Դիատրիզոատ

Դիատրիզոատ
Տեսակ	քիմիական երևույթի տեսակ
	Diatrizoic acid Վիքիպահեստում

Դիատրիզոատը ՝ նաև հայտնի որպես ամիդոտրիզոատ, կոնտրաստային նյութ է օգտագոծվող ռենտգեն հետազոտության ընթացում^[1]։ Այն ներառում է երակների, միզային համակարգի, փայծաղի և հոդերի վիզուալիզացիյան այնպես ինչպես համակարգչային շերտագրության ժամանակ (ԿՏ սկանավորում)^[1]։ Այն տրվում է բերանով, ներանկվում երակով, միզապարկով, նազոգաստրալ զոնդով կան ուղիղ աղիքով^[2]^[3]։

Համեմատաբար տարածված կողմնակի ազդեցուտյուններն են փսխումը, դիառեան և մաշկի կարմրությունը^[4]։ Այլ կողմնակի ազդեցություններն ներառում են քորը, երիկամային խնդիրները, ճնշման անկումը և ալերգիկ ռեակցիաները^[1]։ Այն խորհուրդ չի տրվում մարդկանց, ովքեր ունեն ալերգիա յոդի նկատմամբ^[1]։ Դիատրիզոատը յոդացված իոնային ռադիոկոնտրաստային նյութ է `բարձր օսմոլալությամբ^[2]։

Դիատրիզոատը Միացյալ նահանգնեում հաստատվել է բժշկական կիրառման համար 1954 թվականին^[4]։ Այն գտնվում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության առաջին անհրաժեշտության դեղերի ցանկում `առողջության համակարգում անհրաժեշտ ամենաապահով և ամենաարդյունավետ դեղամիջոցների՝ որոնք անհրաժեշտ են առողջապահական համակարգում^[5]։2016 թվականի դրությամբ, զարգացող աշխարհում մեծածախ արժեքը կազմում է 5,49 ԱՄՆ դոլար `20 մլ սրվակի համար^[6]։ Միացյալ Նահանգներում դոզան արժե ավելի քիչ, քան 25 ԱՄՆ դոլար^[2]։

Բժշկական կիրառություն

Դիատրիզոական թթուն կարող է օգտագործվել որպես այլընտրանքային միջոց բարիումի սուլֆատի փոխարեն ստամոքս-աղիքային տրակտի բժշկական վիզուալիզացիայի նպասակով, ինչպիսիք են ստամոքս-աղիքային տրակտի վերին հատվածը և փոքր աղիքը։ Այն ցուցված է այն հիվանդների համար, ովքեր ալերգիկ են բարիումի նկատմամբ, կամ այն դեպքերում, երբ հնարավոր է բարիումի արտահոսք դեպի որովայնի խոռոչի։ Այն չի ծածկում ստամոքսի / աղիքների լորձաթաղանթը այնքան լավ ինչքան բարիումը, ուստի այն սովորաբար չի օգտագործվում այս նպատակով^[փա՞ստ]։

Այն օգտագործվում է ներերակային պիելոգրաֆիայի հանար։

Այն կիրառվում է նաև ասկարիդոզի բուժման նպատակով^[7]^[8]։ Դիատրիզոասը իրականում ոչ թե սպանում է ասկարիդին, այլ դրա փոխարեն այն թեթևացնում է աղիքային խցանումը, որը հարուցվել է ասկարիդներով^[9]։

Կառավարում

Դիատրիզոիդային թթուն կառավարվում է առավելագույնս նպատակահարմար և խելամիտ ճանապարհով, հետաքրքրություն ներկայացնող կառուցվածքը վիզուալիզացնելու համար(օրինակ ՝ ներերակային՝ արյան անոթների համար ՝ որոնցով այն տարածվում է, երիկամ–միզածորան–միզապարկ ՝որոնցով այն արտազատվում է, օրալ կամ ռետալ ճանապարհով աղեստամոքսային տրակտի համար)։

Այն տրվում է ներերակային ՝ համակարգչային տոմոգրաֆիայի արտահայտվածությունը ուժեղացնելու նպատակով, երիկամների և հարակից կառույցների ․ ինչպես նաև արյան անոթների պատկերման համար։
այն տրվում է բերանային կամ հոգնայի ճանապարհով աղեստամոքսային ուղին պատկերելու նպատակով․
այն տրվում է Ֆոլեյի կաթետրով միզային ուղին պատկերելու նպատակով

Հակացուցումներ

Անամնեզում յոդի նկատմամբ զգայունությունը հակացուցում չի հանդիսանում դիատիզոատի օգտագործման համար, սակայն դա ենթադրում է զգուշություն պրեպարատն օգտագործելիս։ Այս դեպքում, բերանային կամ ներերակային կորտիկոստերոիդները կարող են օգտագործվել պրոֆիլակտիկայի նպատակով, կամ նախապատվությունը տրվում է բարիումի սուլֆատին որպես այլընտրանքային տարբերակ։

Գաստրոգրաֆինը հակացուցված է օգտագործել որոշ դեղամիջոցների հետ որոնք կարող են առաջացնել լակտոացիդոզ (օր․՝ մետֆորմին)։ Միաժամանակյա օգտագործումը կարող է հանգեցնել երիկամային անբավարարության և լակտոացիդոզի առաջացման, և անհրաժեշտ է, որ բժիշկները ստիպեն մի քանի օրվա ընթացքում տարբեր տեղակայել գործակալները, որպեսզի փոխազդեցություն չլինի^[10]։

