնքով կտրուկ կրճատվել է կառուցվող կայանների թիվը, չկա «Գորնյացկո-Մակեևսկայա» գիծ^[11]։

Դեկտեմբերի 1, 2009 թվական։ Կառուցվող մետրոյի թունելներից ջրի մղումը դադարեցվել է. Քաղաքի երեք թաղամասեր ջրհեղեղի վտանգի տակ են^[12]։
Դեկտեմբերի 5, 2009 թվական։ Քաղաքային խորհուրդը մետրոպոլիտեն շինարարներին հատկացրել է 3 մլն․գրիվնա, նրանք վերադարձել են աշխատանքի, վերականգնվել է ջրի մղման պրոցեսը^[13]։
Հոկտեմբերի 21, 2010 թվական։ Շինարարությունը շարունակելու համար պետբյուջեից հատկացվել է 55 մլն գրիվնա^[14]։
Նոյեմբերի 14, 2010 թվական։ DonNASA-ի ղեկավարությունը Եվրո-2012-ի համար «մինի մետրո» կառուցելու առաջարկ է ներկայացրել։ Հաջորդ նախագիծը 14 կմ երկարությամբ անցում է Դոնբաս Արենայից մինչև Մակեևկայի Պիոներսկի այգի, որի երկայնքով շարժվում են հատուկ մեքենաների թեթև կառուցվածքները։ Մեկ ժամում նման տրանսպորտը կարող է տեղափոխել մինչև 5 հազար ուղևոր։ Ամեն օր Մակեևկայի տասնյակ հազարավոր բնակիչներ մեկնում են Դոնեցկ՝ աշխատանքի և վերադառնում են իրենց բնակարաններ։ «Մինի-մետրոն» կբեռնաթափի Մակեևսկոե մայրուղին և զգալիորեն կկրճատի ճանապարհորդության ժամանակը^[15]։

Կառուցման խափանումը խմբագրել

Դեկտեմբերի է, 2011 թվական։ Ենթակառուցվածքների նախարարությունը լքել է Դոնեցկի ստորգետնյա մետրոն։ Ըստ ենթակառուցվածքների նախարար փոխվարչապետի՝ Բորիս Կոլեսնիկովի, բոլոր ստորգետնյա աշխատանքները կոնսերվացվելու են։ Ստորգետնյա մետրոյի փոխարեն այժմ քաղաքում կկառուցվի, այսպես կոչված, թեթև մետրոն, որը կանցնի գետնից վեր։ Այն նախագծելու համար կպահանջվի 1,5-ից 2 տարի։ Մինչդեռ պաշտոնյաները պատասխան չեն տալիս այն հարցին, թե ինչ է լինելու քաղաքում ստորգետնյա մետրոյի կառուցման համար փորած թունելների հետ, որոնց ընդհանուր երկարությունը հասնում է 2 կմ երկարություն։
Փետրվարի 4, 2013։ Դոնեցկի մարզի նահանգապետի՝ Շիշացկու խոսքով՝ անհրաժեշտ է միջոցներ գտնել Դոնեցկի մետրոպոլիտենի նախագծի ամբողջական փակման համար^[16]։
Փետրվարի 6, 2013։ Դոնեցկի քաղաքապետը համաձայն չէ Դոնեցկի մարզի նահանգապետի հետ և առաջարկում է դիտարկել վերգետնյա-ստորգետնյա մետրոյի տարբերակը՝ օգտագործելով արդեն կառուցված թունելները^[17]։

Ինքնահռչակ Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության նախագծերը խմբագրել

