Դեսպան Մորգենթաուի պատմությունը
«Դեսպան Մորգենթաուի պատմությունը» (անգլ.՝ Ambassador Morgenthau’s Story), 1918 թվականին Նյու Յորքում հրատարակված Օսմանյան կայսրությունում ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուի հուշերն են։ 1919 թվականին թարգմանվել է հայերեն։
Դեսպան Մորգենթաուի պատմությունը անգլ.՝ Ambassador Morgenthau's Story | |
|---|---|
 | |
| Հեղինակ | Հենրի Մորգենթաու |
| Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
| Ժանր | հուշագրություն |
| Թեմա | հուշագրություն |
| Բնօրինակ լեզու | անգլերեն |
| Էջեր | 407 |
| Երկիր | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Հրատարակիչ | Doubleday |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1918 |
| Հրատարակում հայերեն | 1919 թ. |
| OCLC | 1173400 |
 Ambassador Morgenthau's Story Վիքիպահեստում | |
Հենրի Մորգենթաուն «Դեսպան Մորգենթաուի պատմությունը» գրքում ներկայացրել է Օսմանյան կայսրությունում և մասնավորապես Կոստանդնուպոլսում տիրող իրադրությունը, անդրադարձել է կայսրությունում Գերմանիայի դեսպան Հանս Վանգենհայմի հետ ունեցած իր հանդիպումներին՝նշելով Առաջին աշխարհամարտի տարիներին մի շարք հարցերի վերաբերյալ Գերմանիայի ունեցած դիրքորոշումը։ Մորգենթաուն նշում է, որ 1915 և 1916 թվականներին իրականացված հայերի տեղահանությունը թուրքական նոր մեթոդ էր՝ մինչ այդ երբևէ չկիրառված։ Հեղինակի կարծիքով մարդկանց զանգվածային տեղահանության գաղափարը զուտ գերմանական էր։ Մորգենթաուն ներկայացրել է նաև հայկական հարցի շուրջ երիտթուրք առաջնորդների հետ ունեցած իր զրույցները։ Նա առանձին գլխում անդրադառնում է Օսմանյան կայսրությունում հայերի նկատմամբ իրականացված ցեղասպանության քաղաքականությանը և առանձնահատուկ ուշադրություն դարձնում այն փաստին, որ հայերի տեղահանությունը, ձերբակալություններն ու ջարդերը նախապես մշակված ծրագրի հետևանք էին[1][2]։
Հեղինակը խմբագրել
Հենրի Մորգենթաու (1856-1946 թթ.). Նրա ընտանիքը 1866 թ. ԱՄՆ է տեղափոխվել Գերմանիայի Մանհայմ քաղաքից և հաստատվել Նյու Յորքում, որտեղ Հենրի Մորգենթաուն ստացել է իրավաբանական կրթություն։ Վուդրո Վիլսոնի` ԱՄՆ նախագահ ընտրվելուց հետո` 1913 թվականին, Մորգենթաուն նշանակվել է Օսմանյան Կայսրությունում Միացյալ Նահանգների դեսպան՝ դիվանագիտական ծառայություն իրականացնելով մինչ 1916 թվականը։
Քաղվածքներ խմբագրել
Մորգենթաուն Օսմանյան կայսրությունից հեռանալու նախօրեին հանդիպում է Թալեաթի հետ՝ կրկին բարձրացնելով հայերի խնդիրը, ինչին Թալեաթը պատասխանում է.
|
Ի՞նչ կարիք կա խոսելու նրանց մասին։ Մենք լուծել ենք նրանց հարցը։ Ամեն ինչ ավարտված է։ | 
|
|
|
Թալեաթն ինձ վրա մի մարդու տպավորություն թողեց, ով ուզում է ոչնչացնել բոլոր հայերին։ Նա ինձ հայտնեց, որ «Միություն և առաջադիմություն» կոմիտեն հարցն ուսումնասիրել է ամենայն մանրամասնությամբ, և տարվող քաղաքականությունը պաշտոնապես ընդունված է նրանց կողմից։ Ասում էր, որ չպետք է կարծեմ, թե տեղահանության մասին որոշումը հապճեպ է ընդունվել. իրականում այն երկար և լավ մշակված ծրագրի արդյունք է։ |
|
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ H.Morgenthau, “Ambassador Morgenthau’s Story”, New York, 1918, 407p.
- ↑ Ambassador Morgenthau’s Story Գրքի էլեկտրոնային տարբերակը
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դեսպան Մորգենթաուի պատմությունը» հոդվածին։ |