Գինունգագապ
Գինունգագապ (հին իսլանդերեն Ginnungagap, «Հզոր ճեղքը»), սկզբնական քաոս, անդունդ սկանդինավյան դիցաբանության մեջ։ Այնտեղ բացակայում է կյանքը, սակայն սկզբում այնտեղ եղել են երկու աշխարհ Նիֆլհեյմը և Մուսպելլհեյմը, որտեղ ծնվել է հսկա Իմիրը և սկիզբ դրել աշխարհի ստեղծմանը։ Սկանդինավյան քարտեզագիրները վաղ 15-րդ դարից փորձում էին մեկուսացնել, կամ բացահայտել Գինունգագապի իսկական աշխարհագրական դիրքը։
Սկանդինավյան առասպելներում ' Գինունգագապը ' ( «Հզոր անդունդ », ճեղք») հանդիսանում է մեծ, վաղեմի անդունդ, քաոս, որ գոյություն ուներ մինչև տիեզերքի ստեղծումը։ Այլընտրանքային ստուգաբանությամբ՝ կապելով ginn - նախածանցը Ginnungagap սկզնբական տառերի հետ, հայտնաբերվել է ծիսային, սակրալ իմաստ ՝ ginn - heilagr , ginn - regin ( երկուսն էլ վերաբերվում են աստվածների ) և ginn - runa (նկատի ունենալով ռունագրեր ), որը մեկնաբանում է Գինունգագապին որպես " Տարածությունը լցրած կախարդական (նաև արարչական) ուժ ".
Առասպելի մեջ խմբագրել
Գինունգագապը հանդես է գալիս նորվեգական առասպելներում որպես սկզբնական քաոս, անհատակ անդունդ, Gylfaginning նշում է՝
|
Գինունգագապ՝ Հորանջող Դատարկություն է ... որը բաժանված էր հյուսիսային Նիֆլհեյմ՝ ցուրտ, սառույցով, սարցե բեկորներով լեցուն, եղյամապատ, քամիներով լի գոտիով և հարավային Մուսպելլհեյմ՝ լուսավոր, բոցավար գոտիով[1] | 
|
:
Տիեզերքի առաջացավ այն ժամանակ, երբ երկու հակառակ մասերը, գոտիները, բևերները հանդիպում են Գինունգագապի մեջտեղում։
Աշխարհագրական ռացիոնալացում խմբագրել
Սկանդինավյան քարտեզագիրները՝ 15 - րդ դարից սկսած, փորձում էին տեղայնացնել, կամ բացահայտել Գինունգագապիին որպես իրական աշխարհագրական մաս, որտեղից էլ ծնունդ է առնում միֆն։
Ըստ Հին Նորվեգական՝ 15 - րդ դարի (նախաԿոլումբյան), հանրագիտարանի տեքստերի խորագրերից Gripla ( Փոքր Ժողովածու) - Գինունգագապին գտնվում է Գրենլանդիայի և Վինլենդի (Հյուսիսային Ամերիկա ) միջև։ Ավելի ուշ՝ 17 - րդ դարում, Իսլանդական եպիսկոպոս Քըդբրանդուր Թորլաքսոն, նաև օգտագործում է Ginnungegap անունը, որ անվանի նեղուցը, հնարավոր է նկատի ունենալով Դեւիսի նեղուցը, որը առանձնացնում է Գրենլանդիայիա հարավային ծայրամասը Estotelandia-ից։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ The Prose Edda of Snorri Sturluson, translated by Arthur Gilchrist Brodeur, 1916, +Prose+Edda&hl=en&sa=X&ei=tGVGT96yEonZiAKK6bDbDQ&ved=0CEkQ6AEwBA#v=onepage&q=which%20faced%20toward%20the%20northern%20quarter%2C%20became%20filled%20with%20heaviness%2C%20and%20masses%20of%20ice%20and%20rime&f=false p. 17.
Աղբյուրներ խմբագրել
- Dillmann, F. X. (1998). "Ginnungagap" in: Beck, H., Steuer, H. & Timpe, D. (Eds.) Reallexikon der germanischen Altertumskunde, Volume 12. Berlin։ de Gruyter. ISBN 3-11-016227-X.