Դեկտեմբերի 17, 2014 թվական։ Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության իշխանությունները հայտարարել են, որ դիտարկում են Դոնեցկի մետրոյի շինարարությունը շարունակելու հնարավորությունը։ Բնակարանային և կոմունալ տնտեսության նախարարի անունից Վ. Ի. Ռասադնիկովի և Դոնեցկի վարչակազմի ղեկավար Ի. Յ. Մարտինովը (նաև Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետություն ներկայացուցիչ), ստեղծվել է հատուկ հանձնաժողով մետրոյի վիճակն ու հետագա զարգացման հեռանկարները գնահատելու համար, որն այցելել է մետրոյի որոշ շինհրապարակներ^[18]^[19]։
2023 թվականի դրությամբ մետրոյի շինարարություն պրոցեսը չի զարգանում։

Մետրոյի գծերի բնութագրերը խմբագրել

Նախատեսված էր մետրոյի առաջին գիծը Պրոլետարսկո-Կիևսկայա, որի առաջին փուլը կմիացնի քաղաքի կենտրոնը Վոստոչնի (Պրոլետարսկի շրջան) մեծ բնակելի տարածքի հետ և բաղկացած կլինի 10,5 կմ երկարությամբ գծերից (որից 4,5 կմ-ը մակերեսին, 6-ը՝ ստորգետնյա), վեց կայան, դեպո և ինժեներական շենք։ Առաջին փուլից ընտրվել է առաջին արձակման վայրը՝ 5 կայաններով։

Ընդհանուր առմամբ նախատեսվում էր երեք գիծ՝ 64,8 կմ ընդհանուր երկարությամբ՝ 46 կայաններով։

Պրոլետարսկո-Կիև գիծ
- երկարությունը 20,5 կմ
- 2 էլեկտրոդեպո
- 15 կայան
Պետրովսկո-Կրասնոգվարդեյսկայա գիծ
- երկարությունը 26,8 կմ
- 18 կայան
Գորնյացկո-Մակեևսկայա գիծ
- երկարությունը 17,5 կմ
- 13 կայան

Կայարաններ խմբագրել

Առաջին գծում՝ Պրոլետարսկո-Կիևսկայա, նախատեսվում է կառուցել 15 կայարան, որոնցից 6-ը կառուցման փուլում են։

Ստորև ներկայացված է ցուցակը.

1. Դոնսկայա Ստոռոնա
2. Վոստոչնայա
3. Պրոլետարյանսկայա (կառուցման փուլում)
4. Չումակովսկայա (կառուցման փուլում)
5. Կռասնի Գոռոդոկ (կառուցման փուլում)
6. Մուշկետովսկայա (կառուցման փուլում)
7. Լևոբերեժնայա (կառուցման փուլում)
8. Պոլիտեխնիչեսկի Ինստիտուտ (փոխանցում Պետրովսկո-Կրասնոգվարդեյսկայա գիծ, կառուցվող)
9. Պլոշյադ Լենինա
10. Բելի Լեբեդ (տեղափոխում Գորնյացկո-Մակեևսկայա գիծ)
11. ԴՈՆՈՒԳԻ
12. Շախտյորսկայա
13. Վետկովսկիե Պռուդի
14. Վոկզալնայա
15. Օկտյաբրսկայա

Գիծը կանցնի հինգ քաղաքային շրջանների տարածքներով՝ Բուդյոնովսկի, Պրոլետարսկի, Վորոշիլովսկի, Կույբիշև և Կիև։

Երկրորդը՝ Պետրովսկո-Կրասնոգվարդեյսկայան, կունենա 17 կայան (1 կայարանը գտնվում է Մակեևկա քաղաքում)։

Կայաններ․

1. Պլոշյադ Պոբեդի
2. Պետրովկա
3. Շախտա նոմեռ 29
4. Ռուտչենկովո
5. Տեքստիլշիկի
6. Օզյորնայա
7. Պլոշյադ Սվոբոդի
8. Կիրովսկայա
9. Մարիուպոլսկայա (տեղափոխում Գորնյացկո-Մակեևսկայա գիծ)
10. Կույբիշևսկայա
11. Սպորտիվնայա
12. Պոլիտեխնիչեսկի Ինստիտուտ (տեղափոխում Պրոլետարսկո-Կիև գծի կառուցվող համանուն կայանից)
13. Կալինինսկայա
14. Պրոսպեկտ Իլյիչա
15. Դոնեցկ-2
16. Պրոսպեկտ Միռա (երկրորդ փոխանցում դեպի Գորնյացկո-Մակեևսկայա գիծ)
17. Կրասնոգվարդեյսկայա (Մակեևկայի սահմաններում)