Գաստրոգրաֆինը հիպերտոնիկ լուծույթ է, հետևաբար պետք է խուսափել ստամոքս-աղիքային ուղու վեին հատվածների վիզուալիզացիայից այն հիվանդների մոտ, ովքեր ունեն ասպիրացիայի բարձր ռիսկ, քանի որ դա կարող է հանգեցնել թոքի այտուցի առաջացման, պատահաբար տրախեոբրոնխեալ ծառ ներթափանցելու դեպքում։

Ուրոգրաֆինը չպետք է օգտագործվի մելեոգրաֆիայի, վենտրիկուլոգրաֆիայի կամ ցիստեռնոգրաֆիայի նպատակով, քանի որ կարող է հանգեցնել նեյրոտոքսիկ ախտանիշների առաջացման^[11]։

Քիմիական հատկություններ

Դիատրիզոատը համարվում է բարձր օսմոլյարությամբ կոնտրաստ նյութ։ Նրա օսմոլյարությունը մոտավորապես կազմում է 1500 մՕսմ / կգ –ից (50% լուծույթ)^[12] մինչև 2000 մՕսմ/կգ (76% լուծույթ)^[13]։

Ապրանքանիշներ

Ապրանքանիշներն են Հիպաքվին, Գաստրոգրաֆին, Իոթալամատ և Ուրոգրաֆին։ Ուրոգրաֆինը նատրիումական և մեգլումային աղերի համադրությունն է։․

Տես նաև

Հիմնական կառուցվածքը հայտնի է, և կան բազմաթիվ անալոգներ։

մոնո–միացություններ

Ազիտրոյաթթու և նրա նատրիումական աղ՝ նատրիումի ացետրիզոատ
Մետրիզոյաթթու
Յադամիդ
Իոթալամաթթու
Իոքսիտալամաթթու
Իոգլիկաթթու
Իոցենտամաթթու

երկ–միացություններBis-compounds

Ադիփիոդոն
Իոկարմաթթու
Իոգլիկաթթու
Իոտրոքսաթթու

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջ 316. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 171. ISBN 9781284057560.
↑ Thomsen, Henrik; Muller, Robert N.; Mattrey, Robert F. (2012). Trends in Contrast Media (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 13. ISBN 9783642598142. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 1-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 «Diatrizoate Side Effects in Detail - Drugs.com». www.drugs.com. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
↑ World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
↑ «Amidotrizoate». International Drug Price Indicator Guide. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ Sood. Surgical Diseases in Tropical Countries. Jaypee Brothers Publishers. էջեր 72–. ISBN 978-81-7179-444-7. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 11-ին.(չաշխատող հղում)
↑ Moshe Schein; Paul Rogers; Ahmad Assalia (2010). Schein's Common Sense Emergency Abdominal Surgery. Springer. էջեր 391–. ISBN 978-3-540-74820-5. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 11-ին.
↑ «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
↑ Bayer New Zealand Limited (2007 թ․ սեպտեմբեր). «UROGRAFIN Urografin Corporate Core Text» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 2-ին.
↑ (անգլերեն) http://www.thomsonhc.com/hcs/librarian/ND_T/HCS/ND_PR/Main/CS/B469E9/DUPLICATIONSHIELDSYNC/8D376E/ND_PG/PRIH/ND_B/HCS/SBK/2/ND_P/Main/PFActionId/hcs.common.RetrieveDocumentCommon/DocId/2697/ContentSetId/31#contraindicationsSection. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն)(չաշխատող հղում)
↑ Amersham Health (2006 թ․ ապրիլ). «Hypaque sodium (Diatrizoate Sodium) injection, solution. Product label». DailyMed. U.S. National Library of Medicine. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 29-ին.
↑ Amersham Health (2006 թ․ ապրիլ). «Hypaque (Diatrizoate Meglumine and Diatrizoate Sodium) injection, solution. Product label». DailyMed. U.S. National Library of Medicine. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 29-ին.

[WHO2008-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջ 316. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[Ric2015-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 171. ISBN 9781284057560.

[3] Thomsen, Henrik; Muller, Robert N.; Mattrey, Robert F. (2012). Trends in Contrast Media (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 13. ISBN 9783642598142. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 1-ին.

[Drugs2016-4] 4,0 ^4,1 «Diatrizoate Side Effects in Detail - Drugs.com». www.drugs.com. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.

[WHO21st-5] World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.

[ERC2014-6] «Amidotrizoate». International Drug Price Indicator Guide. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[Sood-7] Sood. Surgical Diseases in Tropical Countries. Jaypee Brothers Publishers. էջեր 72–. ISBN 978-81-7179-444-7. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 11-ին.(չաշխատող հղում)

[ScheinRogers2010-8] Moshe Schein; Paul Rogers; Ahmad Assalia (2010). Schein's Common Sense Emergency Abdominal Surgery. Springer. էջեր 391–. ISBN 978-3-540-74820-5. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 11-ին.

[9] «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)

[10] Bayer New Zealand Limited (2007 թ․ սեպտեմբեր). «UROGRAFIN Urografin Corporate Core Text» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 2-ին.

[11] (անգլերեն) http://www.thomsonhc.com/hcs/librarian/ND_T/HCS/ND_PR/Main/CS/B469E9/DUPLICATIONSHIELDSYNC/8D376E/ND_PG/PRIH/ND_B/HCS/SBK/2/ND_P/Main/PFActionId/hcs.common.RetrieveDocumentCommon/DocId/2697/ContentSetId/31#contraindicationsSection. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն)(չաշխատող հղում)

[12] Amersham Health (2006 թ․ ապրիլ). «Hypaque sodium (Diatrizoate Sodium) injection, solution. Product label». DailyMed. U.S. National Library of Medicine. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 29-ին.

[13] Amersham Health (2006 թ․ ապրիլ). «Hypaque (Diatrizoate Meglumine and Diatrizoate Sodium) injection, solution. Product label». DailyMed. U.S. National Library of Medicine. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 29-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]