Այսպիսով, Դոնեցկի մետրոյի երկրորդ գիծն անցնում է Պետրովսկի, Կիրովսկի, Լենինսկի, Վորոշիլովսկի և Կալինինսկի շրջաններով, ինչպես նաև մեկ կայարանով Մակիևկայի Կրասնոգվարդեյսկի շրջանում։

Երրորդ՝ Գորնյացկո-Մակեևսկայա գծում նախատեսվում է15 կայարան, ինչպես Պրոլետարսկո-Կիևսկայա գծում։

Կայարանները.

1. Պոսյոլոկ Շիրոկի
2. Յուժնայա
3. Օդեսա
4. Զավոդ «Մաշինոստրոիտել»
5. Մարիուպոլսկայա (տեղափոխում Պետրովսկո-Կրասնոգվարդեյսկայա գիծ)
6. Ուլիցա Օլիմպիև
7. Կոքսոխիմիչեսկի Զավոդ
8.Պլոշյադդ 26-ի Բակինսկիխ Կ-ռով
9. Ակադեմիչեսկայա
10. Բելի Լեբեդ (փոխադարձ դեպի Պրոլետարսկո-Կիևսկայա գիծ)
11. Պարկովայա
12. Սկոռոսնոե Շոսե
13. Շախտոստռոիտելնայա
14. Պրոսպեկտ Միրա (երկրորդ անցում դեպի Պետրովսկո-Կրասնոգվարդեյսկայա գիծ)
15. Անունը անհայտ է (հնարավոր է Մակեևսկայա; Մակեևկայում)

Երրորդ գիծը կանցնի հետևյալ շրջաններով՝ Լենինսկի, Կիրովսկի, Կույբիշևսկի, Վորոշիլովսկի և Կալինինսկի և մեկ կայարան Մակիևկայի Ցենտրալնոգորոդսկի շրջանում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Донецький губернатор хоче «засипати і забути» метро в Донецьку / Новини / Finance.ua
↑ «Об утверждении Государственной программы строительства и развития сети метрополитенов на 2006-2010 годы (Про затвердження Державної програми будівництва та розвитку мережі метрополітенів на 2006-2010 роки)» (ուկրաիներեն). 2006 թ․ մարտի 7.
↑ «Об утверждении проекта строительства первой очереди метрополитена в г. Донецке(Про затвердження проекту будівництва першої черги метрополітену в м. Донецьку)» (ուկրաիներեն). 2008 թ․ օգոստոսի 20.
↑ «Об обеспечении выполнения Государственной программы строительства и развития сети метрополитенов на 2006-2010 годы (Про забезпечення виконання Державної програми будівництва та розвитку мережі метрополітенів на 2006-2010 роки)» (ուկրաիներեն). 2008 թ․ սեպտեմբերի 4.
↑ «Харьковчане построят донецкое метро». Новости Донбасса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
↑ «Донецкое метро получит средства стабилизационного фонда». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 15-ին.
↑ «Донецк не будет строить метро к Евро-2012». УНИАН. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
↑ ««Юля! У нас тоже есть дети», — донецкие метростроевцы». Новости Донбасса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
↑ «Донецкие метростроевцы получили зарплату только за сентябрь». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
↑ «Украинское метро. Больного лечить нечем». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «Новый генплан». Говорит Донецк. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «Каждый день уровень воды в тоннелях донецкого метро поднимается на 50 см». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
↑ «Метростроевцы вышли на работу». Донецкие Новости. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «Донецкий метрополитен получил 55 миллионов из госбюджета». Сегодня. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «К Евро-2012 между Макеевкой и «Донбасс Ареной» построят «мини-метро» когда продолжат неизвестно!». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «Донецький губернатор хоче «засипати і забути» метро в Донецьку / Новини / Finance.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 26-ին.
↑ «Донецький мер не згоден «закрити, засипати і забути» метро у місті / Новини / Finance.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 26-ին.
↑ «Донецкая городская администрация (ДНР). Комиссия по оценке состояния и перспектив дальнейшего развития Донецкого метрополитена. 19.12.2014». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 22-ին.
↑ «Официальный сайт пресс-центра Правительства и Народного Совета ДНР. Комиссия осмотрела строительные площадки Донецкого метро. 17.12.2014». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 2-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

«Донецкий метрополитен».
«Метро, которое мы потеряли». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
«Метро в Донецке всё-таки строится». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
«Скоро сказка сказывается, да не скоро метро строится». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
«Донецкое метро: со щитом или на щите?».{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) Еженедельник «2000», 8.08.2008
«Схема Донецкого метрополитена». на сайте metroschemes.narod.ru Алексея Борисова
«Современная схема Донецкого метрополитена». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին. на сайте Говорит Донецк
«Донецкий метрострой. Общий обзор 2009 года».

[1] Донецький губернатор хоче «засипати і забути» метро в Донецьку / Новини / Finance.ua

[2] «Об утверждении Государственной программы строительства и развития сети метрополитенов на 2006-2010 годы (Про затвердження Державної програми будівництва та розвитку мережі метрополітенів на 2006-2010 роки)» (ուկրաիներեն). 2006 թ․ մարտի 7.

[3] «Об утверждении проекта строительства первой очереди метрополитена в г. Донецке(Про затвердження проекту будівництва першої черги метрополітену в м. Донецьку)» (ուկրաիներեն). 2008 թ․ օգոստոսի 20.

[4] «Об обеспечении выполнения Государственной программы строительства и развития сети метрополитенов на 2006-2010 годы (Про забезпечення виконання Державної програми будівництва та розвитку мережі метрополітенів на 2006-2010 роки)» (ուկրաիներեն). 2008 թ․ սեպտեմբերի 4.

[5] «Харьковчане построят донецкое метро». Новости Донбасса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.

[6] «Донецкое метро получит средства стабилизационного фонда». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 15-ին.

[7] «Донецк не будет строить метро к Евро-2012». УНИАН. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.

[8] ««Юля! У нас тоже есть дети», — донецкие метростроевцы». Новости Донбасса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.

[9] «Донецкие метростроевцы получили зарплату только за сентябрь». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.

[10] «Украинское метро. Больного лечить нечем». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[11] «Новый генплан». Говорит Донецк. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[12] «Каждый день уровень воды в тоннелях донецкого метро поднимается на 50 см». Новости Донбасса. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.

[13] «Метростроевцы вышли на работу». Донецкие Новости. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[14] «Донецкий метрополитен получил 55 миллионов из госбюджета». Сегодня. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[15] «К Евро-2012 между Макеевкой и «Донбасс Ареной» построят «мини-метро» когда продолжат неизвестно!». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[16] «Донецький губернатор хоче «засипати і забути» метро в Донецьку / Новини / Finance.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 26-ին.

[17] «Донецький мер не згоден «закрити, засипати і забути» метро у місті / Новини / Finance.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 26-ին.

[18] «Донецкая городская администрация (ДНР). Комиссия по оценке состояния и перспектив дальнейшего развития Донецкого метрополитена. 19.12.2014». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 22-ին.

[19] «Официальный сайт пресс-центра Правительства и Народного Совета ДНР. Комиссия осмотрела строительные площадки Донецкого метро. 17.12.2014». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 2-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]